Historia

Strona główna » Nasz oddział » Historia

wielkość tekstu: A | A | A

WSTĘP
 
4 czerwca 2010r przypada 100-tna rocznica powołania w Zawierciu oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Ponieważ Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze jest spadkobiercą PTK wypada naszemu Oddziałowi PTTK w Zawierciu obchodzić tą rocznicę, a zarazem udokumentować wszystko, co udało się odtworzyć z działań PTK/PTTK w Zawierciu. Temu celowi służy niniejsze wydawnictwo. Niestety, nie obejmuje ono całości działań, oparte jest bowiem na dokumentach Zarządu Oddziału i opracowane zostało pod tym kątem. Natomiast nie obejmuje w zasadzie działań jednostek organizacyjnych oddziału czyli Kół i Klubów. A wielokrotnie ich osiągnięcia były bogatsze i bardziej znane w skali kraju niż Zarządu. Np. Klub Turystyczny „Ostańce” zajmował się wieloma dziedzinami turystyki kwalifikowanej mając duże osiągnięcia w skali kraju. Mam nadzieję, że za 5 lat na 50-lecie Klubu doczekamy się opracowania jego historii. Koło Przewodników ma opracowaną przez Adama Komendę swoją historię na 30-lecie Koła, wymagającą uzupełnienia, ponieważ koło w ubiegłym roku obchodziło 40-lecie. Swoje osiągnięcia popularyzuje Klub Alpinizmu i Turystyki Górskiej w niniejszym opracowaniu.. Długą historię mają istniejące do dziś koła: w Porębie (obchodzące w 2010r swe 40-lecie) i „Tramp” przy Hucie. Równie ciekawa byłaby historia działania poszczególnych komisji oddziałowych, szczególnie oryginalnej, nie spotykanej w innych oddziałach Komisji Cmentarzy i Fortyfikacji Wojennych.
Warto byłoby spopularyzować ludzi, którzy tą historię tworzyli. Dlatego tak rozbudowany jest rozdział, który nazwałem „Kalendarium”, gdzie prócz dat spotkamy bardzo dużo nazwisk zapisanych chlubnie a czasami i niechlubnie dla naszego oddziału. Każdy człowiek ma okresy słabości i błędów, te same nazwiska mogą więc pojawić się po jednej i drugiej stronie.
Najdłuższy okres działalności w naszym oddziale ma Adam Komenda, którego nazwisko jako działacza Oddziału PTTK w Zawierciu pojawia się w 1954r i od tego czasu stale przewija się w dokumentach oddziału. Ponadto Adam Komenda posiada udokumentowaną, nieprzerwaną przynależność do PTTK od 1952r.(początkowo w Oddziale Sosnowieckim). W 1962 r pojawia się nazwisko późniejszego Prezesa Oddziału i wieloletniego działacza Adama Bogackiego, który ponoć należał do PTK/PTTK od 1948r, ale nie potrafił poprzeć tego żadnymi dokumentami. Następnym wieloletnim działaczem jest Andrzej Stróżecki, należący nieprzerwanie ( i udokumentowanie) do PTTK od 1957, a działający w zawierciańskim oddziale od 1965 przez wiele lat jako wiceprezes d/s statutowych w kolejnych zarządach i jako prezes, jednak zbyt często składający rezygnacje. Jest jednak jedynym zawiercianinem wyróżnionym godnością Członka Honorowego PTTK i zasiadającym we władzach naczelnych PTTK jako przewodniczący Komisji Turystyki Narciarskiej ZG PTTK i członek Komisji Turystyki Pieszej ZG PTTK. W 1970r pojawia się nazwisko Mariana Kotarskiego, początkowo jako członka komisji turystyki pieszej i kolarskiej. Po zmianach administracyjnych w 1975r przechodzi wraz z częścią myszkowską naszego Oddziału do oddziału PTTK w Częstochowie, nadal intensywnie działając i pełniąc aktualnie funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK. Najstarszymi uprawnieniami (Przodownika Turystyki Pieszej) legitymuje się Zdzisław Latacz. Trudno tworzyć hierarchię działaczy, polecam lekturę Kalendarium, w którym częstość pojawiania się nazwisk i czas pojawiania będą świadectwem aktywności. Warto wspomnieć także o tych, którzy działali w młodości, później w okresie dojrzałości stracili kontakt z PTTK, by w końcu powrócić do działalności, dotyczy to m.in. Edwarda Wasika, Władysława Szwacińskiego i Marii Michałowskiej (Banyś). Należy wymienić jeszcze Wandę Frań, trzymającą oddział w ryzach finansowych i kierującą biurem od ponad 20 lat. Nie można nie wspomnieć o tych co odeszli na zawsze:
Marian Bartolewski - twórca zawierciańskiego PTTK i jego pierwszy prezes , dobrze znany w Zawierciu jako działacz sportowy, a przecież Przodownik Górskiej Odznaki Turystycznej z nr 10, a więc pierwszego mianowania. Mieczysław Bugała - drugi prezes, który nadał naszemu oddziałowi znaczenie w naszym mieście, załatwił reprezentacyjny lokal przy jednej z głównych ulic oraz rozwinął działalność gospodarczą, zapewniając utrzymanie biura i środki na działalność statutową. Kontrowersyjny Unisław Górski, świetny sekretarz Ludwik Odyjas, skarbnik Feliks Kotowicz, Józef Gucwa, Danuta Boguszewska, Janusz Kasprzycki, Piotr Kowalczyk, Adam Bogacki, Eugeniusz Łazarz i ci mniej znani: Henryk Słaboń, Jan Czap, Andrzej Bitnerowski i szereg innych. Należałyby się im osobne biografie.
To samo dotyczy twórców oddziału PTK w Zawierciu, szczególnie tych najbardziej znanych: Stanisława Szymańskiego, Stanisława Pasierbińskiego i Ks. Bolesława Wajzlera.
Całość opracowania została podzielona na rozdziały: I to skrócona historia oddziału, II dotyczy szczegółowej genezy powołania oddziału PTK w Zawierciu, III -kalendarium działania oddziału PTTK, IV - informacja dotycząca imprez (rajdów) organizowanych w naszym oddziale, V to historia prac znakarskich, VI zestawienie ilości weryfikowanych odznak turystycznych przez terenowe referaty weryfikacyjne, VII historia KAiTG.
Autorem rozdziału VII jest Lesław Romanek, pozostałe opracował Andrzej Stróżecki. Autorką zdjęć współczesnych jest Anna Szymańska oraz Marcin Wasik (jedno) a zdjęć historycznych Andrzej Stróżecki. Projekt graficzny okładki – Anna Szymańska.
 
Andrzej Stróżecki
P.S. Po wydaniu drukiem tego opracowania otrzymałem nowe materiały dotyczące dziejów PTK/PTTK, zauważyłem też błędy. W wersji elektronicznej jest okazja do naniesienia poprawek i uzupełnień, co czynię w formie kursywy.
ROZDZIAŁ I
 
100-lecie Oddziału PTK/PTTK w Zawierciu
 
Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze powstało w Polsce w 1950r z połączenia 2 organizacji turystycznych: Towarzystwa Tatrzańskiego (r.1873) i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (r.1906). Te organizacje turystyczne dość szybko trafiły do Zawiercia. Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego został powołany w Zawierciu już po 3.5 roku od powstania Towarzystwa bo 4 czerwca 1910r, a oddział PTTK po 3 latach 15.X.1953r.
Idea utworzenia PTK na ziemiach polskich zrodziła się w Ogrodzieńcu podczas wycieczki późniejszego twórcy tego towarzystwa Aleksandra Janowskiego, stąd w odznace PTK centralne miejsce zajmuje zamek Ogrodzieniec w otoczeniu herbów stolic ówczesnych zaborów: Krakowa, Poznania i Warszawy. Janowski organizował dość często wycieczki PTK ze stolicy na naszą Jurę, a punktem wypadowym ze względu na połączenie kolejowe było Zawiercie. Tu trzeba było więc załatwiać sprawy transportu i noclegowe, wymagało to kontaktów z miejscowymi działaczami społecznymi. Nic więc dziwnego, że działacze powołali własny oddział. Pierwszym prezesem oddziału został ksiądz Chodorowski a wśród członków widzimy sporo nazwisk zawierciańskiej elity, takich jak np. ks. Zientara, ks. Wajzler, Stanisław Szymański, Pasierbińscy, Ginsberg, Malczewska, Mamelok, Izaak, dr.Brzeziński, Giertychowa. W 1912r jako prezes występuje Stefan Przyborowski a w 1913 Stanisław Szymański.
Oddział PTK w Zawierciu działał do wybuchu wojny w 1914r. Po wojnie praktycznie się już nie odrodził, chociaż z 1927r pochodzi wzmianka, o odnowieniu działalności i powołaniu zarządu z prezesem Stanisławem Szymańskim. Według później uzyskanych dokumentów („Orli Lot”) po II wojnie światowej działały w Zawierciu Koła Krajoznawcze podległe Komisji Kół Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej ZG PTK w Krakowie, kierowanej przez Leopolda Węgrzynowicza.
Dopiero 15 października 1953r rodzi się oddział PTTK z inicjatywy znanego działacza sportowego Mariana Bartolewskiego, On zostaje też pierwszym prezesem a w Zarządzie znajdują się ludzie związani z I LO . Od tego czasu oddział działa już nieprzerwanie do dnia dzisiejszego chociaż zmieniają się działacze, lokale i uwarunkowania. Marian Bartolewski był prezesem do 1959r, w latach 1959-72 Mieczysław Bugała, 1972-76 Zdzisław Latacz, 1976-1977 Bogusław Bochynek, 1977-1983 Marian Pośpiech, 1983 przez 4 miesiące Andrzej Stróżecki, 1984-85 Stanisław Kuligowski, 1985-89 Lidia Słaboń, 1989 bodajże przez kwartał Włodzimierz Pucek, 1989-96 Adam Bogacki i od 1996 aktualny prezes Andrzej Stróżecki. Pierwszą siedzibą był lokal w Resursie z wejściem od ul. Bohaterów Westerplatte, następnie Zegadłowicza 4, kolejny, najbardziej reprezentacyjny, to naroże 3 Maja i Sądowej oraz aktualny Sikorskiego 6. Podstawą utrzymania lokalu i pracowników biura była działalność gospodarcza: do 1989r, gdy nie było prywatnych biur podróży, wycieczki załatwiało się w Zawierciu tylko w PTTK lub „Gromadzie” względnie poza Zawierciem w „Orbisie”. Od roku 1961 oddział prowadził sprzedaż biletów miesięcznych PKS (nie tylko w Zawierciu ale i w Myszkowie) a od 1982r biletów miesięcznych komunikacji miejskiej do stycznia 2007, kiedy ze względu na zaniżenie marży musiano zrezygnować z tej sprzedaży. 5 sierpnia 1973 oddział przejął do turystycznej eksploatacji ruiny zamku Ogrodzieniec, którą prowadził przez okres ok.5 lat. Przez lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte oddział utrzymywał stacje turystyczne w Podzamczu, Podlesicach, Kroczycach i Ryczowie. Zasadniczy kierunek działania oddziału to turystyka kwalifikowana, głównie piesza, ale także górska, narciarska, rowerowa, kajakowa i wspinaczkowa. Ponadto działają komisje problemowe: krajoznawcza, ochrony przyrody i w zakresie ochrony zabytków oryginalna Komisja Cmentarzy Wojennych i Fortyfikacji. Ze względu na tą komisję i organizację rajdów narciarskich nasz oddział był wyróżniany na krajowym forum. Dawniej działały ponadto: komisja turystyki motorowej, komisja ochrony zabytków, zrzeszająca opiekunów prawie wszystkich obiektów zabytkowych naszego terenu, komisja imprez na orientację, komisja młodzieżowa, Straż Ochrony Przyrody i inne. Jako pierwsze w 1956r zostały powołane oddziałowe komisje turystyki pieszej, turystyki narciarskiej i młodzieżowa, w 1964r działały ponadto komisje: kolarska, krajoznawcza i opieki nad zabytkami. W 1965r powołano komisję turystyki górskiej a w 1968 sekcję wspinaczkową. W 1965r powstał Klub Turystyki Pieszej "Ostańce", przejmując w latach późniejszych uprawnienia kilku komisji oddziałowych a w 1975 Klub Narciarski "Zborów", w 1996r Komisja Cmentarzy, Kwater i Fortyfikacji Wojennych na prawach komisji ochrony zabytków.
Warto zaznaczyć, że do czasu reformy administracyjnej w 1975r oddział PTTK był zawierciańsko-myszkowskim, w 1958r wymieniane jest koło przy Myszkowskich Zakładach Metalurgicznych a przewodnicząca tego koła Halina Ziaja była w latach 1964-70 wiceprezesem Oddziału PTTK w Zawierciu. Ponadto wymieniane są koła w Myszkowie przy Papierni (należące jeszcze w 1956 do Oddziału PTTK w Sosnowcu) i Naczyniach Emaliowanych a w r.1967 nawet terenowe w Żarkach, mające siedzibę w leśniowskim klasztorze.
Głównie dla młodzieży szkolnej organizowane są rajdy piesze, dotychczas zorganizowano ich ponad dwieście. Aktualnie dwa największe rajdy to wiosenny "Przebiśniegom na spotkanie" gromadzący ostatnio 700 do tysiąca osób oraz "Jesień Jurajska" z 300-500 uczestnikami. Współorganizujemy z Towarzystwem im. Kościuszki w Szczekocinach Rajd "Kosynierów" z 800-900 uczestnikami, a Wydziałem Edukacji Starostwa Powiatowego Rajd Szkół Ponadgimnazjalnych. Najmniejszy liczebnie Rajd Narciarski po Jurze gromadzi 50-90 narciarzy ale z całej Polski ( m.in. z Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wrocławia, Rzeszowa, Gdańska, Olsztyna i Bielska-Białej) i staje się największym w Polsce rajdem na nartach śladowo-biegowych.. Rodzinny charakter mają rajdy "Dzieciaki na szlaku". Koła terenowe PTTK w Porębie, Pilicy i Łazach organizują swoje rajdy. Najwięcej rajdów oddział organizował w latach siedemdziesiątych - po 9-10 rocznie. Najbardziej liczebne były rajdy "Szlakami Jury" organizowane wspólnie z Komendą Hufca ZHP w Zawierciu, które w latach 1969-1973 przekraczały każdorazowo tysiąc osób, osiągając w 1972r 1465 uczestników. W zakresie turystyki narciarskiej, zwłaszcza na nartach śladowo-biegowych należymy do niewielkiej grupy liczących się w kraju. Rocznie organizujemy ok. 100 ogólnie dostępnych wycieczek turystyki kwalifikowanej, głównie pieszych, ale także rowerowe, narciarskie i górskie, ponadto 8-9 wycieczek autokarowych. W ostatnim okresie stale jesteśmi widoczni w skali kraju, organizując prestiżowe krajowe imprezy. W 2000r organizowaliśmy na zamku Ogrodzieniec wraz z oddziałem PTTK w Lublinie obchody 50-tej rocznicy utworzenia PTTK , a w 2006r też na zamku Ogrodzieniec uroczystości 100-lecia PTK z udziałem najwyższych władz PTTK oraz lokalnych władz samorządowych. W latach 2001 i 2009 organizowaliśmy czternastodniowe Ogólnopolskie Wysokokwalifikowane Rajdy Piesze, przy czym ten w 2009r jubileuszowy 50-ty, oceniony został przez władze naczelne PTTK jako zorganizowany wzorowo. W 1993 przygotowywaliśmy i prowadzili trasę jurajską na XXXIV OWRP kończącym się w Świerklańcu. W 2007r przypadła nam organizacja również jubileuszowego 50-tego Zlotu Przodowników Turystyki Pieszej w Zawierciu i Podlesicach.. W 1998r byliśmy głównym organizatorem II Ogólnopolskiego Nizinnego Zlotu Przewodników. W 2004 pomagaliśmy w organizacji Zlotu Szlakami Naturalistów, którego głównym organizatorem był Ojcowski Park Narodowy.
Oddział prowadzi prace znakarskie w środkowej części Jury mając od opieką blisko 400km szlaków pieszych, 10km narciarskich i 63km rowerowych. Szlaki te są systematycznie odnawiane w cyklu 3 letnim. Obecne granice utrzymywania szlaków przez nasz oddział niewiele wykraczają za granice powiatu, ale w swojej historii znakowaliśmy trasy po Poraj i Złoty Potok na północy, Racławice i Bukowno na południu oraz Żarnowiec i Kępie na wschodzie a Siewierz i Koziegłowy na zachodzie. Zdarzało się wykonywać ponadto szlaki w Leśnym Pasie Ochronnym GOP na południe od Katowic i w na Jurze w rejonie Krakowa. W 2008r oznaczyliśmy na terenie naszego działania przy współpracy z LGD "Perła Jury" tablicami i drogowskazami Pielgrzymkowy Szlak Maryjny Częstochowa - Maria Zell.
W ponad półwiecznej działalności oddział PTTK organizował wiele kursów i szkoleń. W 1959 był to kurs organizatorów turystyki dla środowiska zawierciańskiego, w 1964r dla środowiska myszkowskiego.
W 1967r rozpoczyna się kurs przewodnicki w Zawierciu (kończy jesienią 1968) a w 1969 kurs przewodnicki w Myszkowie. Również w 1967r rozpoczyna się kurs Straży Ochrony Przyrody współorganizowany z Ligą Ochrony Przyrody. W latach 1993-98 działała ponadto zlokalizowana w Zawierciu ale obejmująca całe Zagłębie Komisja Egzaminacyjna dla Przewodników PTTK. W tym czasie oddział organizował wraz z Urzędem Pracy kurs przewodnicki dla bezrobotnych. W 2004r rozpoczął się w Zawierciu kurs dla kandydatów na przewodnika Jurajskiego a w 2006r kolejny taki kurs. Do organizacji i prowadzenia wycieczek turystyki kwalifikowanej oraz weryfikacji odznak turystycznych potrzebna jest kadra przodownicka. Mamy dużo osób posiadających uprawnienia tej kadry. Przodowników Turystyki Pieszej mamy 33 w tym 5 Honorowych, Przodowników Turystyki Górskiej 5 (1 Honorowy), Przodowników Turystyki Narciarskiej 15 (2 Honorowych), Przodowników Turystyki Kolarskiej 6, Przodowników Imprez na Orientację 1 (Honorowy), Znakarzy 14, Instruktorów Krajoznawstwa 10 ( w tym 5 Regionu, 4 Polski i 1 Zasłużony), Instruktorów Ochrony Przyrody 6, Instruktorów Przewodnictwa 4.
W 1997r oddział wprowadził regionalną odznakę krajoznawczą "Znam Zawiercie i Okolice" oraz wraz z oddziałami w Krakowie i Częstochowie znowelizował odznakę "Miłośnika Jury" jako czterostopniową, dodając stopień popularny. W r.2005 ustanowiono odznakę "Szlakiem Orlich Gniazd" a w 2010r "Szlakiem Warowni Jurajskich". W 2002r Oddział zakupił typowy kiosk, który został przeznaczony na punkt informacji turystycznej. Kiosk ten umieszczony w centralnym punkcie miasta przy dworcu kolejowym dobrze służy turystom, którzy mogą zaczerpnąć potrzebne im informacje, kupić mapy turystyczne i przewodniki.
Oddział nie działa w próżni. Współpracuje z władzami samorządowymi, przede wszystkim z Urzędem Miasta Zawiercie, ponadto z zarządami ościennych gmin: Łaz, Ogrodzieńca i Poręby oraz Związkiem Gmin Jurajskich. Przy organizacji naszych rajdów występuje współpraca z Komendą Hufca ZHP w Zawierciu i Towarzystwem Miłośników Ziemi Zawierciańskiej. W innych dziedzinach współpracujemy z innymi oddziałami PTTK, a także ZPKWŚ i ŚOT.
Działalność oddziału jest możliwa ze względu na społeczne zaangażowanie sporej ilości działaczy, prowadzących m.in. wycieczki i trasy rajdów bez wynagrodzenia. Dzięki ich działaniu Oddział ma sens istnienia. Wyrazem uznania dla tej działalności są przyznawane przez Zarząd Główny PTTK Odznaki Honorowe PTTK. Złotymi dotychczas zostali uhonorowani: Bogacki Adam, Boguszewska Danuta, Falkowski Lech, Gallina Lech, Górski Unisław, Gudyś Andrzej, Janeczek Jan, Kałużny Kazimierz, Kasprzycki Janusz, Komenda Adam, Komenda Henryka, Kowalczyk Piotr, Krakowian Henryk, Kruk Włodzimierz, Kuligowski Stanisław, Latacz Zdzisław, Mazur Grażyna, Mazur Jerzy, Pucek Włodzimierz, Romanek Lesław, Słota Zbigniew, Sobas Bolesław, Stankiewicz Krzysztof, Stróżecki Andrzej, Świderski Maciej i Wójcik Andrzej. (brak w wykazie tak zasłużonych działaczy jak Bugała Mieczysław i Odyjas Ludwik, którzy zapewne też byli tą odznaką uhonorowani). Srebrne Odznaki Honorowe posiadają: Balewicz Barbara, Furtacz Urszula, Kręgiel Andrzej, Kurek Leszek, Kuta Joanna, Lekston Lidia Liputa Krystyna, Otrębska Anna, Rogowicz Wanda, Słaboń Lidia, Szwed Tadeusz, Szwaciński Władysław, Wasik Edward, Wasik Marcin, Wesołowski Jarosław i Wieczorek Aleksandra. Szereg innych osób wyróżnionych zostało Dyplomami ZG PTTK, Odznakami "Zasłużony dla Oddziału" i Dyplomami Oddziału. Zapewne znalezienie swego nazwiska w tej publikacji też będzie stanowić pewną satysfakcję.
 
ROZDZIAŁ II
 
Historia PTK w Zawierciu
 
4 czerwca 1910r powstał w Zawierciu Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, a więc zaledwie 4 lata od utworzenia takiego Towarzystwa w Warszawie w 1906r. Aby wyjaśnić genezę tak szybkiego powołania oddziału PTK w naszej miejscowości (bo Zawiercie nie było wówczas jeszcze miastem) należałoby sięgnąć jeszcze głębiej, bo do roku 1885, kiedy19-letni Aleksander Janowski - urzędnik kolejowy w Sosnowcu przyjechał z kolegą pociągiem do Zawiercia i udał się na wycieczkę do Ogrodzieńca. Zachwycił się jego widokiem w lipcowym słońcu, jak pisze we wspomnieniach: "Był to widok tak dla mnie niezwykły, tak olśniewający, że pędem pobiegłem ku temu zadziwiającemu zjawisku". Ponieważ burza zatrzymała go w Podzamczu i nie zdążyłby na pociąg powrotny, został na noc i jak wspomina widział zamek: w promieniach słońca, błyskawicach i świetle księżyca, za każdym inny ale za każdym razem piękny. Widział też jak chłopcy rzucają kamieniami do tablicy fundacyjnej i wówczas zrodził się zamysł, by chronić takie zabytki przed zniszczeniem przez powołanie stowarzyszenia uświadamiającego wartość zabytków. Udało się to dopiero w 1906r., kiedy Rosja po wojnie z Japonią wyszła osłabiona i zmniejszyła rygory obowiązujące w rosyjskim zaborze. Tak więc z inicjatywy Aleksandra Janowskiego powstało w Warszawie Polskie (!) Towarzystwo Krajoznawcze z odznaką przedstawiającą w centrum ruiny Ogrodzienieckiego zamku z otokiem, na którym umieszczono herby Warszawy, Krakowa i Poznania, czyli miast będących stolicami terenów objętych zaborami. Głównym organizatorem wycieczek PTK był Aleksander Janowski, stąd nic dziwnego, że ich celem często bywała Jura. W 1910r 15-16 maja wycieczka taka z Warszawy przyjechała pociągiem do Zawiercia, skąd udała się do źródeł Warty, Podzamcza i Pilicy, gdzie nocowano w pałacu Arkuszewskich.
Można domniemywać, że ta wycieczka zainspirowała zawierciańskich krajoznawców, którzy podejmowali jej uczestników w Zawierciu, do utworzenia oddziału PTK, bo przecież już pół miesiąca później taki oddział został powołany. Opis tej wycieczki znajdziemy w "Ziemi", gdzie czytamy: "przyjeżdżających spotkali delegaci Resursy miejscowej pp.Przyborowski i Izaak. W resursie przyjmowano gości śniadaniem, a obowiązki gospodarzy pełnili pp.dyrektorowie Ginsberg i Szymański". Co ciekawe, w tymże numerze "Ziemi" czytamy: "Przez 3 dni 17,18 i 19maja r.b. bawiła w Warszawie wycieczka szkoły z Zawiercia. Komisya wycieczkowa wystarała się o pozwolenie na zwiedzanie filtrów, a p. Al. Janowski oprowadził 40 osób tej wycieczki po Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, dzielnicy staromiejskiej, Powązkach i Wystawie w Zachęcie. Przed odjazdem do Zawiercia młodych gości przyjmowało podwieczorkiem Polskie Tow. Krajoznawcze w swoim lokalu". Jak widać związki PTK z elitą Zawiercia były silne jeszcze przed powołaniem oddziału w naszym mieście. W „Ziemi” nr 35 z 27.08.1910 znajdziemy zapis że:”między 21 czerwca a 11 lipca grono młodzieży w liczbie 8 ...odbyło pod protektoratem PTK dłuższą wycieczkę po kraju, idąc pieszo od Poraja przez...Ojców...po Kielce. Szczególne podziękowania składają członkom oddziału Tow.Kraj. w Zawierciu panom Makowskiemu i Kowalewskiemu”
Z Roczników PTK wymieniających nazwiska członków wszystkich oddziałów wiemy kto należał do zawierciańskiego PTK. Pierwszym prezesem został ks. Czesław Chodorowski a w skład Zarządu weszli: Józef Brzeziński,.Marcin Ginsberg, Kazimierz Kaznowski, Jan Pasierbiński, Konstanty Piotrowski, Józef Przepieść, Bronisław Szulc, Stanisław Szymański i ks. Bolesław Wajzler (pisany jako Weisler) i Maksymilian Walicki. Członków było 66.
23 kwietnia 1911r odbyły się kolejne wybory, prezesem nadal zostaje ks. Chodorowski, zastępcami Stefan Przyborowski i Lucyna Kulczycka, skarbnikiem i zarazem sekretarzem Konstanty Piotrowski a Stefania Grodzka wicesekretarzem. Członkowie Zarządu: Stanisław Szymański, Jan Pasierbiński, Kazimierz Kaznowski, Tadeusz Walicki, Roman Kulczycki, d-rowa Zasuszyna, Fr. Niwińska, z-cy: Ginsberg i Jaros. Członków 86.
Przewodniczącym sekcji wycieczkowej został Walicki (10 wycieczek), fotograficznej Kulczycki, a do odczytowej zaproszono Zasuszynę, Przyborowskiego, Kaznowskiego i Walickiego. W dn. 6-8 maja 1911rprzyjeżdża z Warszawy kolejna wycieczka do Zagłębia i Zawiercia. Na dworcu w Zawierciu na gości oczekują delegaci zawierciańskiego oddziału i lokują uczestników na nocleg w Domu Ludowym. W następnym dniu zwiedzają Siewierz, gdzie poza zwiedzaniem jak pisze „Ziemia”:”uprzejme gospodynie z Zawiercia z doktorową Zasuchową na czele pokrzepiały strudzonych gości przywiezionymi zapasami” Po powrocie z Siewierza udano się:"na zwiedzanie wzorowej szkoły fabrycznej, gdzie 1800 dzieci pobiera bezpłatnie naukę. Zachwycano się gabinetami, jasnem oświetleniem klas, pracami uczniów”. I jeszcze jeden cytat dotyczący tej wycieczki: „Oddziały Zagłębiowski i Zawiercki zorganizowały pobyt wycieczki świetnie, z wielką życzliwością, nie żałując czasu, pracy i starań”.
Oddział "Zawiercki" w 1911r zorganizował 9 wycieczek z 204 osobami. Sekcja odczytowa zorganizowała 2 większe odczyty ( w tym A. Janowskiego) i parę mniejszych. Przewodniczący sekcji fotograficznej Kulczycki przygotował całą serię pocztówek. Rocznik 1912 wymienia w zawierckim oddziale sekcję meteorologiczną, odczytową, fotograficzną, wycieczkową oraz bibliotekę i muzeum. Prezesem wówczas był Stefan Przyborowski, wice Marja Zasuszyna, sekretarzem Konstanty Piotrowski, skarbnikiem Józef Wycisk, gospodarzem i kustoszem Kazimierz Kaznowski a członkami: Juljusz Izaak, Roman Kulczycki, Jan Pasierbiński, Stanisław Szymański, Maksym Walicki i W. Żórawski. Wśród członków znajdziemy m.in. nazwiska: Gertychowa, Ginsberg, Mamelok, Pasierbińscy, oraz księży: Szklanika, Wajzlera i Ziętary. Członków 82. Rok 1913 to dalszy spadek ilości członków do 66, co sytuuje nasz oddział na niechlubnym pierwszym miejscu w kraju pod względem ubytku członków. Skład Zarządu: Prezes Stanisław Szymański, wice Roman Kulczycki, sekretarz H. Plendusówna, Skarbnik Konstanty Piotrowski,, gospodarz i kustosz K. Kaznowski, członkowie: J. Pasierbiński, M. Zasuszyna, J. Wycisk, A. Mazurek, ks.Wajzler, M.Ginsberg, St. Przyborowski. Komisja Rewizyjna: Wesołowski, Mamelok, Budny.
Rocznik PTK z 1916r odnotowuje, że Zawiercki oddział nie poniósł strat, lecz wznowić działalności nie mógł na skutek nieobecności wielu członków. W latach powojennych ślad o zawierciańskim oddziale pojawia się jedynie w "Ziemi" nr18 z 15.IX.1927r, gdzie czytamy: "Oddział w Zawierciu wznowił swą działalność, wybierając Zarząd w następującym składzie: Prezes-Dyr. Stanisław .Szymański, Vice-Prezes-Konstanty Piotrowski, Sekretarz-Mieczysław Laubnitz, Skarbnik-Stefan Przyborowski, Członek Zarządu-Ks. Kan. Bolesław Wajzler". Niestety, jest to jedyny rok w okresie międzywojennym, w którym pojawiła się nazwa Zawiercia. Ani wcześniej, ani później w wykazach oddziałów nie trafimy na nazwę naszego miasta.
Już po obchodach 100-lecia otrzymałem list z Płocka od Kol. Zombirta z materiałami, jakie dostały się do Jego rąk po śmierci Haliny Anterszlak, z którą pracował w szkole w Gąbinie. W tych materiałach jest kilka pism z Komisji Kół Krajoznawczych ZG PTK podpisanych przez Leopolda Węgrzynowicza kierowanych do Koła Krajoznawczego przy Gimnazjum i Liceum Żeńskim w Zawierciu lub bezpośrednio do Haliny Anterszlak, kierującej tym kołem oraz zeszyt z 3 protokołami zebrań Koła Krajoznawczego przy Internacie Żeńskim z datami 24.X. 12.XI. 1948 i 2.III. 1949. Ponieważ tak się złożyło, że latach 1950-52 Pani Anterszlak była moją wychowawczynią i uczyła nas matematyki (m.in. 2 moich kolegów z klasy Leśniaka i Kulczaka, którzy później w 1953r znaleźli się wśród założycieli Oddziału PTTK w Zawierciu) w I Liceum Ogólnokształcącym Męskim w Zawierciu, to wiem, że u nas uczyła w latach 1948-1952, a przedtem i potem uczyła matematyki w II LO Żeńskim w Zawierciu, a zatem w roku szkolnym 1948/49 w LO Żeńskim zajmowała się tylko internatem, stąd w tym okresie Koło Krajoznawcze istniało tylko przy internacie, a wcześniej przy szkole. Zainspirowany tym listem sięgnąłem do roczników „Orlego Lotu” -czasopisma PTK dla młodzieży, gdzie w numerze 1-2 z 1948 roku w wykazie Kół, które nadesłały dodatkowe sprawozdania za rok szkolny 1946/7 figuruje Koło przy Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim w Zawierciu liczące 30 członków z opiekunką Haliną Anterszlak. Z kolei w „Orlim Locie” nr 1 z stycznia-lutego 1949 wykazane są już 2 koła z Zawiercia: przy Gimn. I Lic. Żeńskim z opiekunką Anterszlak i przy Szk. Podst. Nr 6 z opiekunką Anną Słabiak. O tym, jak koło pracowało możemy dowiedzieć się z nr 6 „Orlego Lotu” z 1948r.: „Cieszymy się bardzo tym, gdy Koła występują publicznie z własnymi pracami. Wielką więc radość sprawiło nam Koło Krajoznawcze Państw. Gimn. i Liceum Żeńskiego w Zawierciu, które przygotowało piękną wystawę swych prac. Prace Koła obejmowały charakterystykę powiatu zawierciańskiego przy pomocy map, wykresów i opracowań monograficznych ważniejszych historycznie miejscowości. Uzupełnieniem tych prac były próbki wyrobów przemysłowych zebrane przez uczennice.” Wśród materiałów po Pani Anterszlak znajduje się też podziękowanie dla Koła za udział w Wystawie Geograficzno-Krajoznawczej w Będzinie, która była czynna w dn.6-20 marca 1949r wraz z wykazem 15 eksponatów przekazanych na wystawę przez Koło. Niektóre z tych eksponatów są bardzo oryginalne np. „Stan zabudowania Zawiercia 1827-1947”.
ROZDZIAŁ III
 
KALENDARIUM
działalności oddziału P T T K w Zawierciu
 
Z zachowanych ksiąg protokołów wynika, że dzieje oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego w Zawierciu rozpoczynają się walnym zebraniem 15.10.1953 roku, a więc 3 lata po powstaniu PTTK z połączenia dwóch odrębnych organizacji: PTT i PTK. Walnemu zebraniu PTTK 15.10.1953 r. przewodniczył Władysław Leśniak, protokołował Z. Kulczak. Do zarządu oddziału wybrano wówczas Mariana Bartolewskiego jako prezesa, Genowefę Kiełtucką jako sekretarkę, Wiktorię Materek, Lucjana Ducha, Władysława Leśniaka (cała piątka z I Liceum Ogólnokształcącego Męskiego, Leśniak jeszcze jako uczeń 10-tej klasy, Kiełtucka sekretarka Szkoły, pozostali to nauczyciele) oraz Bolesława Sakłaka, Barbarę Zielińską, Jerzego Dąbrowskiego i Ryszarda Sążnia. Następne zebranie odbywa się dopiero po roku 13.11.1954 r. Pojawiają się wówczas kolejne nazwiska jako reprezentantów poszczególnych kół: Adama Komendy (działającego w naszym Oddziale nieprzerwanie do dziś) z koła przy Powiatowym Zarządzie Łączności, Klemensa Mikruta z OŻC, Gabrieli Szota z II LO, Tadeusza Kozaka z Wytwórni Chemicznej, Witolda Jedynaka z ZSZ i S. Burzyńskiego z Huty Zawiercie. Trzecie zebranie odnotowano po długiej przerwie, bo dopiero 20.10.1956 r. Nowe nazwiska działaczy: Tomczyński, Molenda, Błasikiewicz i Machnik. W protokole wymienia się koła, głównie przy szkołach: I LO, II LO, Liceum Pedagogiczne, Technikum Samochodowe i zakładach pracy: OŻC, Huta, ZZPB, Z-dy Mleczarskie. Ponadto koło przy Papierni w Myszkowie, ale z adnotacją, że należy do oddziału w Sosnowcu. Na tym zebraniu powołano komisje turystyki: pieszej, kolarskiej, narciarskiej i młodzieżowej. Bardzo szybko zwołano kolejne zebranie, bo już 7.11.56, na którym pojawiają się nowe nazwiska: S. Hurasa i Henryka Guzika. Następne zebranie Zarządu Oddziału PTTK znowu po długiej, bo rocznej przerwie odbyło się 20 listopada 1957 r. Nowe nazwiska to Damon Halina i Ślimak Teresa, a w zebraniu bierze udział 2 przedstawicieli Zarządu Okręgu: B.Badyna i Z. Górnisiewicz. Tematem głównym jest program działania Oddziału, mówi się więc o konieczności uzyskania lokalu, organizacji rajdów, kursów przewodników i instruktorów, ewidencji zabytków oraz zorganizowania stacji turystycznych. Kolejne zebranie "już" po pół roku prowadzi Prezes M. Bartolewski. Nazwiska bez zmian. Kol. Tomczyński ocenia, że na 13 kół pracuje tylko 6, reszta "de facto" nie istnieje. Proponuje się opracowanie perspektywicznego planu zagospodarowania Jury. Kol. A. Komenda zobowiązuje się do wyznakowania szlaku turystycznego Zawiercie-Siewierz oraz proponuje wydanie informatora o terenach okolic Zawiercia. Na 20.07.58 zaplanowano wycieczkę do Czorsztyna. Wyjątkowo szybko, bo już po 9 dniach odbywa się 4.07.58 następne zebranie, na którym dokooptowano do Zarządu: Józefa Gucwę, Ludwika Odyjasa, Górskiego, Tkacza i Trelę. Powołano Komisję Ochrony Zabytków w składzie: Wilkowa, Komenda, Churas, Górski i Guzik. Przy przydzielaniu opiekunów kół dowiadujemy się o istniejących kołach: I LO, II LO, ZZPB, ZZNS, Liceum Pedagogiczne, Z-dy Mleczarskie i Myszkowskie Zakłady Metalurgiczne. Ponadto postanowiono stworzyć nowe koła przy: PZGS, PSS, MHD, Hucie Szkła, Z-dach Chemicznych, Wytwórni na Borowym Polu, FUM Poręba, Cementowni Wysoka i Szamotownia Łazy. Przy organizacji nowych kół ma pomóc Komitet Miejski ZMS i Związki Zawodowe. Ważnym wydarzeniem jest zebranie sprawozdawczo-wyborcze 27. 11.1959 r., ponieważ następuje zmiana prezesa. Jest to zapewne spowodowane działaniem Okręgu, którego przedstawiciele (Badyna i Górnisiewicz) biorą udział w tym zebraniu i naciskają na zmiany w Zarządzie Oddziału proponując by w jego skład wszedł doświadczony działacz katowickiego PTTK Wiesław Ćwikliński pracujący na terenie Ogrodzieńca. Po 6 latach prezesowania ustępuje M.Bartolewski, chociaż wchodzi jeszcze w skład Zarządu Oddziału, to już Jego nazwisko nie pojawia się w kolejnych protokołach zebrań. Prezesem (na wiele kadencji) zostaje Mieczysław Bugała, wiceprezesem Ludwik Odyjas, późniejszy wieloletni sekretarz Oddziału.(najlepszy sekretarz w powojennej historii oddziału). Ponadto w skład Zarządu wchodzą: Górski /48 głosów/, Kotowicz /46/-wieloletni i też znakomity skarbnik, Ćwikliński, Komenda, Dziechciarz /po 45/, Pirogowicz, Osadnik, Tkacz /po 44 głosy/, Bartolewski /43/, Dziuba /40/, Leśniak /39/, Oszczepalińska /39/ i Jaworek /33/. W sprawozdaniu ustępujący prezes wymienia dużą ilość wycieczek pieszych, górskich i narciarskich w Jurę, Beskidy i Tatry oraz organizację kursu organizatorów wycieczek, który ukończyło 38 osób, prowadzony przez Górskiego. Kol. Komenda uzupełnia sprawozdanie o wycieczki kolarskie. Kierownik biura U.Górski informuje o powstaniu nowych kół w Zasadniczych Szkołach: Szklarskiej w Zawierciu i Metalowej w Porębie, oraz Cementowni Wiek. Z 17 kół wymienia się jako najlepiej pracujące przy Spółdzielni Ceramicznej w Łazach i Hucie Zawiercie. Komisja Uchwał i Wniosków przedstawiła m. in. wnioski: o organizację Biura Obsługi Ruchu Turystycznego, wyznakowanie szlaków turystycznych, założenie schroniska, muzeum i wypożyczalni sprzętu turystycznego, umieszczeniu przed dworcem tablicy informacyjnej i wydawanie biuletynu informacyjnego. Nowy Zarząd zbiera się już bardziej systematycznie, nawet co 2 tygodnie, rośnie ilość protokołów ale i poruszanych spraw. Na zebraniu z początku stycznia 1960 r uchwalono szereg wniosków dot. m.in. opracowania szlaków: Zawiercie-Kądzielów, Poręba -Łysa Góra i Siewierz zamek -Siewierz dworzec kolejowy. W dniu 6 kwietnia 1960 ustalono, że tablica informacyjna zostanie wykonana w Hucie i stanie przed dworcem. W maju zajęto się sprawą przejęcia schronisk (stacji turystycznych) w Podlesicach i Podzamczu, zaznaczając, że to drugie będzie trudno przejąć od Oddziału Gliwickiego, wyznaczono też osobę do załatwienia rejestracji BORT-u. Na zebraniu 29.11.60 (obecni: Bugała, Odyjas, Kotowicz i Ćwikliński - ten skład będzie się już często powtarzał) poruszono sprawę obchodów 10-lecia PTTK (17.12) i konieczności reorganizacji Zarządu, ponieważ połowa członków nie udziela się. Na następnym zebraniu 3.12.60 po raz ostatni pojawia się nazwisko twórcy zawierciańskiego oddziału M.Bartolewskiego. Kolejne zebrania odbywają się przeciętnie raz w miesiącu, ale bywają i co tydzień. 8 lutego 1961 omawiana jest sprawa remontu i urządzenia nowego lokalu przy ul.Zegadłowicza, przyznanego przez władze miasta (dotychczasowa siedziba była w Resursie przy ul.Westerplatte) i zdecydowano wystąpić do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o przejęcie po remoncie ( który trwał jeszcze 12 lat!) zamku Ogrodzieniec do turystycznej eksploatacji. Po ostrych starciach słownych zawieszono w czynnościach dotychczasowego sekretarza oddziału Unisława Górskiego, jako działającego wbrew postanowieniem zarządu. Tydzień później 15 lutego funkcję sekretarza powierzono dotychczasowemu wiceprezesowi Ludwikowi Odyjasowi, funkcję wiceprezesa Józefowi Gucwie a do zarządu dokooptowano Kopcia, Grzesika i Madejskiego. 26 kwietnia zapada ważna decyzja o podjęciu sprzedaży biletów miesięcznych PKS, przynosząca przez jeszcze długie lata dochód dla Oddziału, ale sama sprzedaż rozpoczęła się dopiero od 1.10. 1961r. 25 maja 1961r zapadają znowu istotne decyzje: o wyznakowaniu szlaku niebieskiego z Zawiercie-Morsko i szlaku Bytom-Siewierz-Zawiercie, założeniu ewidencji zabytków i pomników przyrody oraz zatrudnieniu pracowników: Wiesławy Grabowskiej i księgowego Józefa Wosia. 21 czerwca zarząd decyduje o usunięciu ze swego składu Unisława Górskiego. Na zebraniu 25.10.61 powołuje się oddziałową Komisję Turystyki Pieszej i powierza jej prowadzenie kol.Kopciowi, ale już 25.01.62 na przewodniczącego KTP wyznacza się Kol. Marię Wróblową. W 1961r stan członków wynosi 339zrzeszonych w 8 kołach: Śródmieście, Huta, ZSSzkl,, TH, Cer.Sp.Pracy Łazy, Klub Sportowy Poręba, Cementownia Ogrodzieniec.
kadencja 1962-64
Walne Zebranie odbywa się 10 marca 1962r. Prowadzi je Z. Trzcianka a protokołuje E. Łazarz. obecnych 45 członków. Przedstawiciel Okręgu kol. Górnisiewicz ocenia pracę Zarządu Oddziału pozytywnie, zwłaszcza pracę BORT-u, ale mankamentem jest mała ilość kół, członków i komisji turystyki kwalifikowanej. W wyniku wyborów do zarządu weszli: Ćwikliński 40 głosów, Gucwa 39, Ambroży, Bogacki i Bugała po 38, Łuszczek Krystyna 37, Bryła 36, Kotowicz i Wróbel po 35, Odyjas i Komenda po 34. We wnioskach z zjazdu jest mowa o przejęciu stacji turystycznych w Podlesicach od O/Częstochowa i w Podzamczu od O/Gliwice oraz o zorganizowaniu stacji w Morsku po wykupieniu przez Okręg ruin zamku. Zarząd ukonstytuował się następująco: prezes M.Bugała, wiceprezes J.Gucwa, sekretarz L.Odyjas, skarbnik F.Kotowicz, członek prezydium W.Ćwikliński. Powołano także przewodniczących komisji: kół zakładowych- W.Ambroży, krajoznawczej -Ćwikliński, kolarskiej -Komenda, motorowej -Bogacki, pieszej -M.Wróbel, podkomisji: ochrony zabytków -B.Mizerska, ochrony przyrody -K.Łuszczek. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został Z. Trzcianka. Na 7.06.62 Zarząd zwołuje zebranie koła Śródmieście celem dokonania wyborów. Prezesem Koła zostaje Adam Komenda, wice - A.Gostkowski a sekretarzem J Pietrzyk. 3.06.62 zarząd podpisuje umowę o prowadzenie stacji turystycznej w Podlesicach-Kajetanówce z jej właścicielem Welonem. Wiele wydarzeń dzieje się pod koniec 1962r , 6.IX snuje się wielkie plany o zakupieniu autobusu, 10 domków kempingowych dla zorganizowania obozowiska na Centurii i utworzeniu stacji turystycznej w Niegowej. 13.09 62 zarząd z udziałem przewodniczącego Oddz. Komisji Motorowej A. Bogackiego podejmuje uchwałę o utworzeniu klubu motorowego w składzie: Mirosław Pacia, Karol Grajdek, Wacław Skwarek i Jerzy Krawczuk. 4.10.62 na przewodniczącego KTP zostaje powołany Kol. Eugeniusz Łazarz. 11. 10. powołanie komisji w składzie Adam Komenda i Andrzej Jadowski /pracownik biura/ do przejęcia stacji turystycznej w Podzamczu. 25.10.62 omawia się sprawę zorganizowania Klubu Taternictwa Jaskiniowego. Prezydium obraduje najczęściej w składzie: Bugała, Gucwa, Odyjas, Kotowicz i Ćwikliński, przy czym najwięcej zadań do wykonania obciąża Ćwiklińskiego. 22.11.1962 mowa o przekazaniu do ZW protokołów przejęcia stacji turystycznych w Podzamczu od O/Gliwice i Podlesicach od O/Częstochowa 6.12. kierownikiem kursów przewodników zakładowych i organizatorów turystyki zostaje Józef Gucwa. Zatrudnieni w biurze: Grabowska, Jadowski i Woś /księgowy/. Stan członków na koniec1962r 353. W r.1963 często na zebraniach pojawia się Przewodniczący MKKFiT Mieczysław Błasikiewicz. Jako przewodniczących Komisji wymienia się Kolarskiej -A.Komendę, Pieszej-E. Łazarza i Motorowej- A. Bogackiego. W zebraniu w dniu 6 lutego 63 uczestniczy przedstawiciel Komendy Hufca ZHP Henryk Górny, z którym omówiono zasady współpracy z ZHP i powołano Komisję Rajdową dla przygotowania pierwszego rajdu oddziałowego. 12.05. stwierdzono manko w kasie obciążające A. Jadowskiego i skierowano sprawę do MO. 23.05. do składu Zarządu dokooptowano Kol. Kazimierza Kaliściaka powierzając mu kierownictwo kursu organizatora turystyki
29.08. Ustalono konieczność obchodów 10-lecia Oddziału w listopadzie, ale przesunięto je później na Zjazd Oddziału. 12.12. rezygnuje z funkcji w Zarządzie Oddziału kol.Wiesław Ćwikliński, ale rezygnacji nie przyjęto. Na zebraniu 19.12 ustalono nowe płace dla pracowników biura: Wiesławy Grabowskiej-kierownika biura, Ruth Bugała- st. referent, Ludwika Odyjasa -urzędującego sekretarza, Anny Pośpiech-sprzedaż biletów PKS w Myszkowie, Józefa Wosia -księgowego i sprzątaczki Koźlak. W lutym1964 wystąpiono o przyznanie sąsiedniego lokalu opuszczonego przez LOK (dotychczasowy lokal miał wejście od podwórza w ulicy Zegadłowicza, nowy pozwala na wejście od ulicy), oraz powołano komisję rajdową dla organizacji drugiego rajdu po Jurze w osobach: Ćwikliński, Błasikiewicz, Komenda, Łazarz i Gucwa. Koszt znaczków pokryje MKKFiT.
kadencja 1964-66
W dniu 9.04.1964 odbył się Zjazd Oddziału w Klubie Fabrycznym Huty Zawiercie przy obecności 68 członków. Obrady prowadził Zygmunt Trzcianka, sekretarzem był Adam Komenda. Jako goście
uczestniczyli przedstawiciele: katowickiego Okręgu PTTK Apollo i Górnisiewicz, KH ZHP Henryk
Górny, MKKFiT M. Błasikiewicz i KP PZPR Kurek. Sprawozdanie złożył M. Bugała, a finansowe F. Kotowicz. oraz w imieniu Komisji Rewizyjnej Trzcianka. Kol. Górnisiewicz zwrócił uwagę, że tylko Komisja Krajoznawcza (jednoosobowa) i Kolarska mają kontakt z komisjami Okręgu. Wybrano następujący skład Zarządu Oddziału: Mieczysław Bugała-prezes, Józef Gucwa i Halina Ziaja -wiceprezesi, Feliks Kotowicz-skarbnik, Ludwik Odyjas-sekretarz, członkowie Prezydium Szczepan Tomczyk i Jerzy Dyja, członkowie zarządu: Eugeniusz Łazarz, Adam Komenda, Włodzimierz Sobalkowski, Wiesław Ćwikliński, Henryk Górny (w późniejszych latach Naczelnik Katowickiej Chorągwi ZHP, Prezydent Miasta i wicestarosta), Daniela Gierasińska, Alojzy Dudek i Jan Szczygieł. W skład Komisji Rewizyjnej weszli: Trzcianka, Stanisław Derda, Tadeusz Wolny, Alfons Rosikoń i Helena Pokora, natomiast do Sądu Koleżeńskiego: Stanisław Grabowski, Wojciech Wnuk, Tadeusz Maligłówka, Anna Smolarska i Janusz Kasprzycki. Komisjami oddziałowymi mieli się zająć: Kół Zakładowych -Szczygieł, krajoznawczą Sobalkowski i Dziubek, turystyki pieszej Łazarz i Górny, opieki nad zabytkami Ćwikliński, kolarską Komenda, ochrony przyrody Gierasińska. Ciekawsze wydarzenia z zebrań: 23.04.omawiano organizację II rajdu z metą w Podlesicach. Kierownikiem rajdu wybrano Bugałę, komisję sędziowską stanowili: dla tras pieszych Kotowicz i Tomczyk, kolarskich Komenda i Sobalkowski, motorowych Ziaja i Woś. Komisję turystyki pieszej zobowiązano do uruchomienia wypożyczalni sprzętu. 30.09.64 postanowiono rozpocząć kurs organizatorów turystyki w Myszkowie, kierownik kursu Dyja oraz umieścić gablotę informacyjną oddziału przy ul. 3 Maja (w pobliżu przejścia dla pieszych z ul.Górnośląskiej).
24.09.1964 r. stwierdza się, że tylko komisje turystyki pieszej i opieki nad zabytkami zorganizowały się i prowadzą zebrania. Pozostałe: krajoznawcza, ochrony przyrody, kół zakładowych i kolarska są tylko jednoosobowe i nie prowadzą działalności. Żadna nie złożyła planów pracy, a 22.10. zmienia się przewodniczącego komisji krajoznawczej z Sobalkowskiego na Pietrasa. 5.01. pojawia się po raz pierwszy nazwisko Bolesława Sobasa jako członka komisji turystyki pieszej, bywa na kolejnych zebraniach a już 26.11 zostaje dokooptowany do Zarządu Oddziału. 10.12.64 powołanie komisji turystyki narciarskiej, do której wchodzą: Ziaja, Nawrot, Kidawa, Sobas i Nawara. Planuje się na luty rajd narciarski dla młodzieży szkół średnich Zawiercia i Myszkowa. Odrzuca się propozycję H. Ziai powołania komisji turystyki górskiej, uzasadniając,że nie ma takich turystów w Zawierciu. W 25 zebraniach zarządu oddziału odbytych w 1964 r po zjeździe, tzn od 23 kwietnia do końca grudnia uczestniczą: Odyjas 24, Kotowicz 23,Tomczyk19, Komenda17, Bugała i Gucwa 15, Ziaja 14, Ćwikliński i Dyja 13. Na koniec 1964r ilość członków 386 i 5 kół, w tym 3 zakładowe, 1 terenowe i 1 szkolne. Komisje: piesza, narciarska, kolarska, krajoznawcza i opieki nad zabytkami. 7.01.65 omawia się organizację rajdu narciarskiego 31.01 na 2 trasach z metą w Rudnikach. 4.02.65 powołuje się jednak Komisję Turystyki Górskiej 11.02.przewodniczącym Rady Opieki SKKT zostaje Jan Karbowski W 26.02.65 odnotowuje się słabą pracę komisji oddziałowych, tylko KTP odbywa zebrania i bierze udział w rajdach.
6 marca 65 - odbywa się Walne Zebranie Sprawozdawcze przy udziale 52 członków - sprawozdanie z działalności zarządu oddziału składa M. Bugała. W dyskusji po raz pierwszy pojawia się nazwisko Stróżeckiego, od tego momentu mocno angażującego się w prace komisji pieszej, górskiej i narciarskiej. Halina Ziaja informuje o powołaniu OKTG i zaprasza członków do włączenia się w jej działalność oraz o odwołaniu rajdu narciarskiego ponieważ zgłosiło się tylko 7 osób. Kol. Łazarz podkreśla dobrą współpracę z ZHP w turystyce pieszej.
25.03.65 M. Błasikiewicz z MKKFiT wnioskuje o wyznakowanie nowego szlaku: Zawiercie- Centuria- Krępa - Ogrodzieniec a już 27 maja KTP rozpoczyna prace przy wyznakowaniu tego szlaku. 29.03 - rozpoczyna się kolejny kurs organizatorów turystyki- kieruje Gucwa W czerwcu otrzymano z Okręgu używany sprzęt do stacji turystycznej w Podzamczu m.in. 34 materace i 120 kocy, co pozwoliło na zwiększenie ilości miejsc noclegowych do 50. Nowe łóżka przeznaczono do nowej stacji turystycznej, która ma powstać w zamian za likwidowane Podlesice, czyni się starania o Kroczyce. Kończy się kurs organizatorów turystyki w Zawierciu a rozpoczyna w Myszkowie - kieruje H. Ziaja. W wypożyczalni sprzętu turystycznego są namioty, materace i plecaki. 3.06.65 omawiana organizacja III Rajdu Szlakami Jury - komendant Błasikiewicz, z-ca Bugała, przyjmowanie drużyn na mecie: Sobas, Tomczyk, Komenda, Sobalkowski, Kotowicz i Stróżecki. Na punktach kontrolnych: Kasprzycki, Szeląg, Mach (w latach dwutysięcznych Prezydent Miasta), Nowakowski, Szczerba, Łącki, Skwara, Surma, Trepka i Wolny. 16.06 jako przedstawiciel okręgowej KTP uczestniczy Teodor Belke (który później zginął w Żerkowicach podczas akcji harcerskiej "Zamonit" i jest pochowany w Zawierciu). Oddział występuje w wnioskiem do okręgu o przyznanie uprawnień przodownickich Eugeniuszowi Łazarzowi. 14.10.wymienia się jako działające komisje: górską, narciarską i pieszą. (Co ciekawe -sekretarzem tych 3 komisji jest Andrzej Stróżecki). Już na tym zebraniu powołuje się komisję organizacyjną IV Rajdu Szlakami Jury z metą w Mirowie z 13 trasami,w tym 5 pieszych i po 4 kolarskie i motorowe oraz proponuje utworzenie nowej stacji turystycznej w Siewierzu. Okręgowy Związek Narciarski proponuje oddziałowi organizację III Wojewódzkiego Zlotu Narciarskiego na Jurze (stąd zakłócenia w późniejszej numeracji rajdów narciarskich). Przez cały rok toczy się sprawa zamiany lokalu z tylnego pomieszczenia do przedniego(po LOK) przy ul. Zegadłowicza 4. Ważna data 25.11 65. - to przejęcie baraku po ośrodku zdrowia w Kroczycach na stację turystyczną. 2.12.65 Kol. Łazarz informuje, że nasza KTP wraz z bytomską zajęły I miejsce w Okręgu w działalności programowej. KTP wyznakowała szlak czarny: Zawiercie-Markowizna- Józefów Centuria- Krępa- Ogrodzieniec i niebieski: Zawiercie- Blanowice- Skarżyce – Morsko. 9.12.65 - ustalono, że III Wojewódzki Zlot Narciarski odbędzie się 6 lutego z metą w Podzamczu. W 28 zebraniach zarządu oddziału przeprowadzonych w 1965 r /część co tydzień/ najczęściej brali udział: Odyjas i Kotowicz po 28, Bugała 23, Ziaja 17, Komenda 15, Tomczyk 14, Gucwa 13, Łazarz 7, Ćwikliński, Sobas i Trzcianka po 6. 13.01.66 ustalono preliminarz komisji oddziałowych: KTP 9000 zł, KTG i KTN, Młodzieżowa i Krajoznawcza po 5000, Opieki nad Zabytkami i Kół Zakładowych po 3000, Ochrony Przyrody i Kolarska po 2000 zł. W 1965r odnowiono i poprowadzono inną trasą szlak niebieski Zawiercie-Morsko i wykonano nowy w kolorze czarnym z Zawiercia na Krępę przez Centurię, a w 1966 odnowiono szlak „Orlich Gniazd”
Kadencja 1966-68
12 marca 1966r odbywa się w Klubie Fabrycznym Huty kolejny Zjazd Oddziału z udziałem 42 delegatów. Przewodniczy Z. Trzcianka, sekretarzami są Sobas i Puchała. W dyskusji głos zabierają: Ćwikliński, Latacz, Łazarz, Sołtysik, Ignatowski, Stróżecki, Sobalkowski, Woś oraz przedstawiciele Okręgu: Górnisiewicz i Rutkowski. Aż 19 wniosków proponuje Komisja Uchwał i Wniosków pracująca pod przewodnictwem Stróżeckiego, m.in. zwiększenie ilości kół, połączenie komisji dla ich wzmocnienia, zorganizowanie kursu przewodnickiego, starania o nowy lokal i nową stację turystyczną w Ryczowie. Nowy Zarząd Oddziału: prezes -Bugała, wiceprezesi - Sobas i Ziaja, sekretarz - Odyjas, skarbnik-Kotowicz, członkowie Prezydium-Gucwa i Stanisław Puchała, oraz: Ćwikliński, Ignatowski, Eliza Góralczyk, Kasprzycki, Komenda i Barbara Majcherczyk. Komisja Rewizyjna: Trzcianka, Derda,Wolny, Karczewski i Sołtysik. Sąd Koleżeński: Łazarz, Pokora Józefa, Latacz, Olszewski i Nowak Janina. Na zebraniu 24.03.66 konkretyzuje się kurs przewodnicki - Inspektorat Oświaty zapewnia odpowiednią ilość kandydatów głownie nauczycieli WF i geografii. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej wyznacza PTTK-owi szereg zadań w przygotowaniu do sezonu turystycznego. Z dniem 1 maja ulega likwidacji stacja turystyczna w Podlesicach - przeniesienie sprzętu do Kroczyc. 1 czerwca następuje reorganizacja biura, kierownikiem zostaje Ruth Bugała, pracownice:Anna Pośpiech i Krystyna Łazarz, księgowy Józef Woś i na 1/2 etatu sekretarz Odyjas. We wrześniu.1966 wykonano i umieszczono w hali dworca tablicę informacyjną. Powołano przewodniczącego SKKT Jerzego Nowaka i delegowano na wojewódzki Zlot Przodowników Turystyki Pieszej Sobasa, Błaszczyka i Lewandowską. 6.10. 1966 biuro przenosi się z dotychczasowego zaplecza do lokalu od strony ulicy Zegadłowicza 4. W okresie 1 listopada nastąpiło włamanie do oddziału i kradzież pieniędzy i czeków. 1 grudnia kończy się kurs organizatorów turystyki w Myszkowie. Tuż przed uroczystością odsłonięcia tablicy 60-lecia PTK ktoś w Okręgu się „obudził” i zobowiązał przewodniczącego Oddziałowej KTP E.Łazarza do wmurowania tablicy a ten zlecił to Stróżeckiemu. Było to o tyle trudne, że tablicę dostarczono na 2 dni przed odsłonięciem i udało się ją wmurować jedynie dzięki temu, że Stróżecki pracując na budowie zdołał wziąć 2 robotników z budowy i wspólnie zdołali wykuć otwory w litej skale i osadzić kotwy. Tablicę tą o treści: „Sześćdziesiąt lat temu mury tego zamku natchnęły Aleksandra Janowskiego do założenia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. W setną rocznicę Jego urodzin tablicę wmurowali: Zarząd Okręgu PTTK w Katowicach i Harcerze Akcji Zamonit Katowickiej Chorągwi ZHP” odsłonięto uroczyście z udziałem władz wojewódzkich i harcerskich 11 grudnia 1966 r.
8.12 zwiększono obsadę biura oddziału przyjmując ponownie do pracy Grabowską. 2 lutego 1967 Zarząd powołuje na funkcję sekretarza Józefa Gucwę w związku z pobytem Ludwika Odyjasa w szpitalu oraz powierza Adamowi Komendzie funkcję prezesa Koła Śródmieście. Na zebraniu 16. 02. 67 powołano zespół redakcyjny do opracowywania artykułów do prasy miejscowej i turystycznej dotyczących terenu Jury i działania oddziału w składzie: Stróżecki, Puchała i Nowak. Skutkuje to ukazywaniem się licznych artykułów zarówno w prasie miejscowej jak i ogólnopolskiej, zwłaszcza miesięczniku „IMT Światowid”. 8 kwietnia 67 odbywa się zebranie sprawozdawcze oddziału z udziałem 31 delegatów. Na zebraniu tym dokooptowano do składu zarządu A. Stróżeckiego w miejsce B. Majcherczyk, oraz do komisji rewizyjnej Kazimierę Kołkowską w miejsce Derdy. W dyskusji Stróżecki wyjaśnia, że na naszym terenie istnieje 6 dobrze oznakowanych szlaków turystycznych, a można by jeszcze wyznakować szlak z Myszkowa na Górę Zborów; M. Błasikiewicz informuje o dotacji 300 000 zł na wstępne prace przy budowie schroniska pod G. Zborów, a w Zawierciu otwiera się hotel przy OSiR na 50 miejsc. Proponuje oddziałowi zakup wyciągu Janosik i zainstalowanie go na G. Zborów. Planuje się zorganizowanie kursu Straży Ochrony Przyrody i kursu przewodnickiego. 16 maja powołane zostaje Koło Terenowe PTTK w Żarkach, działające przy klasztorze. Na zebraniu 13. 06. podsumowano V Rajd Szlakami Jury, odbywający się 11 czerwca - metę ze względu na deszcz urządzono w stacji turystycznej w Kroczycach a mimo fatalnej pogody uczestniczyło 330 turystów m .in. z Ostrowca Świętokrzyskiego, Tarnowskich Gór, Bytomia i Częstochowy. 29.08 zarząd deleguje do Przeczyc kol. Sobasa i Stróżeckiego na zebranie plenarne Okręgowej KTP. W październiku powołano nowe koło w MZPap.i ustalono dyżury przodowników GOT do weryfikacji odznak. Wymienia się komisje oddziałowe turystyki: pieszej, górskiej, narciarskiej i kolarskiej oraz opieki nad zabytkami (8 opiekunów). 17.10. powierzono Kasprzyckiemu prowadzenie Komisji Kół Zakładowych a Krajoznawczej Sobasowi, oraz powołano komisję do organizacji VI Rajdu Szlakami Jury w składzie: Odyjas, Ćwikliński, Sobas i Stróżecki. Odnotowuje się koła: Śródmieście, Huty Zawiercie, MZM, MZNE, MZP, Sp Ceramicznej Łazy, ZSSzklarskiej, terenowego w Żarkach, organizatorów turystyki i Radę Opiekunów SKKT. 29 listopada 1967 rozpoczyna się kurs przewodnicki kierowany przez J. Gucwę. Na 33 zebraniach zarządu oddziału przeprowadzonych w 1967 roku najczęściej uczestniczyli:Bugała, Sobas i mimo dwumiesięcznej choroby Odyjas po 27 razy, Stróżecki 23, Kotowicz 22, Komenda 21, Puchała 16, Ziaja 11, Gucwa 10 i Ćwikliński 9. W protokole z zebrania 16. stycznia 1968 wymienia się pracowników biura: Ruth Bugała, Wiesława Grabowska, Anna Pośpiech, Krystyna Łazarz oraz księgowego Józefa Wosia i sekretarza Zarządu na 1/4 etatu Ludwika Odyjasa.
kadencja 1968-70
2 marca 68 odbywa się Walny Zjazd Oddziału, w dyskusji biorą udział: Ćwikliński, Komenda, Stróżecki, Łazarz, Sołtysik, Latacz i Kotowicz, z gości Błasikiewicz i Górnisiewicz. Dyplomy za dobrą pracę otrzymują koła: Śródmieście, MZM, CSP Łazy, ZSSzklarska, SKKT przy I i II LO. Nagrody za działalność: Trzcianka, Karczewski, Wolny, Sołtysik, Puchała, Stróżecki, Komenda i Ćwikliński. We wnioskach znalazło się m.in.: przejęcie przez PTTK inicjatywy nad sfinalizowaniem sprawy Jurajskiego Parku Krajobrazowego oraz poczynienie starań o narciarską trasę zjazdową z Góry Zborów. Wybrano Zarząd: prezes - Bugała, vice- Sobas i Ziaja, sekretarz- Odyjas. skarbnik- Kotowicz, czł.Prezydium - Puchała i Stróżecki. Członkowie Plenum: Ćwikliński, Komenda, Kasprzycki, Sołtysik, Guzik, Dzienniak, Bogacki. Ze względu na duże zainteresowanie proponuje się utworzenie drugiej stacji turystycznej w Podzamczu uruchomienie od 1.06. stacji turystycznej w Ryczowie. 24.06. zatwierdzono powołanie sekcji wspinaczkowej przy OKTG i zakup sprzętu dla tej sekcji. Po rezygnacji Ćwiklińskiego z funkcji w ZO i prowadzenia Komisji Krajoznawczej na nowego przewodniczącego KK powołano Jana Czapa a na następnym zebraniu 1.VII dokooptowano go w skład ZO. 8.07 wnioskowano o odznaczenia państwowe dla Kotowicza i Stróżeckiego. Na wrześniowym zebraniu plenarnym proponuje się założenie nowych kół przy ZZPB, ZZNS, "Wieku", FUM Poręba i terenowego w Siewierzu i powołano komisję do przygotowania VII Rajdu Szlakami Jury w składzie: Odyjas, Kotowicz, Puchała, Sobas i Stróżecki oraz zobowiązano sekretarza do wykonania i ustawienia gabloty informacyjnej. Od 23.09 do 6.01. i 20.01 do 26.05.69 zebrania odbywają się co tydzień! 11.11 informacja z Okręgu o przydziale 50 kompletów bielizny pościelowej dla Podzamcza i planowanej budowie w czynie społecznym schroniska w Olsztynie. Na wojewódzkie spotkanie aktywu w Gliwicach wytypowano: Bugałę, Sobasa, Kotowicza, Puchałę i Stróżeckiego. Ustalono budżet na rok 1969 dla następujących komisji oddziałowych: pieszej, górskiej, narciarskiej, kolarskiej, opieki nad zabytkami, krajoznawczej i młodzieżowej. 25.11 delegowano na szkolenie wykładowców Ćwikińskiego i Stróżeckiego. 16.12.68 ustalono zwołanie zebrania absolwentów kursu przewodników dla zorganizowania Koła Przewodników. Wg pisma WKKFiT uprawnienia przewodnika terenowego III klasy otrzymali: Bielecki Stanisław, Czap Jan, Kasprzycki Janusz, Komenda Adam, Kowalczyk Piotr, Krakowian Henryk, Łazarz Eugeniusz, Puchała Stanisław, Sobas Bolesław, Stróżecki Andrzej, Szar Alojzy i Suchanowska Anna. 30.12 Prezes informuje Zarząd o przychylnym ustosunkowaniu się I Sekretarza KP PZPR do przydzielenia Oddziałowi lokalu po PKO przy ul. 3 Maja 9. W styczniu 1969 przygotowuje się kurs przewodnicki w Myszkowie /dla nauczycieli/.oraz I Indywidualny Rajd Kolarski. Proponuje się powołanie Komisji Speleologii 17.3.69 ustalono zakup 20 łóżek piętrowych dla stacji tur. w Podzamczu i 50 kompletów bielizny pościelowej dla st.tur. w Ryczowie. 5.05. powołano Sztab dla powiatów zawierciańskiego i myszkowskiego Konkursu "Szlakami Polski Ludowej" z udziałem: ZZ, ZMS, ZMW, ZHP, LOK, ZBOWiD i MKKFiT.12.05 przy udziale przedstawicieli ZHP: Latacza i Górnego omówiono stan przygotowań do VII Rajdu Szlakami Jury 6-8.06. - regulamin marszu na orientację przygotowuje Stróżecki, konkurs rysunkowy Górny, krajoznawczy Latacz. Noclegi w schroniskach szkolnych w Podlesicach, Skarżycach i Siamoszycach oraz st.tur. w Podzamczu.16.06 wpłynęła propozycja ZP ZMS zorganizowania we wrześniu I Rajdu "Jesień Jurajska". Regulamin przygotuje Odyjas, trasy Stróżecki. Na kurs instruktorów krajoznawstwa delegowano Czapa i Gorzelaka. Już 30 06 ustalono organizację w 1970r rajdów: VIII Szlakami Jury 5-7.06, V Rajdu Narciarskiego 16-18.01 w Pilicy (100 osób) i III Indywidualnego Rajdu Kolarskiego. Na 60-lecie Oddziału w Częstochowie wysyła się delegację w składzie: Bugała, Sobas, Odyjas, Kotowicz, Czap i Gorzelak wraz z upominkiem. Zwolniono w funkcji księgowego Józefa Wosia, a przyjęto Krystynę Lazar i do pracy w biurze Danutę Mielczarską. Wystąpiono do Okręgu o przydział zezwolenia na zakup maszyny do pisania. 12.11.69 rozpoczyna się kurs przewodnicki w Myszkowie. 9.12. PPRN proponuje oddziałowi przejęcie zamku Ogrodzieniec do turystycznej eksploatacji. 6.01.70 powołano zespoły do przygotowania obchodów 60-lecia: -historyczny: Bugała, Puchała, Komenda, Rosikoń -organizacyjny: Odyjas, Trzcianka, Ćwikliński, Latacz, Czap, Dzienniak, Wolny, Grzesik -opracowania informatora: Stróżecki, Sobas, Ruth Bugała. W piśmie z 26.01.70 do Okręgowej Komisji Speleologi podaje się skład Speleoklubu w zawierciańskim PTTK: W.Solecki, J.Zrebny i J.Macioł. W dniu 28.02.70 odbywa się nadzwyczajne posiedzenie Prezydium z udziałem KH ZHP i Okręgowej KTP. Udział biorą: Dłużyński - wiceprezes Okręgu, Kleszczyński, Wesołowski, Kubicka i Wiśniewski z okręgowej KTP, Barbara Rychlik z Oddziału w Częstochowie. Z ZHP: Latacz i Mach. Omawiano organizację VIII Rajdu Szlakami Jury z metą w Niegowonicach w ramach Dni Turystyki Woj. Katowickiego. Na 7.VI planuje się spotkanie nestorów turystyki na zamku Ogrodzieniec i na 13-14.06 wspólne posiedzenie Zarządu Oddziału z Zarządem Głównym i Okręgu. W marcu wytypowano członków ZO do opracowania materiałów na wystawę 60-lecia Oddziału z działalności komisji: motorowej - Sobas, krajoznawczej -Gorzelak, opieki nad zabytkami - Czap, pieszej, górskiej, narciarskiej i szlaków turyst. - Stróżecki, rozwój ruchu tur.-R. Bugała. Przyznano dotację na budowę schroniska PTTK w Olsztynie i uchwalono zgłoszenie Oddziału PTTK na członka TMZZ.
14.04. 70 ustalono nagrody za działalność turystyczną dla: A. Komendy (K. Kolarska), J. Czapa (K. Ochrony Zabytków), A. Otrębskiej (Insp. Oświaty), H. Pokory (Koło CSP Łazy), K. Kołkowskiej (K. Rewizyjna), L. Falkowskiego (KTN), W. Rogowicz (KTG), A. Judy, A. Małoty i M. Kotarskiego (KTP), L. Galliny (INO).W ciągu 2 lat od poprzedniego Walnego Zjazdu tj. od 5.03.68 do 14.04.70 największy udział w zebraniach Zarządu Oddziału mieli: Ludwik Odyjas 85 razy, Feliks Kotowicz 78, Mieczysław Bugała (prezes) i Bolesław Sobas (wice) po 77, Andrzej Stróżecki 70, Adam Komenda 58, Stanisław Puchała 54, Włodzimierz Gorzelak 34, Janusz Kasprzycki 27, Halina Ziaja (wice) 22 i Jan Czap 18 razy. Zebrania odbywały się prawie w każdym tygodniu!
kadencja 1970-72
18.04.1970 odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze, na którym wyróżniono nagrodami książkowymi następujących działaczy: K. Kołkowska, A. Otrębska, W. Rogowicz, J. Czap, A. Komenda, L. Falkowski, L. Gallina, M. Kotarski, A. Małota i A. Juda. Wybrany został nowy Zarząd Oddziału w składzie (w nawiasach ilość uczestnictwa w zebraniach w czasie kadencji): Prezes -M. Bugała (63), I viceprezes -B. Sobas (53), II vice- A. Stróżecki (36), sekretarz - L. Odyjas (69), skarbnik - S. Kabała (18), czł. Prezydium -S. Puchała (44) i L.Gallina (14), czł. plenum: J. Czap (21), J. Kasprzycki (18), A. Komenda (35), Konopka (4), Kostecki (5), Kozłowski (3), Krakowian (1), Małota (5), Irena Olas (3). Do Komisji Rewizyjnej weszli: Z. Trzcianka, T. Wolny, J. Rogaczewska, K. Kołkowska i H. Komenda, a do Sądu Koleżeńskiego: F. Kotowicz, Z. Latacz i J. Błaszczyk. Na pierwszym zebraniu 21.04.70 obsadzono komisje następującymi osobami: KTP -Stróżecki i Małota, KTG-Konopka, Ziaja i Małota, KTMot.-Sobas, KTN-Falkowski, KTK-Komenda, KK-Krakowian, Speleo-Kostecki, OnZ-Czap, SKKT-Olas. Kolejne zebrania 28.04 i 5.05 poświęcono obchodom 60-lecia Oddziału: wykonaniu plansz, części artystycznej, wystawie. Na 13.06. przewidziano akademię, a na 7.06 naradę nestorów turystyki z okręgu katowickiego z wycieczką po Jurze i obiadem w "Jurajskiej" (Ogrodzieniec). Zebrania majowe i 1.06 z udziałem przedstawicieli Hufca ZHP poświęcono organizacji VIII Rajdu Szlakami Jury, wytypowano kierowników 10 tras: Puchała, Malik, Juda, Czap, E. Wasik, Wojsyk, Adela Górnik, Ewa Galus, Mach, Gallina, B. Domagała, Kabała, Biały, Hoły, Małota. Kierownikiem całego rajdu mianowano H. Górnego. Imprezy rajdowe to konkursy: fotograficzny,gotowania, krajoznawczy, rysunkowy i marsze na orientację. Już 9.06 podsumowano VIII rajd i ustalono termin IX na 4-6.06. 71 z metą w Morsku oraz powołano komitet organizacyjny: trasy piesze-Stróżecki, motorowe-Sobas, kolarskie -Komenda, zawody na orientację -Gallina. 2.07 omawiano propozycję ZBOWiD wspólnej organizacji rajdu Jesień Jurajska. Plenum 8.09 analizowało działalność komisji. KTG referował Konopka, KTMot.- Sobas (imprezy sprawnościowe przy rajdzie, 4 wycieczki w sierpniu, w tym wielodniowa do Zakopanego), KTN- Stróżecki (11 wycieczek połączonych ze szkoleniem, przygotowanie rajdu narciarskiego), KTK -Komenda (udział w ogólnopolskim rajdzie, organizacja rajdu indywidualnego, przeszkolenie 1 przodownika), KTP-Stróżecki (odnowienie szlaków, umieszczenie drogowskazów, 9 wycieczek z 69 osobami, jest 5 przodowników, 2 czeka na nominację, weryfikacja odznak, artykuły w "Światowidzie" i "Ziemi", 6 osób na okręgowej wycieczce szkoleniowej). Inne komisje działają słabo, ustalono wybrać nowy zarząd klubu speleo, na nowo ukonstytuować komisje: krajoznawczą i opieki nad zabytkami, pilnie zwołać zebranie koła przewodników z udziałem T. Apollo -opiekuna ze strony okręgu. S. Puchała ocenia SKKT jako słabe w Zawierciu i dobre w Myszkowie.We wrześniu 1970 wystąpiono o odznaki honorowe PTTK w związku z 60-leciem dla: Bugały, Kotowicza i Komendy - złote, oraz Sobasa, Stróżeckiego, Puchały, Wolnego i Hufca ZHP-srebrne. Na następnym zebraniu 29.09 deleguje się na sejmik przyrodniczy Czapa i Odyjasa. Kolejne zebrania dotyczą rajdu II Jesień Jurajska, ustalono obsadę 7 tras pieszych: Konopka, W. Szwaciński, Florczyk, Wasik, Biały, Szkarłat, Puchała, Komenda, Małota oraz trasy motorowej: Sobas i Derda. 3.11. zażądano od przewodniczącego Komisji Speleologii A. Wolskiego zwrotu sprzętu i pieczątek. Zakwalifikowano stację turystyczną w Podzamczu i Ryczowie jako pokoje gościnne II kategorii, a w Kroczycach jako dom wycieczkowy IV kat. Uzgodniono trasy piesze IX Rajdu. Przewodniczącym Koła Przewodników jest J. Kasprzycki. Tydzień później zdecydowano o zakupie nowego sprzętu speleo -załatwia Solecki. Zobowiązano do złożenia planów działania i preliminarzy na rok 1971 przewodniczących komisji: Pieszej - Stróżeckiego, Górskiej -Florczyka, Kolarskiej -Komendę, OnZ -Czapa, Speleo -Soleckiego i Krajoznawczej -Błaszczyka. 15.12 przyznano nagrody dla pracowników biura: Odyjasa, Lazar (księgowa) i Koźlak(sprz). 5.01.71 przeprowadzono z udziałem przedstawiciela Okręgu W. Niederlińskiego egzamin weryfikacyjny dla 10 przewodników. Na okręgowe spotkanie Aktywu Turystycznego delegowano: Bugałę, Odyjasa, Czapa, Kasprzyckiego, Komendę i Krakowiana.
26.01.71 przedstawiciel KP PZPR udekorował Odznaką 25-lecia Kultury Fizycznej i Turystyki Kol. Bugałę, Odyjasa i Kotowicza. Tydzień poźniej przyznano plakietki rajdowe Domowi Dziecka w Pilicy za organizację slalomu i zakończenia VI Rajdu Narciarskiego oraz przyznano dotację na szkolenie narciarskie dla Falkowskiego i Stróżeckiego. 16.03. zgłoszono na kurs przodowników tur. motorowej Sobasa i Derdę. Ustalono obsadę 13 tras pieszych IX rajdu: T. i W. Szwacińscy, Z. i W. Lataczowie, J. i W. Czap, J. Biały, J. Białoń, S. Gondek, R. Mach, E. Wasik, K. Stankiewicz, L. Gallina, T. Klekocki, J. Rajczyk, B. Konofalski, A. Stróżecki, J. Wojsyk, S. Kabała, 2 tras kolarskich:A. Komenda i Z. Błaszczyk oraz motorowej Sobas i Derda. 17. 04.71 odbyło się zebranie sprawozdawcze Oddziału prowadzone przez Czapa, sekretarz Stankiewicz. Sprawozdanie złożył Bugała informując równocześnie o przydziale nowego lokalu dla Oddziału przy ul. 3 Maja, księgowa K. Lazar przedstawiła sprawozdanie finansowe a Trzcianka sprawozdanie Komisji Rewizyjnej. W dyskusji zabierali głos: Stróżecki (kierunki działania i informacja, że posiadamy 134 km szlaków znakowanych, przygotowywany jest jeszcze nowy 30km), Solecki, Czap, Ziaja, Góny, Rogaczewska, Konopka i przedstawiciel Okręgu Kuczka.W maju postanowiono wydać w ilości 2000 egz "Szlaki Jury na terenie powiatu zawierciańskiego" autorstwa Galliny i Stróżeckiego . Ustalono przeprowadzenie III Rajdu Jesień Jurajska tylko własnymi siłami z metą w Pilicy i wyłącznie na trasach jednodniowych. W październiku omawiano na zebraniach sprawy remontu nowego lokalu. 16.11 delegowano na naradę aktywu PTTK w Częstochowie Kol: Krakowiana, Komendę, W. Szwacińskiego, Odyjasa, Małotę, Sołtysika i Grabowskiego. 23.11 postanowiono zakupić do nowego lokalu 5 szaf, 4 biurka, 12 krzeseł wyściełanych, 6 foteli, 2 stoliki i 4 stojaki. 4.01.72 uchwalono pokrycie kosztów wiązanki kwiatów pod pomnik w Karlinie w związku z zakończeniem tam rajdu narciarskiego i odsłonięciem pomnika. Powołano komitet organizaycyjny X Rajdu Szlakami Jury w składzie: komandor Z. Latacz, sekretarz Odyjas, przygot. tras Stróżecki, kwatermistrz R. Mach, zawody na orientację Gallina, konkurs krajoznawczy Puchała (pytania Stróżecki), rysunkowy Rajczyk. 1.02.72 dokooptowano w skład zarządu Kotowicza na funkcję skarbnika. Jako pracownice biura wymienia się: Pośpiechową, Bugałową, Mielczarską, Komendową i księgową K. Lazar. Postanowiono pokryć połowę wpisowego na Rajd Tatrzański dla 5 członków KTN.
Kadencja 1972-74
Rozpoczęła się Walnym Zjazdem 15.04.1972r. Wśród gości byli: Sekretarz Propagandy KP PZPR Henryk Górny, Komendant Hufca ZHP Janusz Rajczyk i jego zastępca Ryszard Mach, przedstawiciel ZP ZMS Henryk Gondek. W dyskusji brali udział: A. Stróżecki (wyróżnił m.in. działalność komisji narciarskiej, która prócz rajdów i slalomów zorganizowała pierwsze w Polsce narciarskie zawody na orientację), B. Sobas, J. Górski, J. Rajczyk, S. Puchała, przedstawiciel Okręgu Trębicki, H. Gondek, C. Wojtkowski i H. Górny. Prezes Bugała wręczył nagrody książkowe następującym działaczom: A. Komenda, W. Rogowicz, K. Stankiewicz, L. Falkowski, W. Szwaciński, R. Grabowski, L. Gallina, A. Radziejowski. Wybrany Zarząd ukształtował się następująco (w nawiasach uczestnictwo w zebraniach w czasie kadencji): prezes Z. Latacz(49), wiceprezesi L.Gallina(42) i A. Stróżecki(52), sekretarz L.Odyjas(61), skarbnik J.Rogaczewska(31), członek Prezydium S.Puchała(25), członkowie plenum: W.Fajt(9), A.Komenda(24), F.Kotowicz(2), H.Krakowian(5), A.Małota(6), S.Przystalski(2), K.Stankiewicz(8), W.Szwaciński(11). Do Komisji Rewizyjnej weszli: K. Kołkowska, E. Morawiec i T.Wolny. Delegatem na Zjazd Okręgu został Latacz. W oddziale działa 11 kół: "Śródmieście", Huty Zawiercie, FUM Poręba, "Kolejarz" Łazy, MZM w Myszkowie, Cer. Sp. Pracy w Łazach, ZSSzklarskich, Sp. Pr. im. Luksemburg, Technikum Hodowlane Będusz, ZZNS i FOB. Na zjeździe poinformowano o wydaniu drukiem opisu szlaków ziemi zawierciańskiej autorstwa L. Galliny i A. Stróżeckiego. Zaplanowano obsadę 12 tras pieszych X Rajdu Szlakami Jury 9-11.06.: Stankiewicz, Biały, Dębski, Klekocki, Fajt, Jadowski, Małota, Szwacińscy, Stróżecki, Wojsyk, Mach, Kabała, Przystalski, K.Porcz. Na zebraniu 25.04.72 zatwierdzono regulamin Klubu Turystyki Pieszej "Ostańce". 20.06 podsumowano X Rajd. Uczestników 1461, we wnioskach m.in. zdecydowano o wyeliminowaniu tras motorowych i zawodów na orientację, nie przyjmowanie drużyn z niepełnoletnimi opiekunami, usprawnić noclegi, uprzedzać GS. Ustalono także plan imprez na 1973r: VIII Rajd Narciarski 19-21.01 z metą w Kroczycach, III Zimowe Zawody na Orientację 4.02 w Grabowej, V Wiosenne ZnO 13.05, XI Rajd Szlakami Jury 8-10.06 w Siewierzu, V Jesień Jurajska 30.09 w Grabowej, V Jesienne ZnO 28.10 Centuria, VI Ind. Rajd Kolarski. Biuro ZO ma pracować w godz. 8-19. 1.08 zatwierdzono rachunki W.Szwacińskiego za przemalowanie tablicy "Mapa Jury" i wykonanie 35 drogowskazów. 15.08 postanowiono wyposażyć w materiały informacyjne i propagandowe (opisy szlaków i plakaty) punkty IT utworzone przez ZMW przy klubach Ruchu w miejscowościach: Pradła, Kroczyce, Podzamcze, Włodowice, Kromołów, Niegowonice, Przeczyce, Boguchwałowice, Rokitno i Młynek. 26.09 omówiono pracę biura ORT - od początku roku zorganizowano 284 wycieczki wyjazdowe oraz obsłużono 79 przyjazdowych. W turystyce zagranicznej Bugałowa ma załatwiać paszporty a Mielczarska sprawy dewizowe. W artykule „Zagłębia” z 21.07.1972 wymienia się Oddział zawierciański jako jedyny w Zagłębiu dysponujący własną bazę noclegową oraz jedyny posiadający agendę Biura Turystyki Zagranicznej. Ta baza to stacje turystyczne w Kroczycach (60 miejsc nocl.), Podzamczu (40) i Ryczowie (56).
3.10 (prezydium) i 5.10 (plenum) opracowywano program działania na lata 1972-76. Uwypuklono konieczność współpracy z innymi organizacjami, wpajanie grupom wycieczkowym kultury turystycznej, powołanie TRW GOT. W IV Jesieni Jurajskiej uczestniczyło 740 turystów. 8.10.72 w lokalu oddziału odbyło się spotkanie aktywu PTTK woj. Katowickiego. Na kolejnych zebraniach omawiano działanie komisji i kół: 23.10 C. Wojtkowski scharakteryzował Koło Przewodników (23 osoby z uprawnieniami III klasy terenowej i 1 -Stróżecki z uprawnieniami górskimi) a Z. Błaszczyk Komisję Krajoznawczą (gromadzi opisy zabytków, zbiera legendy i zdjęcia). 31.10 Baranek omawia Komisję Ochrony Przyrody, 21.11 Komenda komisję turystyki kolarskiej, R. Grabowski motorową a W. Solecki klub speleologii. Rajd narciarski odbył się 21.01.1973 jako pieszy z 66 uczestnikami. Nowe koła powstają w LEkonomicznym i Jednostce Wojskowej w Mierzęcicach. 6.02 odbywa się poszerzone zebranie z udziałem przedstawicieli komisji: kolarskiej (Komenda), krajoznawczej (Krakowian), ochrony przyrody (Baranek), górskiej (Porcz), narciarskiej i klubu "Ostańce" (Stróżecki), przewodnickiej (Wojtkowski). Ustalono wydanie biuletynu informacyjnego dla kół zakładowych przez zespół pod przewodnictwem Krystyny Porcz w składzie: Stróżecki, Krakowian, Wojtkowski, Baranek i H. Komenda. 27.03.odbywa się zebranie w sprawie budowy nagrobka Teodora Belkego (działacza Okręgu, który zginął w Żerkowicach w lipcu poprzedniego roku, obsługując akcję "Zamonit") z udziałem przedstawicieli KCh ZHP: Witkowskiego, Dymarskiego i N. Bochenek, przedstawicieli KH ZHP: Górnego, Rajczyka i Woźniaka oraz dyrektora ZSB Majewskiego. Funkcję koordynatora robót powierzono K. Stankiewiczowi. 14.04.73 coroczne zebranie sprawozdawcze. Przedstawiciel Okręgu ocenia, że nasz Oddział ma spore osiągnięcia w turystyce kwalifikowanej. Ustanowiono samodzielną komisję InO, a komisja turystyki górskiej wystąpiła o utworzenie TRW GOT, który zostaje powołany pismem KTG ZG PTTK z 7.06.1973. Ważne zebranie 4 maja 73 z udziałem Okręgu i Woj. Konserwatora Zabytków A. Kudły, w sprawie przejęcia do eksploatacji przez nasz PTTK zamku Ogrodzieniec (od lipca) i budynku po Telewizji na obiekt noclegowy. Po dyskusji Zarząd wyraża zgodę, przy czym Okręg ma dać dotację na remont budynku TV a OZGT Chorzów przekazać wyposażenie. Ustalono zakres remontu. W dniach 7-23 czerwca 1973 odbywa się kurs dla kandydatów na przewodników po zamku Ogrodzieniec z udziałem 26 osób, część z nich to dotychczasowi przewodnicy uzupełniający swe uprawnienia, a druga część to „ludzie surowi”.
XI Rajd Szlakami Jury odbywa się w ramach I Dni Ziemi Zawierciańsko-Myszkowskiej z metą w Siewierzu. Obsada tras pieszych: I- W. Szwaciński, Żyła, II- Kowalczyk, Biały, M.Pikuła, III- Hoły, Wasik, IV- Mach, V- Jadowski i Pucek (po raz pierwszy pojawia się nazwisko tego wieloletniego działacza),VI-Stankiewicz, Gębka, VII- Zieliński, J. Wojsyk, VIII- Dębski, Małota, IX- W. Fajt, X-Majewski, T.Szwaciński, XI-Giza, XII-H.Komenda, XIII-Gondek Już w czerwcu ustalono plan imprez na rok 1974: IX Rajd Narciarski 17-20.01. z metą w Pilicy, IV Narciarskie ZnO 3.02 w Karlinie, I Złaz Przebiśniegom na Spotkanie 31.03 Grabowa, VI Harcerskie ZnO 12.05. Podzamcze, VI Azymut Jurajski 2.06. Podlesice, XII Rajd Szlakami Jury 9.06. Zawiercie, VI Jesień Jurajska 28-29.09.Podlesice, VI Jesienny Azymut 27.10 Ryczów, VII Indywidualny Rajd Kolarski. Ustalono przerwę w zebraniach w lipcu, sprawy bieżące będzie załatwiał wiceprezes Stróżecki. 31.07 ustalono zatrudnienie od 1.08 dozorcy na zamku oraz zakup tapczanów i szafek nocnych do domu wycieczkowego (po d. stacji telewizyjnej). W dniu 4 sierpnia 1973 następuje odbiór zamku od ekipy remontującej (PKZ Kraków) a 5 sierpnia uroczystość udostępnienia ruin zamku Ogrodzieniec do zwiedzania połączona z zakończeniem "Rajdu w Nieznane", organizowanego przez Polskie Radio, "Sztandar Młodych" i Komisję Turystyki Motorowej ZG PTTK. Na plenum 14.08. KTN reprezentuje Falkowski, a KTG Porcz. Obrady poświęcono analizie dotychczasowej działalności w 1973r: BORT obsłużył 223 wycieczki, odnowiono 127 km szlaków, wykonano 72 drogowskazy, zorganizowano po 3 nowe koła zakładowe i szkolne. Po odejściu do "Przyjaźni" Bugałowej kierownikiem biura zostaje Ryszard Hoły (1.09.73-31.07.77). Zebranie organizacyjne V Jesieni Jurajskiej odbywa się 25.09.73.. Na mecie ma być przeprowadzony czyn społeczny -sprzątanie zamku Ogrodzieniec. Klub Turystyki Pieszej "Ostańce" reprezentują na zebraniu: J.Biały, T.Szwaciński, E.Wasik, Otrębska, J.Żyła, W.Pucek, H.Nowak, Ormańczyk. 16.10.73 na plenum dokooptowano do Prezydium Hołego. Koła reprezentowali: FUM- Pucek, OHP-A. Bitnerowski, ZZNS-Wasik, ZSSzkl-A. Pietruszka, L. Adamczyk i J. Lis. W listopadzie zawiesza się działanie stacji turystycznej w Ryczowie i likwiduje stację w Kroczycach. Propozycja wynajęcia DW w Podzamczu na 18 m-cy pracownikom "Przyjaźni" poróżniła zarząd większość wypowiedziała się "za". 11.12 zmienia się kierownika DW - po rezygnacji Bilskiego zatrudnia się W. Szwacińskiego. Tematem grudniowego zebrania jest urządzenie pólka narciarskiego w Grabowej. Teren został zniwelowany przez FUM Poręba, który chce zainstalować wyciąg. Przedstawiciel Pow. Rady ZZ Molenda obiecuje przekazanie Oddziałowi PTTK środków finansowych na wykup terenu. 8.01.74 ustalono pracę biura w godz. 9-17. Sprzedaż biletów miesięcznych PKS na listy zbiorcze 26 i 27 każdego miesiąca, a od 28 do 3 sprzedaż indywidualną. 4-tego rozliczenie. 22.01.1974 wytypowano następujące osoby do odznaczeń: Srebrną Honorową PTTK-Krystyna Porcz, Lech Falkowski, Henryka Komenda, Anna Pośpiech, Anna Otrębska. Brązową Zasłużony w Rozwoju Woj. Katowickiego-Odyjas, Stróżecki, Latacz, A. Komenda, brązową Zasłużony Działacz Turystyki L. Odyjas. 19.02.74. -likwidacja St. tur. w Ryczowie, podpisanie umowy z nową stacją na 20 miejsc w Podzamczu. 5.03.74 nowy przewodniczący klubu speleo Jerzy Zrebny informuje, że liczący 24 osoby klub zwiększy się po zakończeniu kursu w Dąbrowie Górniczej.
Kadencja 1974-76
Walny Zjazd z udziałem 61 delegatów odbył się 20 kwietnia 74. Przedstawiciel ZG PTTK Kaszper odznaczył oddział Złotą Honorową odznaką PTTK. W dyskusji na zjeździe brali udział: A. Otrębska, P. Kowalczyk, przedstawiciel Okręgu Kwieciński, Komendant Hufca ZHP J. Rajczyk, A. Stróżecki (mamy 202 km znakowanych szlaków turystycznych), P. Grzyb- inspektor oświaty i prezes ZP LOP (szkolne schroniska będą w 7 obiektach: Grabowa, Podzamcze, Pomrożyce, Piaseczno, Morsko, Rzędkowice, Dobrogoszczyce), W. Bryła (KP PZPR), E. Łazarz. W wyborach maksymalną ilość głosów uzyskali: A. Bitnerowski, B. Bochynek, A. Stróżecki i T. Wolny. W uchwałach i wnioskach m.in. mowa o powołaniu nowych kół, zwłaszcza SKKT, organizacji rajdu górskiego, szkoleniu kadr, nowych obiektach noclegowych i wytyczeniu szlaków historycznych np. Sobieskiego i cmentarzy z I wojny światowej. Nowy Zarząd Oddziału konstytuuje się 23.04 następująco:(w nawiasach obecność na zebraniach w okresie kadencji) prezes: Z. Latacz (13) wiceprezesi: L. Gallina (29) i A. Stróżecki (29), sekretarz L. Odyjas (40), skarbnik K. Porcz 17), czł. prezydium: P. Kowalczyk (28) i B. Bochynek (33),członkowie zarządu: A. Bitnerowski (9), J. Czap (3), R. Hoły (wszystkie -42), A. Komenda (18), E. Wasik (2), T. Wolny (1).Komisja Rewizyjna: przew.:K. Stankiewicz, czł.: H.Krakowian i J. Kasprzycki. Sąd Koleżeński: prezes M.Bugała czł.: W. Gorzelak, S. Kabała, J.Rogaczewska, W. Szwaciński. Najczęstszymi problemami zebrań są sprawy eksploatacji zamku i stacji turystycznej po TV. 7.06.74 ze względu na dewastację zamku zdecydowano zatrudnić 3 stróży, zakończono w tym terminie remont stacji turystycznej.10.05. zbiera się komitet organizacji XII Rajdu, ustalono obsadę tras: I-4dniową z Koniecpola H.Ormańczyk i T. Klekocki, II -3 dniową z Olkusza E. Wojsyk i J. Oruba, III -3dn. z Masłońskich Natalina H. Nowak i Ewa Rok, IV(2dn) z Kroczyc J. Skutnik i M. Nowak,V z Myszkowa Światowita J. Biały i R. Mach, VI z Pilicy M. Szota i H. Komenda, VII z Chruszczobrodu T. Klekocki, VIII z Siewierza E. Wasik i Rzepecka, IX z Podzamcza J.Żyła i X z Żerkowic K. Stankiewicz. W rajdzie tym brało udział 750 turystów. 4.06 w imieniu KTP Ostańce A. Stróżecki proponuje następujące imprezy na 1975r: X Rajd Narciarski Podlesice 17-19.I, IV Azymut Zimowy Karlin 2.02, II Złaz "Przebiśniegom na Spotkanie" Żelasko 23.03, I Rajd "Poznajemy Szlaki Znakowane Jury" Podzamcze 6.04, XIII Rajd "Szlakami Jury" Dzibice 22-25.05, VII Azymut Letni 1.06, II Rajd Górski Sól 6-8.06, VII Jesień Jurajska Mrzygłód 27-28.09, II Rajd Krajoznawczy w Dolinkach 18-19.10, VII Azymut Jesienny 26.10, VII Ind. Rajd Kolarski i rajd Koła "Śródmieście". Plan ten zatwierdzono. Jak widać z tego lata 1974-76 obfitowały największą ilością imprez organizowanych przez Oddział PTTK w Zawierciu Na rajd górski zgłoszeń 120. Na księgowego przyjęto Jerzego Kalamata. 14.11.74 Informacja kierownika zamku W. Szwacińskiego o zakończeniu budowy pomieszczenia na kasę oraz uzupełnienia muru okalającego zamek. 5.12.74 -postanowiono odstąpić od zagospodarowywania stoku narciarskiego w Grabowej ze względu na otwarcie wyciągu w Morsku. P.Kowalczyk informuje, że z 30 ewidencjonowanych przewodników czynnych jest tylko 9. W 1975 ustanowiono dodatkowe dni wolne od pracy. 19.01.1975-przyjęto rezygnację K. Stankiewicza z funkcji przewodniczącego Komisji Rewizyjnej, powierzono prowadzenie jej J. Kasprzyckiemu. 6.02. zebranie plenarne z udziałem Frycza i Kosteckiego z KT Motorowej oraz przedstawicieli kół: Bitnerowskiego z "Dyszołków", Krakowiana z FUM, Kity z Hutu Szkła, Kępskiej i Budzyńskiego z 26 OHP, Dziębora z ZZNS i Cupiała z Sp. Mieszk. Do dobrze pracujących zaliczono KTP "Ostańce", KInO, KTN i KTG. Słabo KTM, KTKol., Speleo, KOnZ i KK. 3.04 przeprowadzono wizję zamku stwierdzając usterki remontu: obrywanie się kamieni, przesiąkanie wody przez stropy,obrywanie się stropów i odpadanie tynków. 10.04 przyznano dyplomy dla działaczy: KTP"Ostańce"-H.Komenda, B.Bochynek, K.Porcz,A.Bitnerowski, H.Nowak, H.Ormańczyk, KTN-L.Falkowski, W.Rogowicz, KTK-M.Kotarski i A.Komenda, KTM-Frycz i Kostecki, InO-Gondek, OnZ-H.Krakowian, Koło Przewodników -E.Łazarz, H.Kaszuba, J.Kasprzycki i P.Kowalczyk. 12 kwietnia 75 odbywa się Zjazd Sprawozdawczy z udziałem Z-cy Naczelnika Powiatu L. Białasa.W dyskusji E.Łazarz stwierdza, że dzięki ofiarnej pracy działaczy KTP"Ostańce" mamy dobrze utrzymaną sieć szlaków turystycznych. A.Stróżecki dodaje, że "Ostańce" zdobyły sobie uznanie na szczeblu krajowym, gdyż zostały zaproszone do wygłoszenia referatu wprowadzającego na Spotkaniu Klubów Turystycznych w Warszawie. Zobowiązano ZO do powołania Służby Kultury Szlaku i Straży Ochrony Przyrody. Do Zarządu dokooptowano Halinę Kolczyk na funkcję skarbnika, a funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej powierzono Marii Pilch.11 maja zorganizowano Zlot Turystów w Błojcu z okazji odsłonięcia pomnika. Na Rajd Górski z metą w Soli jest 90 zgłoszeń, a na XIII Rajd Szlakami Jury 300, komendantem rajdu Gallina, zastępcą Stróżecki. 5.06 - informacja o wpisaniu w rejestr zabytków przez Woj. Konserwatora wieży wyciągowej w Porębie. 19. czerwca ustalono imprezy na rok 1976: XI Rajd Narciarski 27-28.12.75 Podlesice, V Azymut Zimowy 1.02 Karlin, III Złaz Przebiśniegom na Spotkanie 27-28.03 Zaborze, II Złaz Poznajemy Szlaki Znakowane Jury 11.04 Podzamcze, XIV Rajd Szlakami Jury 21-23.05 Pilica, III Rajd Górski 4-6.06 Istebna, VIII Azymut Letni, II Rajd Świętokrzyski 19-20.09 Wierna Rzeka, VIII Jesień Jurajska 24-26.09 Kalinówka, III Rajd Krajoznawczy "Dolinki" 16-17.10 Rudawa, VIII Azymut Jesienny, II Złaz Młodzieży Szkół Kolejowych 24.10 Łazy, VIII Indywidualny Rajd Kolarski - w sumie 13 imprez. (W r.1975 odbyło się też 13) Z dniem 31.08 zwolniono z pracy: H. Komenda i W. Szwacińskiego. 4.11. wytypowano do odznaczeń: "Zasłużony w rozwoju woj. katowickiego": A.Komenda, Krakowian i Stróżecki, do odznak PTTK: Porcz, Falkowski, Bochynek, Kowalczyk, Odyjas, H.Komenda, W.Rogowicz. Ustalono nawiązanie kontaktu z gminami, które po nowym podziale administracyjnym znalazły się obszarze działania naszego oddziału: Pilica i Żarnowiec. 18.09 powierzono Bochynkowi przewodnictwo Służbie Kultury Szlaku. 26.11.75 plenum z udziałem L.Szewczyk i M.Englera z ZW w sprawie krytyki oddziału w "Wieczorze". Zarzuty ze strony ZW: zmniejszenie się liczby kół i członków i prowadzenie działalności gospodarczej kosztem statutowej. Zatwierdzono powołanie Klubu Narciarskiego. Na koniec 1975r oddział liczy 776 członków zrzeszonych w 15 kołach: Śródmieście, Senior, Pilica, zakładowe: Sp. Ceramiczna 12 Łazy, ZZNS, FOC Poręba, HSG, HZ i szkolne: ZSW, ZSZ Łazy, ZSSzkl,ZSH i ILO, oraz 2 kluby. W 1975r powołano po uzgodnieniu z Krakowem TRW odznaki Miłośnika Jury. Klub „Ostańce” organizował Wojewódzki Sejmik Przodowników Turystyki Pieszej. Kadra oddziału to: 12 PTP, 8 PGOT, 5 PTN, 3 PTKol, 5 PTMot, 33 przewodników, 2 instruktorów krajoznawstwa, 3 instruktorów narciarskich i 2 pomocników oraz 92 organizatorów turystyki. BORT do końca III kwartału obsłużył 462 wycieczki o łącznej liczbie 17437 uczestników.
W dniu 8.01.76 omawiano rezygnację z funkcji Z.Latacza i A. Stróżeckiego. Obie nie przyjęto i przekonano obu działaczy do dalszego pełnienia funkcji. 19.02 -uchwała ZG PTTK o przedłużeniu kadencji oddziałów. 29.04 zgodzono się, na przeniesienie do Transbudu pracownic: Krystyny Gomułka (księgowa) i Anny Pośpiech. Na XIV Rajd Szlakami Jury wpłynęło 250 zgłoszeń.10.06 zaakceptowano W. Rogowicz na przewodniczącą TRW GOT, zdecydowano spisać umowę dzierżawną na gajówkę Psiarskie, werbować kandydatów na kurs przewodników po zamku. A.Stróżecki informuje, że nie obejmie ponownie funkcji wiceprezesa, ze względu na zaangażowanie w pracach Zarządu Wojewódzkiego PTTK. Ustalono nie prowadzić zebrań w okresie wakacyjnym, sprawy bieżące będzie załatwiał L. Gallina. Wydz. Kultury UM przyznał nagrody w postaci wydawnictw dla działaczy: L.Gallina, A.Stróżecki, L.Odyjas, P.Kowalczyk i R.Hoły. 9.09 -zarządzenie ZG o rozpoczęciu kampanii sprawozdawczo-wyborczej. 30.09.76 zebranie plenarne, na które z 17 kół działających przy Oddziale przybyli jedynie przedstawiciele: "Śródmieścia", FUM, HSG, ZZNS,OHP i Zw.Emerytów i Rencistów. Klucz wyborczy: 1 delegat na 20 członków. Wg innych danych w oddziale były jeszcze koła:
przy Hucie Zawiercie, 3 przy OHP, Pilica, oraz szkolne:ZSW, ZSZŁazy, ZSS, ZSH i ZSE. Jako komisje działające wymienia się: pieszą, narciarską, górską, rowerową, motorową, krajoznawczą, ochrony przyrody, opieki nad zabytkami, imprez na orientację oraz Klub Speleo. W listopadzie zabrano eksponaty z muzeum zamkowego (brak zabezpieczeń) i przekazano do Bytomia. W 1976r zamek odwiedziło 28 tysięcy turystów.
kadencja 1976-81
O tym i następnym okresie bardzo mało wiadomości, brak w Oddziale dokumentów. Z protokołu kontroli przeprowadzonej w Oddziale przez Rewidenta ZW w 1981r dowiadujemy się, że 16.12.1976 ( sam Zjazd był 11.12.76) ukonstytuował się następujący Zarząd Oddziału: prezes Bogusław Bochynek, wice: Włodzimierz Gorzelak i Henryk Krakowian, sekretarz i zarazem kierownik biura Ryszard Hoły, ( do 31.7.77). Skarbnik Krystyna Liputa. Komisja Rewizyjna: przew. Eugeniusz Łazarz i członkowie: Halina Kolczyk, Janusz Kasprzycki, Maria Pilch i Włodzimierz Pucek. W sprawozdaniu Komisji rewizyjnej za kadencję 1976-81 znajdujemy informację, że skład KR zmieniał się 3-krotnie, a 3.12.80 Plenum ZO wybrało KR w składzie: Kuligowski, Bitnerowski i Pucek. Od 1.07.1977 do 31.08.1980 B.Bochynek staje się kierownikiem biura i urzędującym członkiem Zarządu, a od 17.11.1977 wiceprezesem, natomiast stanowisko prezesa obejmuje Marian Pośpiech (Dyrektor PKS w Myszkowie, warto dodać, że było to sprytne zagranie, ponieważ stale były kłopoty z wypożyczaniem autokarów z PKS na wycieczki organizowane przez PTTK, a innych gestorów autobusowych nie było). W 1977r powołano zespół redakcyjny z kierownikiem Bogusławem Bochynkiem, zespół ten ma przygotować publikacje: Informator o Pilicy-Łazarz, Informator o Siewierzu-Krakowian, Informator o Kromołowie- H.Komendowa, Opis szlaków -Stróżecki. W dniach 31.03-1.04.1979 odbyły się uroczystości 10-lecia Koła Przewodników połączone z Wojewódzkim Plenum Przewodników, referat wprowadzający wygłosił Piotr Kowalczyk. 30.04.80 podpisano z OSiR-em w Zawierciu umowę w sprawie obsługi przewodnickiej zamku Ogrodzieniec (obiekt turystyczny „Zamek”), co świadczy o tym, że zamek od pewnego czasu przejął OSiR, zapewne od 1979r, bo w piśmie ZW PTTK do naszego Oddziału jest prośba o „przedłużenie dyżurów przewodnickich do 15.08.79, czyli do czasu, kiedy Wydział Kultury UW ustali gospodarza zamku”. Pismem z 6.05.80 B.Bochynek prosi o zwolnienie go z wszystkich funkcji społecznych. Na koniec 1980r zanotowano 30 kół z 1174 członkami, największe Tramp przy Hucie 124 osoby, bardzo dużo szkolnych, m.in. w Przeczycach, Żelisławicach, Woli Libertowskiej.
kadencja 1981-85
Na Zjeździe 28.02.1981 zostaje wybrany Zarząd: Prezes Marian Pośpiech, wice: W.Gorzelak i H.Krakowian, urzędujący sekretarz i zarazem kierownik biura (od 18.08.1980) Janusz Marcisz, skarbnik Małgorzata Świeżawska (do 8.02.1983, następnie Lesław Romanek), członkowie Prezydium Henryk Słaboń, Ludwik Odyjas-jako Honorowy Członek Zarządu i odpowiedzialny za stan szlaków A.Stróżecki (zrezygnował z funkcji w Zarządzie 9.9.81). W składzie Zarządu znajdują się: Bogacki, Boguszewska, A.Komenda, Kowalczyk, J. Mazur, L.Romanek, Wanda Zaręba, Janusz Żurawski, Anna Góral, Halina Kolczyk, Sylwester Mietelski, Włodzimierz Szewczyk i Krystyna Liputa. Komisja Rewizyjna: przew.Stanisław Kuligowski, wice Andrzej Bitnerowski, sekretarz W.Pucek i członkowie:Eugeniusz Izdebski i Janusz Kasprzycki. Członków 460. Głównymi Księgowymi byli: Marian Czekalski (1977-8), Aleksandra Słabosz (1978-80), Eligiusz Kurzeja (1981- ), a Kasę Oddziału prowadziły pracownice: Celina Jamróz (1976-78),Henryka Komenda (1978-81), Aleksandra Wiecha (1981) i Anna Ondruszek. Za komisje odpowiedzialni są: kolarską-Komenda, górską-W. Rogowicz, krajoznawczą-Krakowian, Klub Ostańce,wszystkie TRW i TOMS-Stróżecki, Klub Taternictwa Jaskiniowego-Romanek, Sztab Kultury Szlaku-Boguszewska i młodzieżową-H.Słaboń.
W planie pracy na rok 1981 wymienia się m.in.: starania o Dom Turysty w Zawierciu, stacje turystyczne i rozwój Terenowego Ośrodka Metodyczno-Szkoleniowego. Od 1.08.82 biuro oddziału prowadzi sprzedaż biletów miesięcznych na autobusy WPK. W marcu 1983 odbywa się kontrola dokonywana przez Zespół Rewizji ZG PTTK i zarządzenie porewizyjne z 27.05.1983 podpisane przez Sekretarza Generalnego ZG PTTK Zdzisława Łysio brzmi: "W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami i ujemnymi wynikami w zakresie działalności gospodarczej niewyodrębnionej Zarząd Oddziału rozważy decyzję o odwołaniu ze stanowiska Kierownika Biura Zarządu dotychczasowego urzędującego sekretarza ob. Janusza Marcisza." 23.05.1983 Zarząd Wojewódzki PTTK w Katowicach uchwala podjęcie postępowania sanacyjnego w stosunku do Zarządu Oddziału PTTK w Zawierciu. W rezultacie Zarząd Oddziału 2.08.83 poddaje się do dymisji i zaprzestaje działalności, Zarząd Wojewódzki PTTK pismem z 9.08. powierza A.Stróżeckiemu czynności nadzoru nad pracą biura i przygotowanie Nadzwyczajnego Zjazdu Oddziału. W dn. 13.09.83 odbywa się Nadzwyczajny Zjazd Oddziału wybierając nowy zarząd złożony głównie z ludzi młodych. Prezesem zostaje Andrzej Stróżecki, a skład zarządu mocno odmłodzony -wchodzi do niego np. 19-letni Jarosław Wesołowski, 26-letni Jerzy Mazur i 28-letni Sylwester Mietelski. Zarząd opracowuje program działania mający uzdrowić sytuację, jako jedno z pilnych zadań stawia sobie uzyskanie nowych miejsc noclegowych na Jurze (kwatery prywatne), uruchomienie sklepiku z atrakcyjnymi materiałami, upłynnienie zapasów, polepszenie pracy biura i informacji turystycznej. Za sprawy gospodarcze odpowiada A.Bitnerowski, za współpracę z władzami Ogrodzieńca dot. obsługi turystycznej zamku A.Bogacki (wskazuje to na przejęcie ruin przez gminę Ogrodzieniec). Niestety, skończyło się na zamierzeniach, bo od 1.10.83 podjął pracę jako kierownik biura Ryszard Hojka, przyjęty jeszcze przed Zjazdem Oddziału przez Zarząd Wojewódzki. Poczuł się jak samodzielny władca i nie miał zamiaru respektować uchwał Zarządu Oddziału. Sprowokował konflikt z prezesem w sprawie wypłaty wynagrodzeń, w którym po stronie kierownika biura stanęła Sekretarz ZW L.Szewczyk, co spowodowało podanie się do dymisji 14.12.83 prezesa i 7 członków Zarządu Oddziału. W dn.11.01.1984 w obecności Prezesa ZW PTTK Eryka Porąbki dokonano wyboru nowego prezesa ZO Stanisława Kuligowskiego i składu zarządu Wiceprezesem zostaje nadal Adam Bogacki, skarbnikiem Lidia Słaboń a sekretarzem do lipca 84 Andrzej Rudowski, a po tym terminie Zofia Musiałek, która kieruje też biurem oddziału Sprawca całego zamieszania R.Hojka popracował już krótko, bo jak to określa protokół z nadzwyczajnego posiedzenia ZO z 5.04.84:"naraził Oddział na duże straty finansowe i spowodował kompromitację Oddziału na XI Rajdzie Przebiśniegom na spotkanie w Skarżycach 1.04., gdyż nie dostarczył znaczków rajdowych i nie rozprowadził zakupionych biletów PKS na zamówione autokary. Ponadto R.Hojka w ciągu 3 pierwszych miesięcy roku 1984 naraził Oddział na duże straty finansowe zawalając szereg spraw związanych z działaniem BORT-u. Oddano go do dyspozycji ZW PTTK w Katowicach." . Warto zaznaczyć, że Rajd "Przebiśniegom na spotkanie" był do tego czasu organizowany przez Klub "Ostańce", lecz w zaistniałej sytuacji - braku pewności współpracy z biurem, Klub na styczniowym zebraniu odstąpił od organizacji i wtedy Zarząd Oddziału postanowił sam organizować Rajd. W sprawozdaniu na koniec kadencji z 23.02.1985 podkreśla się wzrost ilości członków z 413 w 1983r do 673 w 1984, oraz kół z 9 do 12.(te dane nie zgadzają się z "Zaświadczeniem ZO o stanie członków na 31.12.83" które wymienia 21 kół i 551 członków). Jako bardzo dobrze pracujące wymienia się: Kluby "Ostańce" i "Podkowiec" oraz Koła Przewodników i przy FUM Poręba, przy czym tylko koła dobrze współpracowały z zarządem oddziału. Zwiększyła się ilość wycieczek załatwianych przez BORT, rozpoczęło pracę Biuro Turystyki Zagranicznej a finansowo uzyskano wynik dodatni.
Kadencja 1985-89
W wyniku wyborów 23.02.1985 konstytuuje się zarząd: Prezes Lidia Słaboń, wice d/s gospodarczych Adam Bogacki, d/s statutowych Henryk Krakowian (rezygnuje 17.10.85), skarbnik Andrzej Rudowski, sekretarz Lesław Romanek, członkowie ZO: J.Kasprzycki, S.Kuligowski, L.Lekston, Z.Musiałek, M.Pilch, W.Pucek, A.Stróżecki. Komisja Rewizyjna: T.Szwed, M.Kubik, L.Ilski. Nowy Prezes organizuje 6 czerwca 1985r. Rajd Jubileuszowy 75-lecia Oddziału z metą na zamku Ogrodzienieckim i uroczystością (wystawa, referat, odznaczenia i występy) w Domu Kultury w Ogrodzieńcu. Uczestników 450.
Po kontroli Dyr. BTZ w Katowicach napisano, że zawierciański Oddział jako jedyny posiada pełną dokumentację prowadzonej działalności turystyki zagranicznej.
Z rozliczenia znaczków członkowskich za rok 1985 wynika, że istnieją następujące koła: Śródmieście, Tramp przy Hucie Zawiercie, FUM Poręba, Polmetal, Kryształ przy Hucie Szkła, Przystań przy Klubie AA, przy Związku Niewidomych Łazy; Kluby: Podkowiec, Ostańce, Seniora, Popołudnie, Diablak, narciarski "Zborów", oraz
SKKT przy: ZSZ PKP Łazy, Technikum Samochodowe, T.Hutnicze, ZSBud., ZSEkon., I LO, II LO, LO Siewierz, LO Pilica, Zb.Szk.Gminna i SP1 Siewierz, SP2, SP6 i SP9 Zawiercie, SP1 i SP2 Łazy. Łącznie 859 członków. W r.1987 wymienia się koła i kluby wyszczególnione wyżej literami pogrubionymi oraz SKKT przy ZSZ Miodowa, Koło Przewodników i Klub Alpinizmu i Turystyki Górskiej przekształcony w 1986r z Klubu Taternictwa Jaskiniowego "Podkowiec".
W maju 86 na naradzie prezesów woj.katowickiego wymienia się jako dobrze pracującą w Zawierciu tylko Komisję Turystyki Pieszej. W czerwcu 86 stwierdzono nieprawidłowości w pracy biura obciążające kierownik biura i zarazem sekretarza Oddziału Zofię Musiałek. 26.06.86 zwolniono z funkcji sekretarza Z.Musiałek na jej miejsce wybrano L.Romanka, jednocześnie powierzając funkcję wiceprezesa d/s statutowych A.Stróżeckiemu ( na krótko, ponieważ 1.04.87 złożył rezygnację). Funkcję kierownika biura przejmuje Grażyna Walczak. W sądzie toczą się sprawy byłych pracownic Z.Musiałek i L.Gofron. 24.09.86 likwiduje się stanowisko kierownika biura w związku z trudną sytuacją finansową, a część obowiązków przejmują członkowie Zarządu wg kompetencji.
26.11.86 powołano Komisję Szkoleniową z przewodniczącym A.Stróżeckim i Komisję Odznaczeń z przewodniczącym W.Puckiem. 23.04.87 zatwierdzono Regulamin KA i TG oraz organizację I Rajdu Szlakami Zabytków Jury, natomiast 7.10.87 powołano Komisję Turystyki Zdrowotnej z A.Bogackim jako przewodniczącym. W zebraniu 11.11.87 uczestniczy K.Bąk - Dyrektor ZJPK, omawia się współpracę dot. organizacji pól namiotowych, materiałów propagandowo-krajoznawczych, oznakowania rezerwatów i akcję sprzątania Jury. Przez cały rok Zarząd czyni starania o zmianę lokalu. Jako działające w 1987r wymienia się następujące komisje Oddziałowe z przewodniczącymi: Ochrony Zabytków -Kuligowski, TG,TP, INO, Krajozn.-Stróżecki, Narciarską-M.Staśko, Kolarską-J.Targonij, Kół Zakładowych-Pucek, Tradycji i Historii-Rudowski, Turystyki Osób Niepełnosprawnych-Bogacki, Speleo-W.Rok i Służba Kultury Szlaku-Boguszewska. Ilość członków na koniec 1987r wynosi 947. W 1988r powstaje Klub Alpinizmu i Turystyki Górskiej.
W r.1988 wymienia się jako pracownice biura: Olgę Tkacz, Grażynę Walczak i Wandę Frań (księgowa) oraz sprzątaczkę Stanisławę Dudek. Organizowany jest II Rajd Szlakami Zabytków Jury. 17.08.88 Zarząd Oddziału nadaje Dyplomy ZO następującym działaczom: Liliana Kuszak, Wiesława Nykiel, Maria Pilch i Zbigniew Grabowski. 25 lutego 1989 odbywa się przeszkolenie naszych przewodników do oprowadzania po Jaskini Wierzchowskiej Górnej.
W lutym 1989r właścicielka lokalu (przy ul.3 Maja) wymówiła najem Oddziałowi.
kadencja 1989-92
Zjazd 10 marca 1989 wybrał następujący Zarząd: Prezes Włodzimierz Pucek, ale na krótko, bo wkrótce rezygnuje i na Jego miejsce wchodzi A.Bogacki, wice-K.Kałużny, sekretarz Wiesława Nykiel, skarbnik S.Kuligowski, czł. Prezydium W.Pucek ( po rezygnacji z funkcji prezesa)i od 1.10.89 A.Komenda, członkowie Zarządu: Kazimierz Myrta, M.Pilch, A.Wójcik, Edward Wystrychowski. Komisja Rewizyjna: Tadeusz Szwed-przewodniczący, Władysław Podgórny-z-ca, Lidia Lekston-sekretarz oraz: Ryszard Krzeszowski i Marian Kubik. Na Nadzwyczajnym Zjeżdzie w 1991r Komisję Rewizyjną zmniejszono do 3 osób: Szwed, Lekston i Kubik Jako delegaci na Zjazd Wojewódzki zostali wybrani W.Pucek i A.Stróżecki. Pismem z 28.03.89 podpisanym przez Prezesa W.Pucka ZO występuje do ZG PTTK o „wyłączenie Oddziału PTTK z gestii ZW Katowice i podporządkowanie ZW PTTK w Częstochowie”. Jest to realizacja jednego z wniosków Zjazdu Oddziału, w uzasadnieniu podaje się wspólnotę terenową w działalności na Jurze a równocześnie niedostrzeganie jurajskiej turystyki przez ZW Katowice, który ukierunkowany jest na góry. Już 25.05.89 pismo do Urzędu Miasta jako prezes podpisuje A.Bogacki.
13.02.1990 odbywa się wspólne posiedzenie (to i wszystkie następne w tej kadencji) Zarządu i Koła Przewodników. Na tym zebraniu omawiana jest sprawa opracowania i wyznakowania wspólnie z NOT przy Hucie Zawiercie nowego szlaku "Przewłoki" między Wartą a Czarną Przemszą (od skansenu Maszyn Drogowych na Borowym Polu do Poręby). Koszty poniesie NOT. W związku z likwidacją lokalu przy ul.3Maja postanawia się sprzedać zbędne meble i uporządkować dokumenty, przenosząc istotniejsze do archiwum a resztę na makulaturę. 23.03.90 spisano porozumienie z Spółdzielnią Mieszkaniową na wynajem od 1.04. nowego lokalu przy ul. Sikorskiego.
Nadzwyczajny Zjazd Oddziału odbywa się 21.03.1991 w celu dostosowania do nowych warunków -samodzielności gospodarczej po likwidacji zarządów wojewódzkich PTTK. Następuje na nim zmiana nazwy Oddziału, dodaje się "im. Aleksandra Janowskiego". Do Zarządu dokooptowano Jana Janeczka. Aktualny skład Zarządu: prezes-Bogacki, z-ca Kałużny, skarbnik Kuligowski, sekretarz Pucek, członkowie Zarządu: Janeczek, Komenda , Wójcik. Wybrano nowy
Sąd Koleżeński: prezes-Henryk Krakowian, z-ca Andrzej Rudowski, sekretarz Lesław Romanek, członkowie: Maria Gierzkiewicz i Włodzimierz Bugaj. Gwałtownie spada ilość członków do 199 w 1991r, a w 1992 niewiele ponad 100. Z Regulaminu Filii Zamek wynika, że w 1991r jest ona podporządkowana MGOK w Ogrodzieńcu.
Z protokołu zebrania z 13.08.92 wynika, że istnieją Koła: "Tramp" przy Hucie Zawiercie, przy FUM Poręba i Policealnym Studium Obsługi Ruchu Turystycznego, Przewodników oraz Kluby: "Ostańce", KAiTG. "Zborów" i SKKT przy Technikum Samochodowym. Omówiono również organizację XII Rajdu Jurajskiego z metą w Porębie, kierownictwo rajdu: Bogacki, Pucek i Komenda, obsada tras:Krakowian, Janeczek i Kałużny. Powołano nowe koło terenowe "Luzak" oraz wystąpiono o mianowanie Instruktorów Krajoznawstwa Regionu: Bogackiego, Janeczka i Pucka.
kadencja 1992-96
Zjazd Sprawozdawczo-wyborczy odbywa się 20.10 a posiedzeniu 29.10.1992 ustalono po następujący skład Zarządu Oddziału: Prezes Adam Bogacki, wice Włodzimierz Pucek, sekretarz Urszula Furtacz, skarbnik Jan Janeczek, czł. Prezydium Adam Komenda, członkowie Plenum:Kazimierz Kałużny, Włodzimierz Kruk, Helena Maszczyk, Andrzej Wójcik. Komisja Rewizyjna: Szwed, Gierzkiewicz i Staśko. Sąd Koleżeński: Krakowian, Rudowski, N.Seweryn, G.Sokół i M.Dąbrowski. Zatwierdzono następujących kandydatów do odznaczeń: Złota Honorowa PTTK: Pucek, Kuligowski, Górski i Krakowian. Srebrna: Janeczek, Kruk, Kałużny i Tadeusz Szwed. Katowicka Honorowa PTTK: Wójcik i Kajdan, srebrna Honorowa Pracy wśród Młodzieży: Furtacz i Krystyna Obrączka.
Tematem zebrania 11.03.93 jest organizacja wspólnie z Górnośląskim Kręgiem Krajoznawczym Sympozjum Krajoznawczego 8.V. wraz ze zwiedzaniem Huty Szkła i objazdem krajoznawczym. Proponuje się ustanowienie odznaki "Honorowy Działacz Oddziału PTTK w Zawierciu", regulamin odznaki ma przygotować zespół: Komenda, Kałużny, Pucek, Latacz i Wójcik.
W dn. 27-30 maja 93 Oddział współorganizuje XXXI Ogólnopolski Rajd Kolejarzy "Szlakiem Orlich Gniazd" z metą, w Kromołowie, a trasy obsadzają Janeczek i Komenda oraz wraz z TMZZ 26.05. I Rajd Ekologiczny z metą w Rudnikach połączony z odśmiecaniem szlaków. Z "Biuletynu Informacyjnego Zarządu Oddziału PTTK, Koła Przewodników Terenowych i Koła przy FUM w Porębie" nr 4 z sierpnia,września 1993 dowiadujemy się, że Komisja Krajoznawcza ZG PTTK mianowała z dn. 4.04.93 A.Stróżeckiego "Zasłużonym Instruktorem Krajoznawstwa" a D.Boguszewską i A.Komendę "Instruktorem Krajoznawstwa Polski". W lipcu 93 jest organizowany przez Regionalny Klub Przodowników Turystyki Pieszej w Katowicach XXXIV Ogólnopolski Wysokokwalifikowany Rajd Pieszy z metą w Świerklańcu, na którym dwie trasy 14-dniowe miały prowadzić po południowej i środkowej części woj. katowickiego, natomiast trzecia 11-dniowa po Jurze, przy czym organizacją tej trasy miał zająć się A.Stróżecki. Mimo, że ta trasa celowo była krótsza, aby większość uczestników obsadzała trasy I i II to i tak na te dwie trasy zgłosiło się ok. 80 uczestników a na Jurajską 190. Stróżeckiemu pomagali: Danuta Boguszewska jako zastępca i Włodzimierz Kruk jako kwatermistrz. Trasa ta wiodła z Olsztyna przez Złoty Potok, Leśniów, Kostkowice, Siamoszyce, Pilicę, Bydlin, Podzamcze, Siewierz, a na trasie dokładano elementy orientacji posługując się dokładnymi mapami z biegów na orientację. 26.08.93 odbywa się XIII Rajd Jurajski, komandorem jego jest W.Pucek a trasy obsadzają:U.Furtacz, W.Kruk, A.Bogacki, K.Kałużny, J.Janeczek i A.Komenda -uczestników 129. ZO wraz z Górnośląskim Kręgiem Krajoznawczym i Kołem przy FUM organizują 16.10.93 Sympozjum Krajoznawcze w Porębie ze zwiedzaniem zakładu i prażonkami. W Zlocie PTP w Chełmnie 17-19.09.93 wzięli udział: D.Boguszewska, A.Komenda i W. Kruk. Na zebraniu 23.09.93 w skład Zarządu zostaje powołany S.Kuligowski za W.Bugaja. W październiku 1993 organizuje się eksternistyczny kurs dla kandydatów na przewodników terenowych, jako konsultantów ustala się: A.Bogackiego, U.Furtacz, J.Janeczka, A.Komendę i A.Stróżeckiego. W listopadzie 93 ZG PTTK zatwierdza powołanie TRW Regionalnej Odznaki Krajoznawczej w Zawierciu w składzie: przew. A.Stróżecki, sekretarz A.Komenda i członek D.Boguszewska. Również w listopadzie zmienia się umowę o najem lokalu, dzieląc go na pół i odstępując drugą połowę innej instytucji.
Na zebraniu 17.02.94 uroczyście wręczono legitymacje nowym Przodownikom Turystyki Pieszej po ukończonym w listopadzie kursie: A.Czerwińskiemu, U.Furtacz, J.Janeczkowi, J.i A.Wójcikom. Protokół z zebrania 1.06.93 wymienia jako Przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej Przewodników Adama Komendę a jako członków tej Komisji i wykładowców na kursie:Adama Bogackiego, Jana Janeczka, Kazimierza Janusa(z Jaworzna) i Urszulę Furtacz, natomiast jako Komisję do podwyższenia klasy przewodnickiej z III na II Komendę, Janusa i Stróżeckiego (te dwa nazwiska ze względu na klasę I i dorobek były podstawą do powołania przez ZG PTTK Regionalnej Komisji d/s Szkolenia, Egzaminowania i Weryfikacji Przewodników obejmującej oddziały Zagłębia wraz z Jaworznem a mającej siedzibę w Zawierciu). Tak zrodził się konflikt, gdy Stróżecki nie zgodził się na podwyższenie klasy dla części osób w wyniku słabej znajomości tematu, w rezultacie zignorowano obecność Stróżeckiego w dalszych pracach tej Komisji. A jak pracowała ta Komisja świadczy zapis w protokole ZO z 22.06.94: "Również w tym samym dniu (15.06) Komisja w składzie: kol.kol. A.Komenda, A.Bogacki, U.Furtacz oraz w obecności wiceprzesa ZO kol.Włodzimierza Pucka przeprowadziła poprawkowy egzamin wobec kol....... i kol........, którzy ubiegają się o wyższą klasę przewodnicką. Komisja po przeprowadzonej rozmowie stwierdziła, że w.w są długoletnimi członkami PTTK, posiadają pełny zakres wiadomości i umiejętności przewodnickich, wobec czego przyznaje im II klasę uprawnień terenowych".
11.08.94 Zarząd postanawia się wyznakować nowe szlaki turystyczne: Zawiercie-Poręba i Zawiercie - Skałka oraz zorganizowanie wraz z RUP kursu przewodnickiego dla bezrobotnych. Na zebraniu 26.09.94 wytypowano osoby uczestniczące w Wojewódzkim Sejmiku Przodowników TP w Sławkowie: Bogacki, Furtacz, Janeczek, Kałużny, Komenda i Pucek, a 4.10.94 osoby do prowadzenia szkolenia na kursie kandydatów na przewodników: Bogacki, Furtacz, Janeczek, Janus (z Jaworzna), Komenda, Zdzisław Latacz i Marek Nowak (z Olkusza).
20.11.94 Zarząd Oddziału organizuje wraz z Górnośl. Kręgiem Krajoznawców Sympozjum w Siewierzu.
8.12.94 omawia się organizację obchodów 85-lecia Oddziału i 80-lecia praw miejskich Zawiercia. Zapisy z protokołu: "Kol. W.Pucek złożył wniosek z uzasadnieniem o nie umieszczanie w Komitecie Honorowym kol. Andrzeja Stróżeckiego. Zarząd powyższy wniosek przyjął jednogłośnie". oraz "Zarząd Oddziału PTTK powołał zespół twórczy do zredagowania krótkiej historii miasta Zawiercia z okazji 80-lecia uzyskania praw miejskich w składzie: A.Komenda, J.Janeczek i Wł.Pucek." 12.04.95 Komisja Odznaczeń przy Oddziale zatwierdziła projekt legitymacji na odznakę "Zasłużony Działacz Oddziału PTTK im.A.Janowskiego w Zawierciu". Na zebraniu Z.O. 29.06.95 podjęto uchwały o nagrodzie dla Wandy Frań za odznaczenie "Zasłużony Pracownik PTTK", powołano osoby do Regionalnej Komisji Egzaminacyjnej Przewodników: Adama Komendę, Jana Janeczka, Marka Nowaka, Urszulę Furtacz, Henryka Stasińskiego, Janinę Wacowską, Adama Bogackiego, oraz uchwałą Zarządu utworzono zespół znakarski w składzie: H.Stasiński, A.Komenda, J.Janeczek, A.Bogacki, W.Pucek, W.Kruk, U.Furtacz, A. i J. Wójcikowie, Andrzej Kręgiel. Warto zaznaczyć, że równocześnie istniał zespół znakarski kierowany przez A.Stróżeckiego w Klubie "Ostańce", który miał od 1965r pod opieką wszystkie szlaki ujęte w kartotekach PTTK i systematycznie je odnawiał co 3 a czasami nawet co 2 lata. Powołanie zespołu przez Zarząd Oddziału było więc wyrazem "wojny" z Klubem Ostańce. Podobnie konkurencyjne było wyszkolenie przodowników TP wobec dużej grupy przodowników działających w "Ostańcach". Do tego momentu współdziałanie było w zasadzie bezkolizyjne, Klub "Ostańce" zajmował się zadaniami statutowymi (organizacją rajdów, wycieczek, odnawianiem szlaków, weryfikacją odznak turystycznych) a Zarząd Oddziału sprawami gospodarczymi i przewodnickimi. Działanie Zarządu burzyło dotychczasową stabilizację i spowodowało po ponad roku rewolucyjne zmiany w kolejnych wyborach. 13.07.95 ustalono wystąpienie oddziału do Urzędu Miasta o nadanie medali 80-lecia Zawiercia dla działaczy: H.Maszczyk, W.Pucek, A.Komenda, A.Bogacki, J.Janeczek, A.Wójcik, K.Kałużny i U.Furtacz.
17.08.95 dokooptowano do składu Zarządu Helenę Maszczyk. Na zebraniach 7.09, 21.09 i 7.12.95 dyskutowano i zatwierdzano regulamin i odznakę "Znam Zawiercie i Okolice". 28.10.95 obchodzono 85-lecie Oddziału organizując wycieczkę autokarową do Pilicy i Żarnowca, a popołudniu spotkanie z wręczeniem odznaczeń, referatem i poczęstunkiem.
28.11.95 powołano TRW odznaki "Turysta Przyrodnik" w składzie: W.Pucek -przewodniczący oraz A.Komenda i A.Wójcik. Stan członków na koniec 1995r 130. Na początku 1996r ZG PTTK powołało Regionalną Komisję Egzaminacyjno-Weryfikacyjną d/s przewodnictwa dla Zagłębia w miejsce dotychczasowej Komisji Egzaminacyjnej mianując przewodniczącym Jana Janeczka. Charakterystycznym dla oceny pracy tej komisji jest fakt, że nikt z jej członków nie wszedł w skład powołanej w latach późniejszych państwowej Komisji Egzaminacyjnej przy Wojewodzie Śląskim, chociaż w tej państwowej znalazło się 3 przedstawicieli Częstochowy i Stróżecki z Zawiercia, a nikt z Zagłębia. 19.01.96 A.Komenda i A.Bogacki uczestniczyli w posiedzeniu Zarządu Związku Gmin Jurajskich, na którym omówiono sprawę odnowienia głównych szlaków jurajskich: czerwonego "Orlich Gniazd" i niebieskiego "Warowni Jurajskich" przeznaczając na ten cel 2900 zł. Z tego funduszu Zarząd pokrył delegacje na wyjazd do Olkusza na Spotkanie Przedstawicieli Oddziałów PTTK Zagłębia dla: A.Komendy, A.Bogackiego, J.Janeczka i W.Pucka.
Smaczku sprawie dodają dokumenty pokazujące, że odnowień tych szlaków dokonał A.Stróżecki z zespołem z „Ostańców” nie z tego funduszu a z funduszy ZG PTTK. 13.03.96 odbyło się w Bibliotece Miejskiej w Zawierciu Spotkanie Prezesów Oddziałów Zagłębia (Będzin, Dąbrowa Górnicza, Olkusz i Zawiercie) przy udziale przedstawicieli ZG PTTK: W.Derejczyka (przewodniczący Komisji Przewodnickiej ) oraz A. i T. Szlompków, na którym ustalono nazwę "Zespół Koordynacyjny Oddziałów PTTK Zagłębie" z siedzibą w Będzinie. Tworzy się też nową komisję Cmentarzy, Kwater i Fortyfikacji Wojennych prowadzoną przez Macieja Świderskiego. W sierpniu 1996 ustala się terminy zebrań sprawozdawczo-wyborczych w kołach: "Luzak", "Tramp"(przy Hucie), FUM Poręba, PKP Łazy, Przewodników oraz klubach "Ostańce" i KAiTG. Na ostatnim zebraniu 5.12.96 zaproponowano, by Zjazdowi przewodniczyła Lidia Słaboń a Komisję Mandatową tworzyli Jan Janeczek i Anna Otrębska.
kadencja 1996-2001
Zjazd Oddziału 14.12.96. przyniósł rewolucyjne zmiany i znaczne rozszerzenie reprezentantów kół. W dotychczasowym zarządzie byli tylko członkowie kół: przewodników, FUM Poręba i "Tramp". Nowy zarząd ukonstytuował się następująco: prezes Andrzej Stróżecki (KT"Ostańce") , wiceprezesi: Andrzej Gudyś ("Łaziki") i Lesław Romanek (KAiTG), sekretarz Wanda Frań ("Tramp"), skarbnik Andrzej Wójcik ("Luzak"), członkowie Prezydium: Danuta Boguszewska i Jerzy Mazur (KT"Ostańce"), członkowie plenum:Urszula Furtacz (FUM Poręba), Jan Janeczek ("Tramp"), Barbara Balewicz ("Ostańce") i Maciej Świderski. Komisja Rewizyjna: Helena Maszczyk, Kazimierz Kałużny i Tadeusz Szwed. Sąd Koleżeński: Grażyna Mazur-przewodnicząca, Andrzej Kamiński, Bożena Soda. Dotychczasowy Zarząd nie mógł się pogodzić z porażką, pisząc odwołania, donosy i anonimy, zarówno do ZG PTTK jak i władz administracyjnych, zarzucając m.in. nieprawidłowe przygotowanie Zjazdu (dokonane przecież przez ten dotychczasowy zarząd). Spowodowało to spotykane później określanie naszego Oddziału ze strony pewnych osób reprezentujących ZG jako "piekiełka".
Kolejne zatwierdzenie regulaminu odznaki "Znam Zawiercie i okolice" opracowanego przez Komendę, Pucka i Wójcika nastąpiło 23.01.1997. Ustalono przewodniczących Komisji Oddziałowych: pieszej, górskiej, narciarskiej i krajoznawczej -A.Stróżecki, kolarskiej-A.Wójcik, ochrony cmentarzy i fortyfikacji wojennych działającej na prawach komisji ochrony zabytków -Świderski, ochrony przyrody-Pucek, speleologii i taternictwa- L.Romanek, historyczna-A.Komenda, egzaminacyjno-weryfikacyjna dla przewodników Zagłębia-J.Janeczek. Referaty Weryfikacyjne odznak prowadzą: OTP, GOT, ON -Stróżecki, krajoznawcze- Boguszewska, kolarskie-Wójcik, turysta-przyrodnik-Komenda, Pucek, Wójcik. 6.03.97 przyznano 31 osobom honorowe odznaki "Znam Zawiercie i okolice", a na zebraniu 8.05.97 wręczono Adamowi Komendzie upominek z okazji 70 rocznicy urodzin. Na tym zebraniu omawiano także sprawy XVII Rajdu Jurajskiego 24.05 w Mrzygłodzie, akcję "Przewodnik czeka", uruchomienie kioski IT . 12.06.97 zaakceptowano podpisanie umowy na wydanie mapy naszego regionu "Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie" w skali 1:50tyś. przez wydawnictwo "Plan", przeznaczając na ten cel 1000zł.. W związku z pismem UW Katowice o odznaczeniach na Dzień Turystyki postanowiono wystąpić o odznakę "Za zasługi dla woj. katowickiego dla: L.Romanka, J.Mazura, A.Wójcika, J.Janeczka, M.Świderskiego, G.Mazur oraz Dyplom Uznania Prezesa UKFiT dla: Bogacki, Komenda. Stróżecki. 11.09.97 zapada decyzja o organizacji przez nasz oddział wraz z Olkuszem II Nizinnego Ogólnopolskiego Rajdu Przewodników. 11.12.97 omówiono nowelizację regulaminu odznaki "Miłośnika Jury" wg projektu zespołu: K.Pucek (Kraków), A.Stróżecki i L.Tota (Częstochowa) oraz dodanie stopnia popularnego z zaprojektowaniem odznaki tego stopnia przez Edwarda Wieczorka- nasz oddział podjął się wykonania i dystrybucji tej odznaki. 8.01.98 po rezygnacji U.Furtacz z funkcji w Zarządzie dokooptowano A.Komendę. Postanowiono wystąpić o wpis w "Księgę Zasłużonych dla PTTK woj. katowickiego" pierwszych naszych działaczy: Danuty Boguszewskiej i Adama Komendy, następnych: Adama Bogackiego, Unisława Górskiego, Zdzisława Latacza i Andrzeja Stróżeckiego wpisano w 2000r. 16.04.98 zapada decyzja o uporządkowaniu spraw szlaków wykonanych bez akceptacji ZG PTTK, postanowiono zlikwidować ze względu na tereny nie do przejścia szlak zielony z Borowego Pola do Poręby ("Przewłoki") i czarny do Skałki, natomiast wystąpić do ZG o uznanie żółtego z Zawiercia do Poręby. Ustalono przeprowadzenie jesienią kursu dla przewodników wraz z JOPR z zakresu bezpieczeństwa, oraz dokooptowano Krzysztofa Stankiewicza. 9.06.98 powołano zespół w składzie: Romanek, Janeczek i Stróżecki do opracowania nowego statutu Oddziału zgodnie z wytycznymi ZG PTTK. Na "Spotkaniu po latach" organizowanym w Katowicach wręczono dyplomy wpisu w "Księgę Zasłużonych" Boguszewskiej i Komendzie oraz zaapelowano o opracowanie biogramów zmarłych działaczy i przekazaniu ich Kol. Tytusowi Szlompkowi. 10.08.98 Komandor II Nizinnego Zlotu Przewodników A. Komenda złożył sprawozdanie z jego przebiegu, a W. Frań rozliczenie finansowe tego zlotu ( bazą Zlotu był Olkusz, a współpracowały w jego organizacji oddziały w Olkuszu i Częstochowie). 12.11.98 ustalono termin Zjazdu Nadzwyczajnego na 16.01.99, podsumowano pozytywnie organizację kursu "Bezpieczeństwo w górach" przez Janeczka wraz z JOPR w Podlesicach dla przewodników z różnych rejonów Polski(22-23.10.98), oraz poinformowano o spotkaniu prezesów oddziałów w Częstochowie, Krakowie i Zawierciu dotyczącym uzgodnienia nowych granic podziału odcinków szlaków po nowym podziale administracyjnym i koncepcji szlaku rowerowego przez całą Jurę. Na koniec 1998r ilość członków 125, w akcji "Przewodnik czeka" przeprowadzono 23 wycieczki przy udziale 215 osób. (ale w kolejnych latach tych wycieczek było znacznie więcej: 1999-60, 2000-65). Wykonano własnymi siłami remont lokalu (tapety, podłoga i okładzina sufitu). Do 1998r na Narciarskim Rajdzie Sudeckim prowadzona była osobna trasa "zawierciańska”. Na Nadzwyczajnym Zjeździe Oddziału 16.01.99 przyjęto nowy Statut Oddziału (i po akceptacji ZG PTTK zarejestrowano go w Sądzie Wojewódzkim) i wręczono odznaczenia: Złotą Honorową PTTK -Krzysztof Stankiewicz, Jerzy Mazur i Włodzimierz Kruk, srebrną: Andrzej Gudyś i Andrzej Wójcik,, Dyplomy ZG: Dusza, Furtacz, Kamiński, G. Mazur, Seredyński, Swaczyńska, Świderski, M. Wasik i J. Wójcik, złotą "Za zasługi dla województwa" Romanek, Świderski i Wójcik. W czerwcu 1999 na sesji Rady Miasta poświęconej sportowi i turystyce prezes przedstawił działalność naszego oddziału w zakresie upowszechniania turystyki. Na spotkaniu prezesów oddziałów Polski Południowej w Krakowie wyróżniono nasz oddział za organizację rajdów narciarskich po Jurze i ochronę cmentarzy wojennych. Na zebraniu 9.09.99 informacja, że Oddziałowi przyznano organizację XLII Ogólnopolskiego Wysokokwalifikowanego Rajdu pieszego w 2001r. 14.10.99 zatwierdzono nowy Regulamin Klubu Turystycznego "Ostańce" oparty o wzorcowy opracowany przez ZG PTTK. Wprowadzono zwyczaj zapalania zniczy na grobach zmarłych działaczy w okresie 1 listopada. W Bibliotece Miejskiej Świderski i Wójcik zorganizowali wystawę "Szlakami Walki i Męczeństwa". W 1999r został wykonany zawierciański odcinek szlaku rowerowego "Orlich Gniazd", a w roku następnym dzięki pomocy ZGJ zostały wykonane na nim tablice informacyjne i drogowskazy.
9.12.99 A. Komenda podsumował obchody 30-lecia Koła Przewodników, omówiono organizację 90-lecia Oddziału oraz poinformowano o wstępnych ustaleniach na spotkaniu prezesów oddziałów Częstochowy, Krakowa i Zawiercia w Związku Gmin Jurajskich dotyczących OWRP w 2001r z metą w Łazach.
13.01.2000 decyzja o współorganizacji z PTTK Lublin obchodów 50-lecia PTTK na zamku Ogrodzieniec 20 maja.
2.02.2000 nastąpiło włamanie do pomieszczeń Oddziału i skradziono gotówkę 80 zł i bilety miesięczne PTK na łączną kwotę 2307 zł.. Wytypowano do odznaczenia medalem 50-lecia PTTK wszystkich mających złotą Honorową Odznakę PTTK: Bogacki, Boguszewska, Janeczek, Komenda, Kruk, Latacz, Mazur, Pucek, Romanek, Świderski. Kol. Boguszewska została powołana do Kapituły Odznaczeń przy Regionalnej Fundacji PTTK w Katowicach. W kwietniu 2000r wydzierżawiono od TMZZ kiosk prowadząc w nim sprzedaż map i przewodników oraz udzielając informacji turystycznych. W maju ustala się sprawy organizacyjne Zlotu 50-lecia w Podzamczu, po okolicy mają oprowadzać Pucek, Świderski i Wójcik, po zamku:Bogacki, Furtacz, Janeczek i Komenda a sprawami organizacyjnymi (przyjmowanie, wydawanie świadczeń) Balewicz, Frań, Labocha, Mazurowie i Pajda, całość koordynuje A.Stróżecki. 28.05. w ramach Zlotu Gmin Jurajskich oddział organizuje biegi na orientację w Morsku, przygotowuje konkurs krajoznawczy oraz stoisko z wydawnictwami jurajskimi przed Biblioteką Miejską w Zawierciu. 8.06.2000 omawia się projekty tras na OWRP 2001 z ustaleniami konieczności dokonania objazdów tras jeszcze w 2000 roku i zawarcia wstępnych umów o noclegi. 7.09.00 ustalono terminarz kampanii sprawozdawczo-wyborczej w kołach i klubach, stąd dowiadujemy się, że koła miały na koniec 1999r następującą ilość członków: Przewodników 11, Poręba 5, Tramp 10, Łaziki 4, Kluby: Ostańce 71 i KAiTG 8, razem więc oddział liczy 109. Ustalono również skład Komitetu Organizacyjnego OWRP 2001: komandor A. Stróżecki, z-ca J. Janeczek, skarbnik W. Frań, kierownictwo tras: I A. G i J. Mazurowie, I B D. Boguszewska i W. Kruk, I C J. i S. Kuta, II J. Wesołowski i M. Wasik. (wg rozeznania dokonanego ankietami na OWRP 1999 znaczna większość wybierała trasę I, dlatego zdecydowano uruchomić 3 równoległe trasy I, zaczynające się od Częstochowy po Ojców i wracające na metę do Łaz, trasa II to Jura Wieluńska od Wielunia po Łazy). Ustalono również obchody 90-lecia Oddziału na 27.10.00 wraz z wystawą. 9.11.00 podsumowano obchody 90-lecia Oddziału a 7.12.00 zdecydowano o rozwiązaniu koła "Łaziki", ze względu na zbyt małą ilość członków. 11.01.01 podjęto uchwałę o powołaniu Klubu Rowerowego na prawach kolarskiej komisji oddziałowej z przewodniczącym Andrzejem Wójcikiem. Na koniec 2000roku ilość członków z aktualnie opłaconą składką wynosiła 138 i 16 z zaległością do 1 roku.
kadencja 2001-2005
Zjazd Oddziału odbył się 18.01.2001, podjęto na nim uchwałę o wystąpieniu z wnioskiem o nadanie tytułu Członka Honorowego PTTK dla D. Boguszewskiej i A. Komendy, natomiast na zebraniu 8.02 ukonstytuował się nowy zarząd oddziału w składzie: prezes-Andrzej Stróżecki, z-ca d/s programowych Jerzy Mazur, d/s gospodarczych Jan Janeczek, sekretarz Wanda Frań, skarbnik Andrzej Gudyś, członkowie: Danuta Boguszewska, Joanna Kuta, Danuta Labocha, Włodzimierz Pucek, Lesław Romanek i Marcin Wasik. (odpowiedzialny za umieszczanie informacji w Internecie). Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej zostaje Helena Maszczyk, z-cą Krzysztof Stankiewicz, członkami: Dusza, Kruk i Latacz. Sąd Koleżeński: Balewicz, Cicha i G. Mazur. Powołano zespół do opracowania historii oddziału: A. Komenda i A. Stróżecki. 10.05.01 ustalono, że historię PTTK do Monografii Zawiercia wydawanej przez TMZZ opracuje A.Komenda, a szefem mety na OWRP będzie A. Gudyś. W Konferencji Regionalnej PTTK 10.06 w Katowicach uczestniczą nasi delegaci: J. Mazur i A. Stróżecki. W dniach 8-21 lipca 2001 odbywa się organizowany samodzielnie przez nasz oddział XLII OWRP "Jura 2001" z udziałem 558 turystów, w zakończeniu rajdu bierze udział m.in Sekretarz Generalny PTTK Andrzej Gordon. Spotykamy się z bardzo wysoką oceną organizacji rajdu. 12.10.01 z okazji wojewódzkich obchodów "Dnia Turystyki" zostają wyróżnieni "Za Zasługi dla turystyki" nadawane przez Ministerstwo Gospodarki nasi działacze: J. Janeczek, G. i J. Mazurowie oraz A. Stróżecki. Na Walnym Zjeździe PTTK nasz oddział znajduje się wśród wyróżnionych. Pismem z 24.10.01 wypowiadamy dzierżawienie kiosku z Informacją Turystyczną od TMZZ ze względu na niedostosowanie go do warunków zimowych (nieszczelne połączenia ścian). 13.11.01 w naradzie znakarskiej organizowanej przez Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych uczestniczy A. Stróżecki. W krajowych naradach aktywu biorą udział: w przewodnickiej W.Pucek, w kajakowej, górskiej, pieszej i narciarskiej A.Stróżecki. A.Stróżecki zostaje wyróźniony tytułem Honorowego Przodownika Imprez na Orientację z numerem 001. W Starostwie w spotkaniu dotyczącym powołania Jurajskiej Informacji Turystycznej uczestniczy Stróżecki a w spotkaniu Rady Prezesów D. Boguszewska, która zostaje członkiem Kapituły Odznaczeń przy Radzie Prezesów. Na zebraniu 13.12.01 A. Komenda przedstawia napisaną przez siebie treść turystyczną do Monografii Zawiercia. Na zebraniu 10.01.02 wręczono uroczyście odznakę "50 lat w PTTK" kol. Adamowi Komendzie oraz ustalono dokonanie wymiany legitymacji członkowskich do 30 marca 02. W sposób oryginalny zorganizowano Rajd "Przebiśniegom na spotkanie" w dwu terminach: 21 marca w Dniu Wagarowicza jako alternatywę dla młodzieży, ale trasy bez jednej mety i w sobotę 23 marca jako tradycyjna część rajdu. Bezpłatny przywóz z mety w Skarżycach zapewniło PTK. Uczestnicy na mecie otrzymali soczki i batoniki, co będzie się powtarzać przez wiele lat. na naszych rajdach i oczywiście nagrody w konkursach. Dla Gimnazjum nr 3 organizowany jest specjalny rajd 15.05, w którym bierze udział cała szkoła. Zarząd decyduje się na zakup typowego kiosku w celu umieszczenia w nim punktu Informacji Turystycznej oraz sprzedaży map i przewodników oraz czyni starania o umiejscowienie tego kiosku koło dworca PKP i PKS. 9.05.02 czytana i dyskutowana jest treść do Monografii Zawiercia opracowana pierwotnie przez A. Komendę, ale ponieważ zawierała zbyt dużo informacji dotyczącej Koła Przewodników, a zbyt mało innych informacji, została przepracowana przez A. Stróżeckiego. W trakcie dyskusji L. Romanek uzupełnił tekst o osiągnięcia KAiTG. 7.06.02 odbywa się I Rajd Kosynierów z metą w Szczekocinach organizowany przez Towarzystwo Kulturalne im. T.Kościuszki w Szczekocinach i 3 sąsiednie gminy: Moskorzew, Słupia i Szczekociny należące zarazem do 3 powiatów i 2 województw. Trasy prowadzone są społecznie przez naszych przewodników. Rajd ten odbywał się będzie już corocznie cyklicznie zmieniając metę w siedzibach urzędów gmin. We wrześniu odbywa się wyposażanie zakupionego kiosku IT. Uchwałą z 14.11.02 Zarząd Oddziału przystępuje do Rady Prezesów Oddziałów Woj. Śląskiego. Na zebraniu 6.03.03 prezes przedstawił projekt nowego Statutu Oddziału zgodnego z wytycznymi ZG PTTK, dla jego przyjęcia zwołuje się na 15.05.03 Nadzwyczajny Zjazd Oddziału. Trwają przygotowania do obchodów 50-lecia Oddziału PTTK w Zawierciu przewidziane na październik, kieruje nimi J. Janeczek. W dn. 21 i 22 marca 2003 ponownie zorganizowano rajd „Przebiśniegom na Spotkanie” łącząc go z dniem Wagarowicza osiągamy rekordową ilość uczestników tego rajdu 1382, ale większość w pierwszym dniu.
Ogólnopolska akcja PTTK "Spotkania u źródeł" spotyka się z odzewem w naszym oddziale -KT "Ostańce" zorganizował 25.05.03 wycieczkę z Pilicy do Kromołowa "spotykając" się u źródeł rzek: Pilica, Czarna Przemsza i Warta, uczestnicy otrzymali certyfikaty, ponadto w ramach tej akcji zorganizowano jeszcze 2 wycieczki. W Sprawozdaniu ZG PTTK za kadencję 2001-2005 wyróżniono O/Zawiercie za największą liczbę uczestników „Spotkań u źródeł rzek”-946 osób, a na drugim miejscu O/Rabka z 650 osobami. 10.07.03 starania o umowę z PUP na zatrudnienie absolwentki w ramach stażu do kiosku IT. Na posiedzeniu 4.09.03 podjęto uchwały kadrowe: w miejsce zmarłej (19.08.03) Danuty Boguszewskiej dokooptowano do Zarządu Oddziału Jarosława Wesołowskiego, a do Kapituły Odznaczeń J. Janeczka. Ustalono listę gości na obchody 50-lecia Oddziału PTTK oraz negatywnie przegłosowano propozycję przynależności PTTK do Jurajskiej Organizacji Turystycznej ze względu na wysokość opłat. Wykonano 100 szt znaczków metalowych 50-lecia oddziału. Uroczystości 50-lecia odbyły się 25.10.03 przy udziale byłych prezesów: Latacza, Bochynka, Słaboń, Pucka i Bogackiego, a odznaczenia w imieniu władz wręczał Dyrektor Gabinetu Wojewody Konrad Imielski. Oddział podjął się współorganizacji Zlotu Szlakami Naturalistów przewidzianego na lipiec 2004 w Ojcowskim PN. -odpowiedzialny J. Janeczek. 12.02.04 zdecydowano o rozpoczęciu kursu kandydatów na przewodników po Jurze, kierownik kursu Jan Janeczek, staramy się o zezwolenie jednorazowe w Urzędach Wojewódzkich w Katowicach i Krakowie, rozpoczęcie 20.03, spotkanie organizacyjne 13.03.04 - kandydatów 20. 13.05.04 Zarząd podjął uchwałę o nadaniu Adamowi Bogackiemu odznaki "50 lat w PTTK" przy vecie prezesa Stróżeckiego ze względu na brak udokumentowania (wytyczne ZG PTTK mówią wyraźnie o konieczności udokumentowania ciągłości przynależności, a Kol. Bogacki nie przedstawił wcześniejszych legitymacji PTK i PTTK). Głównym organizatorem Zlotu Naturalistów był oddział w Olkuszu, współorganizatorzy to Będzin, Zawiercie i OPN, uczestników 80, nasi przewodnicy Janeczek i Latacz obsłużyli 2 trasy. W listopadzie kurs przewodnicki dobiega końca, egzamin teoretyczny 9.12.04 a praktyczny 11.12.04, do końca kursu dotrwało 17 kandydatów. Ten kurs ze względu na małą ilość uczestników przyniósł dla oddziału niespodziewany efekt - organizację w następnych latach cieszących się dużą popularnością wycieczek autokarowych, przy wycieczkach szkoleniowych dla kursu dla wypełnienia autokaru i zmniejszenia kosztów ogłaszano o ich organizacji i okazało się, że jest duże zapotrzebowanie na takie wycieczki. 9.12.04 ustalono, że w związku z obchodami 100-lecia PTK/PTTK w Ogrodzieńcu E. Wasik i A. Stróżecki odnowią tablicę 60-lecia wmurowaną w zamkową skałę. Wg sprawozdania za rok 2004 ilość członków wynosi 162, z tego w KT "Ostańce" 111, KAiTG -12, kołach:"Tramp"-26, FUM Poręba -8 i Przewodników 4. W latach poprzednich ilość członków z aktualnie opłaconą składką kształtowała się następująco: 2001-161, 2002-164 i 2003-141.
kadencja 2005-2009
Zjazd Oddziału odbył się 5 marca 2005, wybrano następujące władze:( w nawiasach uczestnictwo w zebraniach w czasie kadencji) prezes-Andrzej Stróżecki(43), wiceprezesi: Edward Wasik(23) i Jarosław Wesołowski(30), sekretarz -Joanna Kuta(39), skarbnik Andrzej Gudyś(29), członkowie: Wanda Frań(43), Jan Janeczek(34), Danuta Labocha(10), Agata Ptasińska(4), Lesław Romanek(22), Andrzej Wójcik(15). Komisja Rewizyjna: przewodnicząca Helena Maszczyk, sekretarz Anna Marcoń, członkowie: Andrzej Dusza, Włodzimierz Kruk, Zdzisław Latacz. Sąd Koleżeński: Adam Komenda, Barbara Balewicz, Leszek Kurek, Grażyna Mazur i Elżbieta Wasik. Podczas dyskusji na zjeździe wynikła potrzeba realizacji wniosku o nadanie Hali Sportowej imienia Mariana Bartolewskiego (pierwszego prezesa PTTK w Zawierciu). Wystosowano pismo do przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego obchodów 100-lecia PTK Dyrektora OPN Józefa Partyki z propozycją programu obchodów na zamku Ogrodzieniec. 1 lipca 2006 oraz z projektem nowej tablicy (projektant Włodzimierz Majdewicz) przewidzianej do umieszczenia na terenie zamku. Wykonano nowe szlaki piesze do kąpieliska w Siamoszycach: zielony z Karlina i czarny z Sulin i Kalinówki a także niebieski z Łaz do Grabowej i Błojca. A. Stróżecki uczestniczył 11.05. w obchodach 25-lecia Jurajskich Parków Krajobrazowych w Złotym Potoku i przekazał z zbiorów Oddziału materiały z 1974r proponujące powołanie JPK autorstwa Tomaszewskiej. Kol. Romanek złożył sprawozdanie z umieszczania informacji w Internecie o działalności naszego oddziału. W ramach konkursu "Złotej Miejscowości Lata 2005" odbył się Jarmark Kromołowski, na którym nasi przewodnicy (Panek, Słota, Stróżecki, Szal i Wójcik) obstawiali trasy piesze, J. Wesołowski wodził "Jurajski Ekspress" z Kromołowa od źródeł Warty do Bzowa do źródeł Czarnej Przemszy a Frań i Kuta prowadziły sklepik z materiałami krajoznawczymi. 8.09.05 -przedyskutowano proponowane przez Wójcika i Słotę poprawki do regulaminu odznaki "Znam Zawiercie i okolice" i naniesiono je. Do dotychczasowych wyróżnień oddziałowych: Dyplom Koła/Klubu i Dyplom Oddziału postanowiono dołożyć odznakę "Zasłużony dla Oddziału". Metę rajdu Jesień Jurajska zlokalizowano z okazji 90-lecia miasta w Zawierciu w Zespole Szkół im. Dunikowskiego. Na zaproszenie ZPKWŚl delegowano przewodników do "Akcji Sprzątania Świata" w Podzamczu: Jaworskiego, Stróżeckiego, Świderskiego i Wesołowskiego. Na krajowe narady aktywu delegowano: Wesołowskiego na Przewodnicką, Stróżeckiego na Pieszą, Górską, Narciarską i Krajoznawczą, dodatkowo J. Kutę na Pieszą a Słotę na Narciarską, E. Wasika na Kajakową. 10.11.05 uchwała o wystąpienie do Rady Prezesów o wpis do Księgi Zasłużonych Jerzego Mazura i Lesława Romanka. 5.11.05 odbyły się uroczystości 40-lecia Klubu "Ostańce" połączone z wystawą w MOK-u. 8.12.05 postanowiono wystąpić z wnioskami o odznaczenia dla: "Złota Honorowa PTTK: Gudyś, Wójcik, G. Mazur, srebrna: J. Kuta, M. Ślusarczyk, J. Wesołowski, M. Wasik, B. Balewicz, E. Wasik., Zasłużony Pracownik PTTK -W. Frań, Zasłużony w Pracy wśród Młodzieży-U. Furtacz, Zasłużony Przewodnik; -Z. Latacz. W sprawozdaniach z Krajowych Narad Aktywu podano, że Stróżecki po raz 3 wszedł w skład KTPieszej ZG, a po raz 4-ty w skład KTNarciarskiej ZG PTTK zostając na tą kadencję jej Przewodniczącym.
Ze sprawozdania za rok 2005 wynika, że mamy 172 członków (Ostańce-135, KAiTG- 12, Przewodnicy-6, Tramp-14 i FUM Poręba -5). W zebraniach Zarządu uczestniczyli: Frań, Kuta i Stróżecki po 8 razy, Gudyś i Romanek -6, Janeczek i Wesołowski -5, Wójcik -3, Labocha i E. Wasik-2, Ptasińska-1. Staraniem E. Wasika została odnowiona i umieszczona na dziedzińcu zamkowym tablica 60-lecia PTK. Kiosk IT dzięki pracownikowi z PUP był otwarty po 7 godzin dziennie i udzielał sporo informacji. Z okazji 90-lecia Miasta przeprowadzono 4 wycieczki pod hasłem:"Poznajemy Swoje Miasto"
Wniesiono szereg uwag do turystycznej części "Strategii Powiatu". Koło Przewodników w maju przeprowadziło udane "Warsztaty dla Federacji Przewodników Woj. Śląskiego" Komisja Ochrony Cmentarzy i Fortyfikacji Wojennych odnalazła dalsze mogiły i bunkry z ostatniej wojny.
Na spotkaniu w Olkuszu 11.01.2006 Małopolsko-Śląskiego Komitetu Obchodów 100-lecia PTK brali udział Stróżecki i Wesołowski, przedstawiając program uroczystości w Podzamczu. J. Janeczek obsługuje 5.05.06 na Zamku Ogrodzieniec Studialną Sesję Krajoznawczą "Ku Źródłom naszej Tożsamości". 8.06.06 podjęto uchwały o powołaniu nowych kół PTTK: w Pilicy i Łazach. Uroczystości 100-lecia na Zamku 1.07.06 Ogrodzieniec w miarę udane, chociaż wystąpiły opóźnienia w czasie spowodowane dłuższą Mszą Św i zbyt długim występem młodzieży z Olkusza, w rezultacie końcówkę programu zniweczył zapach prażonek i prawie wszyscy uczestnicy (ok.500 osób) rzucili się do kotłów. Uroczyście nową tablicę wykonaną staraniem Prezesa O/Będzin Stanisława Góry a umieszczoną na dziedzińcu zamkowym przez zawierciańskich działaczy odsłonili: prezes ZG Lech Drożdżyński, przewodniczący ZGJ Adam Markowski i prezes Oddziału Andrzej Stróżecki a poświęcił ks. Jerzy Pawlik. Zawierciańscy przewodnicy oprowadzali uczestników po zamku i Górze Birów. 12.10.06 przedstawiono inicjatywę utworzenia Szlaku Pielgrzymkowego Maryjnego Jasna Góra- Maria Zell, w przygotowanie którego Oddział się włączy. Będzie on oparty na istniejących szlakach pieszych i rowerowych i ma łączyć lokalne sanktuaria – na naszym terenie: Mrzygłód, Skarżyce, Podzamcze, Pilica i Jaroszowiec. 9.11.06 podjęto uchwałę o rezygnacji ze sprzedaży biletów PKM ze względu na obniżenie marży, która wówczas nie pokryje kosztów sprzedaży, oraz utworzono Komitet Organizacyjny Zlotu Przodowników TP w osobach: Gudyś, Janeczek, Kuta, Stróżecki i Wesołowski. W zebraniach Zarządu w 2006r uczestniczyli po 12 razy: Frań, Kuta i Stróżecki, 11-Gudyś, 10-Janeczek, 9-Wesołowski, 7-E. Wasik, 6-Romanek, 3-Wójcik, 2-Labocha i 1-Ptasińska. W drugą rocznicę śmierci Papieża zorganizowano zgodnie z zaleceniami ZG PTTK ognisko 2.04 o godz. 21.37, zaśpiewano "Barkę" i zapoznano się z papieskimi wyprawami turystycznymi. 10.05.2007 podjęto uchwałę zatwierdzającą nowy Regulamin Zarządu Oddziału opracowany zgodnie z wytycznymi ZG PTTK. 4.07.07 ustalono odpowiedzialnych za organizację wrześniowego Ogólnopolskiego Zlotu Przodowników Turystyki Pieszej zlokalizowanego w Zajeździe Jurajskim w Podlesicach: Wesołowski - transport, Romanek i Ślusarczyk-prezentacja multimedialna na otwarciu w MOK-u, G. Mazur -biesiada na zamku Ogrodzieniec, prażonki-J. Kuta, biuro Zlotu-W. Frań, komandor zlotu Stróżecki. Wycieczki przedzlotowe: po zabytkach techniki-Wieczorek, Kaniewski oraz Cholewa i Kuta, jurajską: Janeczek i Szymańska, po Zawierciu oprowadzać będą: Komenda, Wesołowski i Giewon. Przygotowanie sali w MOK-u -J. Kuta, transparent-Masłowska, menu na biesiadzie: prażonki, bigos, krupnioki, piwo z browaru Jurajskiego. Nowy kurs przewodnicki przewidziany od 8.09.(45 uczestników). Na Zlocie J. Mazur odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi a G. Mazur tytułem Honorowego Przodownika TP. Organizację Zlotu KTP ZG oceniło na bardzo dobrze. Na Szlaku Maryjnym umieszczono tablice i drogowskazy w Zdowie, pod Skałami Kroczyckimi, w Podlesicach, Morsku, Skarżycach,Podzamczu, Pilicy i Psiarskie. W zebraniach Zarządu uczestniczyli w 2007r: Frań i Stróżecki po 11, Janeczek i Kuta-10, Wasik i Wesołowski-9, Gudyś-8, Labocha-6, Wójcik-5, Romanek-4 i Ptasińska-1. Ze względu na śmierć Adama Bogackiego 11.11.07 obowiązki prezesa koła Tramp przejmuje Janeczek. 10.04.2008 podsumowano ostatnie imprezy: Rajd Przebiśniegom na Spotkanie przy udziale 749 osób, w prowadzeniu tras pomagali kursanci -kandydaci na przewodników, obchody Światowego Dnia Przewodnictwa na parkingu MOK-u z konkursami i ścianą wspinaczkową, oraz udział w imprezie "Z Jury w Góry" (zdjęcia, sprzedaż map i przewodników) organizowanej przez Marcela Ślusarczyka i TMZZ. Kurs przewodnicki kończy 39 osób, egzaminy 5 i 6 czerwca. Trwają przygotowania do OWRP 2009, podpisywane są wstępne umowy na udostępnienie miejsc na biwaki (konieczne dla prawidłowego zaprojektowania tras), teren objeżdża osobiście prezes Oddziału. W ramach "Dnia PTTK" 7.06.08 przeprowadzono wycieczkę do Zamku Ogrodzieniec (składając tam wiązankę kwiatów pod tablicami PTK) i dalej do Kromołowa biorąc udział w poświęceniu uporządkowanych staraniem Piotra Ormana mogił z I wojny. Rajd "Jesień Jurajska" 20.09. kończy się w Podlesicach połączony z"Jurajskimi Regionaliami" i otwarciem Zagrody Jurajskiej. 16.10.08 po dyskusji zmienia się miejsce zakończenia OWRP 2009 z planowanych Podlesic na Zawiercie zgodnie z sugestiami Prezydenta Miasta Mirosława Mazura, w związku z tym następuje korekta tras. Według rozdzielnika mandatów na Walny Zjazd Oddziału (uchwała z 13.11.08) poszczególne jednostki mają następującą ilość członków: KT"Ostańce" -143, KAiTG- 7, koła: Tramp -28, Pilica-27, Łazy-15, Poręba-9 i Przewodników-4. W zebraniach Zarządu w 2008 uczestniczyli: po 9 razy:Frań i Stróżecki, 7-Janeczek i Kuta, 6-Wasik, 5-Romanek i Wesołowski, 3-Gudyś 1-Labocha, Ptasińska i Wójcik. Ponadto na wszystkich zebraniach gościł Adam Komenda.
kadencja 2009-13
Na Zjeździe Oddziału 5.03.2009 wybrano Zarząd: prezes Andrzej Stróżecki, z-ca Jarosław Wesołowski i Sekretarz Maria Michałowska, Skarbnik Andrzej Gudyś, członkowie: Jan Chlebowski, Wanda Frań, Jan Janeczek, Emilian Jaworski, Danuta Labocha, Lesław Romanek, Anna Szymańska. Komisja Rewizyjna: Helena Maszczyk, Zdzisław Latacz, Anna Marcoń. Sąd Koleżeński: Adam Komenda, Włodzimierz Kruk, Grażyna Mazur.
Na zebraniu 23.04.09 omawiano głównie sprawy OWRP: za wykonane znaczki rajdowe zapłacił Urząd Miasta, dał też część koszulek, resztę i nadruki na dotychczasowych trzeba zamówić, regulaminy rozesłało Starostwo.
14.05.09 -omawia się OWRP - jest sporo zgłoszeń osób pojedyńczych, co spowoduje konieczność powiększania pól biwakowych ze względu na większą ilość namiotów, prezes był w większości gmin uzgadniając sprawy biwaków i materiałów informacyjnych. W uzgodnieniu z Nadleśnictwami i leśniczymi są sprawy zmiany przebiegu szlaków: żółtego w rejonie lasu udorskiego i zielonego od Rzędkowic przez Włodowice do Mrzygłodu.
Jubileuszowy 50-ty Ogólnopolski Wysokokwalifikowany Rajd Pieszy "Jura 2009" odbył się w dn.8-21 lipca 2009 na 4 trasach: I „Tradycyjnej” z Olsztyna prowadzonej przez Kruka i Szwacińskiego, II „Obrzeża Jury” - Grażyna, Jerzy i Małgosia Mazurowie, III „Południowej”-E. Wasik i Szymańska i IV „Sanktuaria Jurajskie” -D. Labocha, M. Szczygieł i A. Tatarek. Wystawę jubileuszową przygotowała I. Masłowska, logistyką zajmował się Jarosław Wesołowski. Metę obsługiwała tradycyjnie Wanda Frań. KTP ZG PTTK podsumowała organizację OWRP jako wzorową, a na zakończeniu był prezes ZG Lech Drożdżyński i wiceprezes Roman Bargieł oraz władze samorządowe: Starosta Ryszard Mach i Prezydent Miasta Mirosław Mazur.
Na zebraniu 20.08.09 podsumowano wstępnie OWRP ponieważ faktury jeszcze spływają, oraz ustalono, że rajd Jesień Jurajska odbędzie się 26.09. w Żarkach na szlakach kultury żydowskiej. 24.09.09 zatwierdzono nowy skład TRW OTP: Stróżecki, Kruk, Szwaciński, Szymańska i Mazur-Bojanek. 22.10.09 ustalono obchody 100-lecia Oddziału na listopad 2010, planuje się wydanie broszurowe historii oddziału, cykliczne wycieczki pod hasłem 100-lecia, ewentualnie znaczek okolicznościowy. Ponadto w 2010r przypada 45-lecie Klubu Turystycznego "Ostańce" i 40-lecie wyznakowania szlaku "Warowni Jurajskich". 5 marca 2010 odbył się Nadzwyczajny Zjazd Oddziału dla zatwierdzenia bilansu. 27 marca najliczniejszy z dotychczasowych rajd „Przebiśniegom na Spotkanie” z 1037 uczestnikami a 28 marca rozpoczął się sezon wycieczek autokarowych wyjazdem na Niedzielę Palmową do Gilowic. Na 20 listopada wyznaczono obchody 100-lecia Oddziału.
Na zebraniu 13 maja omówiono 45-lecie Klubu „Ostańce”, m.in. wycieczkę pieszą z tej okazji przewidzianą na 13 czerwca o długości 45km od Siedlca k/Janowa do Zawiercia szlakiem niebieskim, zarazem będzie to odcinek przejścia całego szlaku niebieskiego „Warowni Jurajskich” przewidywanego z okazji 40-lecia realizacji tego szlaku. Wytypowano również wnioski do Urzędu Miasta o dofinansowanie imprez i prac znakarskich. Na kolejnym zebraniu 17.06.10 przeanalizowano dane statystyczne z ZG PTTK, wg których nasz Oddział plasuje się pod względem ilości członków na 68 miejscu w kraju wśród 310 oddziałów. Prezes zaprezentował medal, jaki otrzymał na obchodach 30-lecia Jurajskich Parków Krajobrazowych. Ustalono, że szatę graficzną monografii Oddziału opracuje Anna Szymańska, oraz zdano sprawozdanie z obchodów 40-lecia Koła PTTK w Porębie, na którym był Burmistrz Miasta a Oddział reprezentowali Andrzej Stróżecki i Maciej Świderski. 12 czerwca 2010 w Zlocie Oddziałów w Czersku brał udział Andrzej Stróżecki, gdzie otrzymał dyplom z podziękowaniami za wybitne kierowanie Komisją Turystyki Narciarskiej ZG PTTK w poprzedniej kadencji.
Podstawowym tematem zebrań Zarządu Oddziałuw drugim półroczu 2010r były obchody 100-lecia Oddziału PTK/PTTK w Zawierciu. Na zebraniu 23.09. opracowano program uroczystości i ustalono, że zaproszenia przygotują Wanda Frań i Małgorzata Mazur-Bojanek, a prezentację multimedialną Lesław Romanek z materiałów dostarczonych przez Kluby, Koła i Komisje. 21.10.10 ustalono listę zapraszanych gości oraz powierzono przygotowanie wystawy poświęconej 100-leciu Lesławowi Romankowi, Jarosławowi Wesołowskiemu i Ilonie Masłowskiej. Wystawa podzielona zostanie tematycznie i prócz części historycznej obejmować będzie działanie poszczególnych jednostek Oddziału: KT „Ostańce”, Koło Przewodników, KAiTG, Klub Rowerowy, Komisja Ochrony Cmentarzy i Fortyfikacji Wojennych.
Obchody 100-lecia w sobotę 27 listopada 2010 rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod tablicami PTK na zamku Ogrodzieniec. W części oficjalnej nastąpiło otwarcie wystawy w galerii MOK a następnie uczestnicy przeszli do sali 203, gdzie prezes w skrócie omówił historię oddziału PTK/PTTK, wręczono odznaczenia i przemówili goście, często dodatkowo wręczając upominki, na koniec nastąpił krótki pokaz multimedialny charakteryzujący działalność Oddziału. W uroczystości wzięli udział m.in. Wiceprezes ZG PTTK Edward Kudelski, Prezydent Miasta Mirosław Mazur, Wiceprezydent Barbara Łada, Naczelnik Wydziału Kultury UM Grażyna Ferdyn, prezesi sąsiednich oddziałów PTTK w Będzinie, Olkuszu i Sosnowcu, dawny nasz działacz Marian Kotarski reprezentujący Oddział w Częstochowie, Członkowie Honorowi PTTK Nela i Tytus Szlompkowie, był też działacz Oddziału z lat sześćdziesiątych Wiesław Ćwikliński Wyróżnienia otrzymali: Złotą Honorową PTTK: Urszula Furtacz, Leszek Kurek, Władysław Szwaciński i Edward Wasik, Srebrną: Helena Maszczyk, Dyplomy ZG PTTK: Emilian Jaworski, Sławomir Kuta, Danuta Labocha, Maria Michałowska, Mirosław Opiłka, Anna Szal i Anna Szymańska, Zasłużony w pracy z młodzieżą: Ewa Lipska i Ilona Masłowska. Prezydent Miasta M.Mazur wręczył podarunek dla Oddziału w postaci multimedialnego rzutnika wraz z ekranem.
W sprawozdaniu za rok 2010 wymienia się 235 członków, 8 wycieczek autokarowych i znaczną popularność rajdu „Przebiśniegom na Spotkanie”, bo aż 1037 uczestników (bardzo dużo z rejonu Olkusza). Dużo też zweryfikowanych odznak „Miłośnika Jury” -180, ale to wynik weryfikacji na Zlocie Kolarzy w Myszkowie. Sporo wycieczek turystyki kwalifikowanej, ale w przeciwieństwie do przełomu wieków ograniczają się one głównie do naszych członków.
Na przełomie 2010/11 na zebraniach przewija się sprawa uruchomienia strony internetowej Oddziału, odpowiedzialnymi za jej uruchomienie i prowadzenie ustala się młode działaczki: Małgosię Bojanek-Mazur, Monikę Szczygieł i Agnieszkę Tatarek. Na Nadzwyczajnym Zjeździe 10.03.2011 zwołanym dla zatwierdzenia bilansu przyznaje się odznaki: 50-lecia w PTTK dla Jana Janeczka oraz 25-lecia w PTTK dla Marii Krzemień, Marii Kumiega, Dominikowi Puckowi, Annie Stróżeckiej-Szlachcic Marcelowi Ślusarczykowi. 26 marca 2011 odbywa się kolejny (już 38-my) rajd „Przebiśniegom na spotkanie” z znowu wyższą ilością uczestników -1204. Problem z obsadą tras rozwiązuje Jarek Wesołowski delegując młodych adeptów kursu przewodnickiego. 19.05.11 Zarząd Oddziału podejmuje uchwałę o likwidacji koła w Łazach, ponieważ za poprzedni rok składki zapłaciło tylko 3 członków (rodzina Falkowskich). W czerwcu otwiera się stronę internetową www.zawiercie.pttk.pl. Podstawowym punktem zebrania 1.09.11 staje się dyskusja nad proponowanymi przez ZG zmianami Statutu PTTK, przyjęte nasze stanowisko przekazano do ZG. Na zebraniu 17.11.11 uporządkowano składy Referatów Weryfikacyjnych odznak turystycznych weryfikowanych w naszym Oddziale (OTP, GOT, ON, KOT, TP, Krajoznawcze) oraz przyjęto zasady konkursu ogłaszanego dla upamiętnienia Roku Turystyki Rodzinnej w PTTK. Z sprawozdania rocznego wynika, że ilość członków nie uległa zmianie. Znacznie wzrosła w 2011r ilość wycieczek autokarowych -było ich 12, w tym 2 dwudniowe (Warszawa i Kazimierz-Sandomierz), tylko jedna z nich nie miała kompletu uczestników, na pozostałych był zawsze nadmiar, nawet na powtórzonej do Raju(7.VIII i 28.VIII). Prace znakarskie wykonano odnawiając79km szlaków pieszych, 5 km konnych i 2 km ścieżki dydaktycznej, otrzymując dotację na te prace tylko z gmin i TMZZ. Nadal w weryfikacji odznak dominuje Odznaka Miłośnika Jury -189.
Pierwsze zebranie 2012r miało uroczysty charakter, bo połączone było z wręczeniem nagród w konkursie upamiętniającym Rok Turystyki Rodzinnej w PTTK i odbyło się w MOK-u. Nagrody wręczono 5 rodzinom: Klichom, Kutom, Leśniakom, Lipskim i Sadowskim a na zakończenie odbył się pokaz multimedialny. Nadal powodzeniem cieszyły się wycieczki autokarowe, których było 11, w tym dwudniowa do Zamościa i na Roztocze. Opracowano projekt nowego Statutu Oddziału zgodnie z wytycznymi ZG PTTK, odnowiono 135 km szlaków znakowanych i na zlecenie Nadleśnictwa Olkusz wyznakowano nowe szlaki konne dł. 18.5km. Na koniec roku członków 205.
Kadencja 2013-2016
Sprawozdawczo-wyborczy Zjazd Oddziału odbywa się 7 marca 2013. Zmniejszono ilość członków Zarządu do 7 osób, zlikwidowano Sąd Koleżeński. Prezesem nadal został Andrzej Stróżecki, wiceprezesem Jarosław Wesołowski, sekretarzem Maria Michałowska, skarbnikiem Andrzej Gudyś. Ponadto w skład Zarządu weszli: Stanisław Dziedzic, Grażyna Mazur i Lesław Romanek oraz jako dokooptowany Kierownik Biura Wanda Frań. Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej nadal została Helena Maszczyk, zastępcą Jan Janeczek, a członkowie to: Włodzimierz Kruk, Anna Marcoń i Jolanta Wójcik. W Na Zjeździe został uchwalony nowy Statut Oddziału. Wyróżnienia otrzymali: odznakę „50-lat w PTTK” Zdzisław Latacz i Krzysztof Stankiewicz a odznakę „25-lat w PTTK”: Wojciech Latacz, Ewa Lipska, Sylwia Małgorzewicz i Jarosław Wesołowski.
Długi był sezon narciarski, gdyż jeszcze w pierwszej połowie kwietnia były świetne warunki narciarskie na Jurze. W XLV rajdzie Narciarskim po Jurze z bazą w Podlesicach uczestniczyło 75 turystów z 20 miejscowości w Polsce nawet z Gdańska i Kościerzyny. Prawie w całości były organizowane przez nas XIII Spotkania Narciarzy Śladowych 28.02-3.03.13 w Jaworkach, na których było 30 narciarzy z terenu całego kraju. Tak dobre warunki dla narciarzy storpedowały jednak rajd „Przebiśniegom na spotkanie”, który miał odbyć się 23 marca i być połączony z obchodami 150 rocznicy Powstania Styczniowego. Przesunięto w związku z tym jego termin o 2 tygodnie, ponieważ nadal było zimowo rajd odbył się dopiero 20 kwietnia przy zmniejszonej obsadzie, ale i tak było 802 uczestników. Pozostałe rajdy odbywały się jak co roku. Organizowane były 2 wyprawy na Ukrainę: na początku maja w Bieszczady i Pasmo Sanocko-Turczańskie z 19 osobami i we wrześniu w Gorgany (28 osób). 15 listopada obchodzono 60-lecie Oddziału PTTK w MOK-u, gdzie prezes omówił dotychczasową historię Oddziału a L.Romanek w pokazie multimedialnym ją zilustrował. W listopadzie 4 osoby (M.M. Golowie, J.Kuta i M.Opiłka) przystąpiły do egzaminu na Przodownika Turystyki Górskiej uzyskując uprawnienia. Podjęto decyzję o opracowaniu i wydaniu Planu Miasta Zawiercie, zlecając je „Compassowi”. Podjęto również decyzje o organizacji 2 ogólnopolskich imprez: Zlotu Szkoleniowego Kolarzy w czerwcu i Nizinnego Zlotu Przewodników w maju. Wykonano prace znakarskie (odnowienia) na 168 kilometrach szlaków. Osłabły wycieczki autokarowe, było ich 8, ale tylko 3 z kompletem uczestników, a 2 poniżej progu opłacalności, bo po 32 uczestników. Na Krajowej Konferencji Turystyki Narciarskiej w grudniu 2013 Andrzej Stróżecki został ponownie wybrany na wiceprzewodniczącego KTN ZG PTTK.
Rok 2014 okazał się katastrofalnym dla turystyki narciarskiej. Rajd narciarski po Jurze z bazą w Żelasku z udziałem 63 osób odbywał się w jesiennej pogodzie bez śladu śniegu, Spotkanie Narciarzy Śladowych organizowane przez KT „Ostańce” w Beskidzie Niskim w Radocynie miało piękną wiosenną pogodę. Jedynie zimową „arktyczną”pogodę miał prezes na „Wędrówkach Północy” na Suwalszczyźnie, równocześnie pojawił się wtedy jedyny śnieg na Jurze, pozwalając na 1 wycieczkę narciarską i 3 wycieczki półnarciarskie, kiedy wyszukiwano płatów śniegu na drogach leśnych w Ruskich Górach. Za to wyjątkowo wcześnie, bo już 8 marca rozpoczęliśmy prace znakarskie, otwierając 50-ty sezon prac znakarskich wykonywanych przez KT”Ostańce”, a zakończono te prace na szlakach pieszych już 10 maja zmianą przebiegu szlaku „Pustynnego” ze względu na odlesienie pustyni, w sumie 98km. Jeszcze 20 maja odnowiono 13km szlaku rowerowego „Orlich Gniazd' przejętego od Częstochowy między Bobolicami a Morskiem. Oddział się „porwał' na 2 imprezy centralne: stosunkowo kameralny XVIII Nizinny Zlot Przewodników przeprowadzony 9-11 maja przez Jarosława Wesołowskiego bazą w podczęstochowskim Olsztynie i udziałem 42 przewodników oraz gigantyczny 54-ty Szkoleniowy Zlot Przodowników Turystyki Kolarskiej z udziałem 382 uczestników. Ten Zlot trwał 14-21 czerwca z bazą w Podlesicach, a jego Komandorem była Joanna Kuta angażując większość działaczy Oddziału. Przez cały tydzień pracowali na bazie prócz Joanny kwatermistrzowie Władysław Szwaciński i Jolanta Wójcik a trasy codziennie prowadzili: Zbigniew Słota (długie ok. 100km) i Jan Chlebowski (krótsze). Inni pojawiali się do pomocy (czasami codziennie), a byli to: Wanda Frań, Barbara Balewicz, Sławomir Kuta, Ilona Masłowska, Grażyna, Jerzy i Małgorzata Mazurowie, Andrzej Stróżecki, Monika Szczygieł, Agnieszka Tatarek. Wieczorne prelekcje wygłaszali; Piotr Orman, poseł Van der Coghen a jaskinię i Górę Zborów udostępniał Jacek Panek. Blisko połowa uczestników nocowała w agroturystyce w Podlesicach, co wymagało olbrzymiej pracy przygotowawczej, reszta na polu biwakowym. Uroczystość otwarcia imprezy wspomagana przez Urząd Miasta wraz z Prezydentem Machem odbyła się w Skarżycach wraz z prażonkami i uroczystą Mszą odprawioną w tamtejszym sanktuarium przez proboszcza Wybańskiego a kazaniem czarnoskórego księdza z Kamerunu.
Jako oddział PTTK w Zawierciu zgłosiliśmy swój udział w Europejskich Dniach Dziedzictwa proponując uroczystości związane z 100-leciem „Wielkiej Wojny”: 5.IX. -otwarcie wystawy zdjęć i prelekcję Piotra Ormana, 14.IX-wycieczkę pieszą po kwaterach grobów wojennych od Zawiercia po Kromołów i 21.IX-wycieczkę autokarową na cmentarze wojenne w Włodowicach, Kotowicach, Kroczycach, Pilicy i Bydlina. Niestety, zainteresowanie było niewielkie. Również Międzypokoleniowa Sztafeta Turystyczna 20.IX spotkała się z mizernym zainteresowaniem. Na wiosnę udało nam się samodzielnie wydać Plan Miasta Zawiercie w ilości 2000 egzemplarzy. Jesień Jurajska z metą w Kromołowie zgromadziła 470 uczestników, a głównym jej celem było odwiedzenie cmentarzy z wojny światowej w Zawierciu, Kromołowie i Kroczycach w związku ze 100-letnią rocznicą walk na Jurze. Wycieczek autokarowych było tylko 3. Opłaconych składek członkowskich w 2014r było 222.
ROZDZIAŁ IV
 
INFORMACJA
o rajdach i imprezach organizowanych
przez Oddział PTTK w Zawierciu
 
Zawierciański Oddział PTTK w czasie prawie półwiecza zorganizował blisko 300 rajdów i imprez tego typu. Co dało się udokumentować zestawiliśmy w załączonym Wykazie Rajdów. Niestety nie jest kompletny, nie udało się zdobyć wiadomości o niektórych imprezach, stąd numeracja jest czasami wyrywkowa. Bywa, że są to informacje o planowanych imprezach i nie ma pewności, że się odbyły i czy rzeczywiście w planowanym terminie. Okazuje się, że w różnych źródłach bywają rozbieżne ilości uczestników, stąd może się zdarzyć, że w Kalendarium jest inna ilość niż wykazują np. kroniki, to samo może dotyczyć miejsc zakończenia.
Inspiracją do organizacji pierwszego rajdu było spotkanie w lokalu PTTK 6 lutego 1963, w którym ze strony Hufca ZHP w Zawierciu wziął udział Henryk Górny, a tematem była organizacja wspólnego rajdu dla młodzieży. Doprowadziło to do zorganizowania wspólnie rajdu, który nazwano „Szlakami Jury” w dniu 9 czerwca 1963r z metą w ogrodzienieckim zamku z udziałem ok. 300 uczestników. Ta ilość uczestników (250-430) utrzymywała się do 1968r w kolejnych corocznych rajdach z metami w:Podlesicach, Smoleniu, Mirowie, Kroczycach i Ryczowie. Te pierwsze lata miały prócz tras pieszych także rowerowe i motorowe. Następne lata to znaczny wzrost uczestników tego rajdu ze względu na włączenie się także katowickiej Chorągwi ZHP i tak w 1969r z metą w Skałkach Rzędkowickich uczestniczyło 1200 turystów, w 1970z metą w Niegowonicach ponownie 1200, w 1971 w Morsku 1400, w 1972 na 10-tym rajdzie z metą w Ogrodzieńcu (zamek)aż 1461, w 1973 w Siewierzu 1432. W 1970 było 10 tras pieszych, a w 1973 aż 13 tras pieszych wielodniowych (np. czterodniowe). Później ilość uczestników zaczęła spadać, by w 1985r zakończyć organizowanie tego rajdu. Zawsze ten rajd był organizowany wspólnie z Komendą Hufca ZHP w Zawierciu. Od 1973r zrezygnowano z tras motorowych.
Nieco później zaczęto organizować Rajdy Narciarskie po Jurze, z tą różnicą, że te rajdy trwają do dziś, organizowane są siłami własnymi Oddziału PTTK. W 2010r odbył się już 42-gi rajd. Pierwszy taki rajd 31.01.1965 nie doszedł do skutku z powodu zbyt małej ilości zgłoszeń ( 7 ), drugi 6.02.1966 z powodu braku śniegu. Później były okresy z lepszymi warunkami narciarskimi i w latach 1970 i 71 ilość uczestników przekroczyła 100 (115 i 141). Przez wiele lat ilość uczestników bywała symboliczna (naście osób) i ograniczała się do członków Klubu Turystycznego „Ostańce”. Od 1968r wprowadzono trasy 3-dniowe, od 2004 4-dniowe, a od 2009r 5-dniowe w związku z wzrostem popularności tego rajdu. W 2010r wśród 91 uczestników znaleźli się mieszkańcy aż 20 miejscowości spoza rejonu zawierciańskiego, w tym sporo z Warszawy i Krakowa oraz Wrocławia, Łodzi, Gdańska, Olsztyna, Bielska -Białej, Rzeszowa i Wałbrzycha, a także innych miejscowości. Ze względów organizacyjnych obecnie rajd ten odbywa się niezależnie od warunków narciarskich, w przypadku braku pokrywy śnieżnej przeprowadza się go jako pieszy. Początkowo był to rajd na nartach zjazdowych, gdyż ówczesne wiązania i buty pozwalały na wędrówkę na takich nartach. Aktualnie jest to sprzęt śladowo-biegowy. Z reguły baza noclegowa jest stacjonarna a trasy prowadzą gwiaździście.
Kolejnym mającym swoją historię jest rajd „Jesień Jurajska”. W 1969r Zarząd Powiatowy Związku Młodzieży Socjalistycznej wystąpił do Oddziału o organizację wspólnego rajdu poświęconego miejscom pamięci narodowej. Zorganizowano taki rajd 3-4 października 1969 z metą w Kroczycach z udziałem 340 uczestników. W następnym roku partnerem w organizacji był ZBOWiD, a od 1972 ZHP. Przez wiele lat, jako miejsce mety, wybierano miejscowości z pomnikami pamięci narodowej (Pilica, Karlin, Mrzygłód, Podlesice, Udórz, Kalinówka, Błojec, Poręba itp.). Rajd ten prowadzony jest do dziś i w 2009r odbył się 40-ty z metą w Żarkach. Aktualnie jest to rajd jednodniowy a ilość uczestników waha się w granicach 300-500.
6 lutego 1972r zawierciański Oddział ( konkretnie A. Stróżecki) zorganizował pierwsze w Polsce narciarskie zawody na orientację na nartach biegowych w rejonie Grabowej z udziałem 24 osób, w tym młodzież z Krakowa pod opieką Korosadowicza.. W numeracji był to jednak już II Azymut Zimowy, I był też w Grabowej 24 stycznia 71, ale nie na nartach. Kolejne Azymuty Zimowe też już tylko jako piesze odbywały się w kolejnych latach do 1990r.Jeszcze wcześniej były organizowane zawody na orientację o nazwie "Azymut Wiosenny", bo pierwszy już w 1968r. Kolejne w latach 1969-71 odbywały się przy metach rajdu "Szlakami Jury", natomiast w 1980 i 81r przy metach rajdu "Przebiśniegom na Spotkanie".Inspiracją do organizacji takich zawodów była impreza tego typu podczas rajdu "Złota Jesień na Jurze" częstochowskiego PTTK, w której uczestniczyła drużyna naszego Klubu Turystyki Pieszej "Ostańce" prowadzona przez A.Stróżeckiego, zwyciężając pozostałych konkurentów. Odbywały się także "Azymut Letni" i "Azymut Jesienny" rozgrywany czasem łącznie z rajdem "Jesień Jurajska" (np. Błojec 1980). Głównymi organizatorami "Azymutów" byli przodownicy InO: Lech Gallina i Andrzej Stróżecki ( Przodownik InO z numerem 005 i Honorowy PInO z nr 001). W tamtych czasach nie było specjalistycznych map do zawodów na orientację. Odbywały się one na odbitkach sfotografowanych nielegalnie wycinków tajnych map 1:25000. Lech Gallina postarał się o metalowe medale, którymi honorowano zwycięzców. Najdłużej, bo do 1990r rozgrywany był Azymut Zimowy, pozostałe zakończyły się bodajże w 1982r.
Inspiracją do organizacji rajdu "Przebiśniegom na spotkanie" była pierwsza wycieczka Klubu Turystyki Pieszej "Ostańce" pod tym hasłem 31 marca 1968r. W następnych latach ponawiano wycieczki pod tym hasłem, a ponieważ dopisywała pogoda i wczesnowiosenne kwiaty stanowiły sporą atrakcję postanowiono rozszerzyć wycieczkę na imprezę dla większej ilości osób i 31 marca 1974 KTP "Ostańce" zorganizował"I Złaz Przebiśniegom na spotkanie". Później pieszy "Złaz" przemienił się w rajd, ponieważ dołożono trasy rowerowe. Ten rajd trwa do dziś i jest aktualnie najliczniejszym rajdem zawierciańskiego oddziału PTTK gromadzącym w ostatnich latach ok.800 uczestników, chociaż w 2010r ich liczba przekroczyła tysiąc a najwięcej było w 2003 bo 1382, ale w 2 osobnych dniach, z których jeden był "Dniem Wagarowicza". Dużą ilość uczestników stanowiącą około połowy wszystkich zawdzięczamy szkołom powiatu olkuskiego (Olkusz, Wolbrom, Bukowno, Klucze i szereg mniejszych miejscowości) .W 2010r rajd ten miał numer XXXVII. Ze względu na wczesną porę, bo zazwyczaj jest to ostatnia sobota marca - miesiąca bardzo kapryśnego, wędrówka odbywa się w różnych warunkach, bywają dni ciepłe i słoneczne, ale zdarzają się też z zawieruchą śnieżną. Pod tym względem charakterystyczny był rok 1993, kiedy były jeszcze trasy dwudniowe (obecnie już tylko jednodniowe). W sobotę 27 marca wędrowaliśmy przy pięknej, prawie letniej pogodzie z Myszkowa Światowita przez Mirów, Bobolice do schroniska młodzieżowego w Rzędkowicach, by w niedzielę 28 marca obudzić się w zimie i grzęznąć w śniegu na trasie do Podzamcza. Głównym organizatorem rajdu "Przebiśniegom na spotkanie" jest w zasadzie Klub Turystyczny "Ostańce", tylko w 1984rpo rezygnacji Klubu z fatalnym skutkiem zorganizował go ówczesny Zarząd Oddziału.
Rekordowe pod względem ilości rajdów były lata siedemdziesiąte, w roku 1975 odbyło się 10 rajdów nie licząc 4 Azymutów. Kolejne lata do 1980 to tylko o 1 rajd mniej. Wielbiciel gór - Bogusław Bochynek wyprowadził zawierciańskich turystów na górskie trasy. Rajdy "Górskie" zaczęły się 15-16 czerwca 1974 z metą na Magurce i ilością 94 uczestników, kolejne już 3-dniowe kończyły się w: Soli, Istebnej, Suchej, Łodygowicach, Jeleśni i na Błatniej. Najliczniejszy był 12-13 06.1982 z metą w Suchej - 150 uczestników. Drugą imprezą górską były rajdy "Gorczańskie", pierwszy odbył się 13-14 października 1979 z metą na Mostownicy, ale noclegiem w schronisku na Turbaczu, drugi 11-12.10.1980 z metą i noclegiem na Turbaczu. W sumie te rajdy górskie miały krótki "żywot", ale "ostał" się trzeci rajd górski "Świętokrzyski". Rozpoczął się 24-26 października 1975 z metą na Świętej Katarzynie licząc 180 uczestników, by w następnym 1980r 22-24.10. osiągnąć rekordową ilość 320 uczestników, a meta była zlokalizowana na łące obok stacji kolejowej Wierna Rzeka. W 2009r przeprowadzono już XXXVI Rajd Świętokrzyski, ale powinien to być prawdopodobnie XXXV ponieważ przeskoczono w numeracji XVIII. W ramach tego rajdu (który aktualnie stał się jednodniową wycieczką autokarowo-pieszą) przewędrowano wszystkie pasma Gór Świętokrzyskich od Przedborskiego na zachodzie (Fajna Ryba w 2003r) po Jeleniowskie na wschodzie i od Koneckiego na północy po Ociesęckie i Wygiełzowskie na południu. Aktualnie podczas dwu ostatnich rajdów 2008 i 2009 pokonywany jest główny czerwony szlak Gór Świętokrzyskich od Kuźniaków po Masłów i planowane dojście w kolejnych latach do Gołoszyc. Rajd ten jest organizowany przez KT"Ostańce" wraz z Kołem "Tramp" przy Hucie.
Duże powodzenie rajdów "Przebiśniegom na spotkanie" spowodowało, że dla ich "odciążenia" w następnym tygodniu po nich krótko organizowano rajd "Szlaki Znakowane Jury". Pierwszy z nich odbył się 6 kwietnia 1975 i liczył 269 uczestników, a trzy kolejne po 291, 230 i 261 uczestników. Meta wszystkich znajdowała się w Podzamczu.
Też krótko organizowany był rajd "Dolinki Podkrakowskie" w październiku w latach 1974-77 przy liczbie uczestników 60-70 z metami w: Karniowicach, Krzeszowicach, Rudawie i Tenczynku. Kontynuacją tego rajdu są coroczne wycieczki autokarowe w Dolinki trwające od 2002 roku. Jednorazowo w 1975 zorganizowaliśmy "Zlot" do Błojca na odsłonięcie pomnika z udziałem 95 turystów..
W latach osiemdziesiątych organizowany był krótko rajd "Szlakami Zabytków Jury".W latach dziewięćdziesiątych Zarząd Oddziału organizował Oddziałowy Rajd Jurajski , mający prawdopodobnie swój początek w rajdach organizowanych przez Koło przy FUM Poręba i jego prezesa Włodzimierza Pucka.
W latach 1968-77 oddziałowa Komisja Turystyki Kolarskiej i jej przewodniczący Adam Komenda organizowali Indywidualny Rajd Kolarski pod hasłem "Poznajemy piękno Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Wieluńskiej". W sumie wzięło w nim udział 376 uczestników z prawie całej Polski.
W nowszych czasach organizowany jest przez KT"Ostańce" głównie przez Grażynę Mazur rajd "Dzieciaki na szlaku" w ostatnich dniach maja. Pierwszy z nich odbył się w 1998r i odbywają się do dziś gromadząc przeciętnie ok. sto osób (wyjątkowo w 2007 -191), mając metę albo na Krępie albo w Rudnikach. Przeznaczony jest w zasadzie dla rodzin z dziećmi.
Oddział współorganizuje jeszcze 2 rajdy: "Kościuszkowski" i Szkół Ponadgimnazjalnych. Pierwszy z nich nazywany także "Kosynierów" organizowany jest przez Towarzystwo im. T. Kościuszki w Szczekocinach i Czesława Orlińskiego wraz z zarządami gmin: Szczekociny, Słupia i Moskorzew, czasami z udziałem starostów z 3 powiatów, ponieważ każda z tych gmin należy do innego powiatu: zawierciańskiego, jędrzejowskiego i włoszczowskiego. Każdorazowo meta jest w innej gminie a liczba uczestników dochodzi do 900. Na trasach rajdu znajdują się 3 kopce związane z bitwą Kościuszki pod Szczekocinami. Pierwszy z tych rajdów odbył się 7.06.2002,a w 2010r był to już IX.
Rajd Szkół Ponadgimnazjalnych organizuje Wydział Edukacji Starostwa Zawierciańskiego. Pierwszy 30.05.2003 miał metę w Podzamczu i po 5 rajdach został przerwany (a właściwie został "rozmyty" przez ulewny deszcz) w 2008r i wznowiony w 2010r.
Nowe szkolne koło PTTK w Pilicy prawie od początku organizuje (jego opiekun Mirosław Opiłka) rajd "Poznajemy Historię Pilicy". W 2010r przeprowadzono już 5-ty taki rajd. Wcześniej podobny rajd zaczęło organizować koło PTTK w Porębie pod hasłem "Poznajemy Historię Poręby".
Prócz rajdów przez 13 lat był organizowany przez KT"Ostańce"ogólnopolski obóz narciarski w Beskidzie Niskim, który miał propagować narciarstwo śladowe. Beskid Niski szczególnie nadaje się do tego celu, ze względu na niezbyt wysokie góry a przede wszystkim ze względu na odkryte stoki pozostałe po likwidacji dawnych wsi. Przez 7 lat bazą był Hotel Leśny w Radocynie na całkowitym odludziu, gdzie zimą zdarzało się słyszeć wycia wilków i spotykać stada jeleni liczące nawet 50 sztuk. Maksymalna ilość uczestników 24 z różnych miast Polski. Następnie przez 1 raz była to równie odludna Huta Polańska i przez 5 lat wioska Jaśliska, ale w dobrą komunikacją, co pozwalało na rozszerzenie obszaru wędrówki. Niestety przyjeżdżało coraz mniej uczestników i w 2005r zakończyliśmy tą formę wypoczynku.
Od 2005r Andrzej Gudyś organizuje obozy narciarskie zjazdowe, początkowo w Kasinie, później w innych terenach górskich. Uczestników zazwyczaj ok. 30.
Cykliczną imprezą trwającą od 1989r po dziś są coroczne spływy kajakowe. Przepłynęliśmy w ten sposób wiele rzek, głównie płn-wsch Polski m.in. Rospudę, Czarną Hańczę, Biebrzę, Narew, Bug. Omulew, Krutynię, Pisę, Drwęcę oraz Kanały: Augustowski i Elbląski. Ponadto rzeki innych regionów: Brdę, Drawę, Pilawę, Wdę, Nidę i San.
Przez 11 lat organizowana była "Wycieczka Najkrótszej Nocy", w najliczniejszej w 2005r było 56 uczestników. Zazwyczaj w tej nocnej wędrówce była godzina odpoczynku przy ognisku. Wędrówkę zaczynano ok. godz. 23 dojeżdżając na miejsce startu ostatnim autobusem, nad ranem obserwowano poranne zorze i wschody słońca.
Wszystkie rajdy kończyły się wręczaniem upominków rajdowych. Przez wiele lat były to pamiątkowe znaczki metalowe, później dla zmniejszenia kwoty wpisowego stosowano różne formy jak plakietki płócienne, proporczyki, a ostatnio dominują butony plastikowe. Dla większości rajdów od wielu lat trasy projektuje i przygotowuje regulaminy Andrzej Stróżecki.
Od początku istnienia tzn. Od 2001r współorganizujemy z czasopismem „Na Szlaku” „Spotkania Narciarzy Śladowych” początkowo w schronisku na Turbaczu a w kolejnych latach w różnych częściach gór a nawet raz na Jurze (Łazy). W roku 2012 na Przegibku z 16 uczestników członków naszego klubu było 10.
Od roku 2006 współorganizujemy z naszym szkolnym Kołem z Pilicy rajdy „Poznajemy Historię Pilicy”.
W roku 2014 Andrzej Gudyś wraz z Grażyną Mazur zapoczątkowali nowy dwudniowy rajd „ Z Jury w góry”.
 
WYKAZ RAJDÓW

 

Nr

Data

Miejsce mety

Liczba uczestników

 

Rajd Szlakami Jury




 

I

9.06.1963

zamek Ogrodzieniec

343

II

7.06.1964

Góra Zborów

320

III

13.06.1965

Smoleń

277

IV

19.06.1966

Mirów

407

V

11.06.1967

Kroczyce

350

VI

1-2.6.1968

Ryczów

430

VII

8.06.1969

Sk.Rzędkowickie/zZHP/

1200

VIII

5-7.06.1970

Niegowonice

1200

IX

4-6.06.1971

Morsko

1400

X

9-11.06.1972

zamek Ogrodzieniec

1465

XI

8-10.06.1973

Siewierz

1432

XII

6-9.06.1974

Zawiercie

900

XIII

23-25.05.1975

Łazy

440

XIV

21-23.05.1976

Pilica

384

XV

21-22.05.1977

Mirów

 

XVI

26-28.05.1978

Włodowice

243

XVII

18-20.05.1979

Morsko

475

XVIII

1980

Kromołów

235

XIX

24.05.1981

Morsko

268

XX

1982

Podzamcze?

 

XXI

28-29.05.1983

Podlesice

99

XXII

?

 

 

XXIII

1985

Podzamcze

 

 

Rajd narciarski po Jurze




 

I

31.01.1965

Rudniki

Odwołany-zgłoszeń 7

II

6.02.1966

brak śniegu(Podzamcze)

 

III

29.01.1967

Podzamcze

5

IV

28-29.12.68

Góra Zborów

68

V

16-18.01.70

Pilica

115

VI

15-17.01.71

Pilica

142

VII

7-9.01.72

Karlin

61

VIII

19-21.01.73

Kroczyce

80 (pieszy)

IX

18-20.01.74

Pilica

76

X

25-26..01.75

Podlesice

70 (pieszy)

XI

27-28.12.75

Morsko

29 (narty śladowe)

XII

11.01.1981

Żelazko

14

XII (a)

13.12.1981

Piaseczno

13

XIII

30-31.01.1982

Ryczów

20 (bez noclegów)

XIV

11-13.02.1983

Mirów

27 (noclegi w Wysokiej Lel.)

XV

9-11.12.1983

Wysoka Lelowska

27

XVI

14-15.01.1984

Morsko

15

XVII

11-13.01.1985

Wysoka Lelowska

19

XVIII

24-26.01.1986

Morsko

14

XIX

16-18.01.1987

Żarki Letnisko

17

XX

15-17.01.1988

Bydlin

13

XXI

13-15.01.1989

Bydlin

16

XXII

13-14.01.1990

Żarki Letnisko

18

XXIII

11-13.01.1991

Łazy k/Będkowic

32

XXIV

10-12.01.1992

Dobrogoszczyce

22

XXV

15-17.01.1993

Załęcze Wielkie

27

XXVI

14-16.01.1994

Łazy k/Jerzmanowic

28

XXVII

13-15.01. 1995

Podzamcze

38

XXVIII

19-21.01.1996

Rzędkowice

23

XXIX

24-26.01.1997

Łazy k/Jerzmanowic

22

XXX

16-18.01.1998

Sławków

49

XXXI

8-10.01.1999

Siedlec k/Janowa

20

XXXII

14-16.01.2000

Pilica

23

XXXIII

12-14.01.2001

Siedlec /Janowa

27

XXXIV

11-13.01.2002

Złożeniec

29

XXXV

9-12.01.2003

Podlesice

45

XXXVI

8-11.01.2004

Wola Kalinowska

26

XXXVII

6-9.01.2005

Podlesice

48

XXXVIII

12-15.01.2006

Łazy k/Jerzmanowic

53

XXXIX

11-14.01.2007

Postaszowice (bez śniegu)

40

XL

10-13.01.2008

Smoleń

61

XLI

7-11.01.2009

Łazy k/Jerzmanowic

76

XLII XLIII

XLIV

XLV

XLVI

XLVII

13-17.01.2010 12-16.01.2011

11-15.01.2012

9-13.01.2013

15-19.01.2014

14-18.01.2015

Siedleck/Janowa Olkusz

Łazy k/Jerzmanowic

Podlesice

Żelazko

Olkusz

91

89

53

75

63

 

Jesień Jurajska




 

I

3-4.10.1969

Kroczyce /z ZMS/

340

II

10-11.10.1970

Zawiercie

100

III

3.10.1971

Pilica

 

IV

30.9-1.10.1972

Karlin /z ZHP/

740

V

29-30.09.1973

Grabowa /z ZHP/

960

VI

27-29.09.1974

Podlesice/z ZHP/

750

VII

26-28.09.1975

Mrzygłód

421

VIII

22-26.09.1976

Kalinówka

650

IX

1-2.10.1977

Udórz / z ZHP/

 

X

30.9-1.10.1978

Kroczyce /z ZHP/

584

XI

28-30.09.1979

Ogrodzieniec

597

XII

27-28.09.1980

Błojec

408

XIII

26-27.09.1981

Myszków

 

XIV

25-26.09.1982

Poręba

120

XV

1984

Okiennik

 

XVI

28-29.09.1985

Rudniki

205

XVII

28.09.1986

Włodowice

250

XVIII

26-27.09.1987

Podzamcze

570

XIX

22-23.10.1988

Mrzygłód

250

XX

21-22.10.1989

Zawiercie

153

XXI

1990

?

 

XXII

19.10.1991

Kostkowice

100

XXIII

19-20.09.1992

Blanowice

156

XXIV

25-26.09.1993

Włodowice

182

XXV

16.10.1994

Bzów

88

XXVI

23-24.09.1995

Siamoszyce

240

XXVII

28-29.09.1996

Skarżyce

125

XXVIII

26-27.09.1997

Łazy

273

XXIX

2-3.10.1998

Karlin

127

XXX

25.09.1999

Bzów

156

XXXI

30.09.2000

Karlin

115

XXXII

29.09.2001

Mrzygłód

311

XXXIII

28.09.2002

Kromołów

344

XXXIV

27.09.2003

Ogrodzieniec

485

XXXV

25.09.2004

Poręba

509

XXXVI

24.09.2005

Zawiercie

488

XXXVII

30.09.2006

Łazy

543

XXXVIII

29.09.2007

Włodowice

333

XXXIX

20.09.2008

Podlesice

193

XL XLI XLII

26.09.2009 25.09.2010 24.09.2011

Żarki ZawiercieBorowePole Siewierz

303 382 498

XLIII

XLIV

XLV

29.09.2012

28.09.2013

4.10.2014

Giebło

Pilica

Kromołów

351

288

470

 

Złaz/Rajd „Przebiśniegom na spotkanie”




 

I

31.03.1974

Grabowa

728

II

22-23.03.1975

Żelazko

468

III

3-4.04.1976

Zaborze

366

IV

2-3.04.1977

Krępa

520

V

11-12.03.1978

Smoleń

266

VI

25.03.1979

Niegowonice

232

VII

28-30.03.1980

Okiennik

420

VIII

28-29.03.1981

Zaborze

500

IX

27-28.03.1982

Żelazko (Wielki Cisownik)

298

X

26-28.03.1983

Smoleń

215

XI

1.04.1984

Okiennik

400

XII

30-31.03.1985

Centuria /z ZHP/

650

XIII

21-23.03.1986

Karlin

450

XIV

28-29.03.1987

Blanowice

650

XV

26-27.03.1988

Karlin

452

XVI

1-2.04.1989

Mitręga

545

XVII

24-25.03.1990

Mitręga

695

XVIII

16-17.03.1991

Kromołów

385

XIX

28-29.03.1992

Włodowice

274

XX

27-28.03.1993

Podzamcze

425

XXI

26-27.03.1994

Żelazko

152

XXII

18-19.03.1995

Kostkowice

302

XXIII

31.03.1996

Centuria

205

XXIV

6.04.1997

Podzamcze

740

XXV

27-28.03.1998

Włodowice

527

XXVI

27.03.1999

Niegowonice

305

XXVII

25.03.2000

Skarżyce

450

XXVIII

24.03.2001

Podzamcze

693

XXIX

21-23.03.2002

Łazy

896

XXX

21-22.03.2003

Bzów

1382

XXXI

27.03.2004

Skarżyce

804

XXXII

2.04.2005

Niegowonice

858

XXXIII

1.04.2006

Kromołów

571

XXXIV

24.03.2007

Kroczyce

804

XXXV

29.03.2008

Ryczów

771

XXXVI

28.03.2009

Kromołów

771

XXXVII

XXXVIII

XXXIX

XL

XLI

27.03.201026.03.2011

31.03.2012

20.04.2013

29.03.2014

Podzamcze Bzów

Niegowonice

Zawiercie

Rodaki

1037

1204

912

802

823

 

Rajd Świętokrzyski




 

I

24-26.10.1975

Św.Katarzyna

180

II

22-24.10.1976

Wierna Rzeka

110

III

15-16.10.1977

Św.Katarzyna

 

IV

14-15.10.1978

Telegraf

107

V

20-21.10.1979

Bodzentyn

111

VI

24-26.10.1980

Zagnańsk

 

VII

17-18.10.1981

Tumlin

 

VIII

23-24.10.1982

Cedzyna

22

IX

22-23.10.1983

Łagów

35

X

1984

 

 

XI

18-20.10.1985

Piekoszów

140

XII

26.10.1986

Suchedniów

45

XIII

16-18.10.1987

Kielce

44

XIV

15-16.10.1988

Wykus

42

XV

15-17.12.1989

Św. Katarzyna

16

XVI

26-28.10.1990

Mąchocice

28

XVII

25-27.10.1991

Mąchocice

29

XIX

23-25.10.1992

Kielce

30

XX

22-24.10.1993

Strawczyn

16

XXI

21-23.10.1994

Kielce

58

XXII

20-22.10.1995

Mąchocice

51

XXIII

25-27.10.1996

Św.Katarzyna

19

XXIV

19-21.9.1997

Strawczyn

14

XXV

9-11.10. 1998

Chęciny

16

XXVI

22-24.10.1999

Św.Katarzyna

24

XXVII

20-22.10.2000

Strawczyn

17

XXVIII

19-21.10.2001

Św.Katarzyna

17

XXIX

18-20.10.2002

Łagów

12

XXX

19.10.2003

Fajna Ryba

42

XXXI

22-24.10.2004

Chęciny

53

XXXII

23.10.2005

Pasmo Koneckie

43

XXXIII

22.10.2006

P.Sieradowickie

44

XXXIV

20.10.2007

P. Cisowskie

43

XXXV

19.10.2008

P.Oblęgorskie

51

XXXVI

24.10.2009

P.Tumlińskie

50

 

XXXVII 24.10.2010 P.Masłowskie i Łysogóry 78

XXXVIII 23.10.2011 P.Jeleniowskie 97

XXXIX 21.10.2012 P.Posłowicko-Dymińskie i Zgórskie 98

XL 20.10.2013 P. Orłowińskie i Cisowskie 98

XLI 19.10.2014 P. Przedborsko-Małogoskie 107

Rajdy Górskie (Beskidzkie)




 

I

15-16.6.1974

Magurka

94

II

30.05- 1.6.1975

Sól

96

III

4-6.6.1976

Istebna

100

IV

3-5.6.1977

Sucha

140

V

2-4.06.1978

Łodygowice

295

VI

1-3.06.1979

Jeleśnia

29

VII

5-8.06.1980

Jeleśnia

 

VIII

13-14.06.1981

Sól

68

IX

X

12-13.06.1982

15-17.06.1984

Sucha B.

Zwardoń

150

 

„ Z Jury w góry”

I. 13-14 .06.2014 Schronisko Przysłop pod Baranią 63

 

Rajdy Gorczańskie




 

I

13-14.10.1979

Mostowica

92

II

11-12.10.1980

Turbacz

 

 

Dolinki




 

I

27.10.1974

Karniowice

71

II

18-19.10.1975

Krzeszowice

70

III

16-17.10.1976

Rudawa

120

IV

11.09.1977

Tenczynek

67

V 17.09.1978 Dubie

Dzieciaki na szlaku




 

I

1998

Krępa

 

II

1999

Krępa

 

III

3.06.2000

Krępa

94

IV

9.06.2001

Rudniki

93

V

1.06.2002

Rudniki

74

VI

1.06.2003

Krępa

60

VII

5.06.2004

Krępa

48

VIII

11.06.2005

Krępa

107

IX

10.06.2006

Krępa

140

X

26.05.2007

Krępa

191

XI

31.05.2008

Rudniki

131

XII

13.06.2009

Rudniki

32

XIII

12.06.2010

Krępa

125

XIV 28.05.2011 Rudniki 110

XV 26.05.2012 Krępa 153

XVI 1.06.2013 Krępa 67

XVII 31.05.2014 Krępa 135

Poznajemy Szlaki znakowane Jury




 

I

6.04.1975

Podzamcze

269

II

11.04.1976

Podzamcze

291

III

30-31.03.77

Podzamcze

230

IV

8-9.04.1978

Podzamcze

261

 

Szlakami zabytków Jury




 

I

26.04.1987

Mirów

 

II

4.04.1988

Smoleń

 

 

Azymut Zimowy




 

I

24.01.1971

Grabowa

 

II

6.02.1972

Grabowa

24

III

4.02.1973

Grabowa

65

IV

2.02.1975

Karlin

33

V

18.01.1976

Karlin

 

VI

29.01.1978

14.01.1979

Żelazko

Żelazko

50

63

VII

13.01.1980

Rokitno Szl.

69

VIII

10.01.1981

Karlin

39

IX

9.01.1983

Centuria

45

X

8.01.1984

Zawiercie Borowe Pole

18

XI

20.01.1985

Centuria-za duży mróz

 

XII

5.01.1986

Żelazko

24

XIII

11.01.1987

Śrubarnia

7 scorelauf

XIV

10.01.1988

Śrubarnia

16

XV

8.01.1989

Żelazko

15

XVI

7.01.1990

Żelazko

27

 

Azymut Wiosenny




 

I

25.06.1968

Ryczów

19

II

8.06.1969

Rzędkowice

64

III

7.06.1970

Niegowonice

 

IV

6.06.1971

Morsko

 

V

13.05.1972

Centuria

65

VI

X

13.05.1973

28.05.1978

Grabowa

Rzędkowice

104

25

 

30.03.1980

Piaseczno

6

 

29.03.1981

Zaborze

26

 

 

28.03.1982

15.03.1987

13.05.1987

29.05.1988

2.04.1989

 

„Pierwszy Krok”

„Dzień Orienteeringu” Pogoria

„Dzień Orienteeringu” Pogoria

„Dzień Orienteeringu” Mitręga

 

71

17

13

39

 

Azymut Jesienny




 

IV

29.10.1972

Morsko

90

V

28.10.1973

Centuria

127

VII

26.10.1975

Podzamcze

50

 

1976

 

120

 

29.09.1980

Błojec

6

 

24.11.1982

 

 

 

Azymut Letni




 

IV

11.06.1972

Podzamcze

110

 

3.06.1973

Niegowonice

28

VII

1.06.1975

 

21

 

1976

 

80

 

18.07.1982

 

8

 

Rajd Kościuszkowski




 

I

7.06.2002

Szczekociny

400

II

6.06.2003

Moskorzew

350

III

4.06.2004

Wywała

900

IV

2.06.2005

Szczekociny

582

V

9.06.2006

Moskorzew

600

VI

6.06.2007

Słupia

934

VII

6.06.2008

Szczekociny

700

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

5.06.2009

8.06.2010

6.06.2011

4.06.2012

3.06.2013

6.06.2014

Słupia

Szczekociny

Słupia

Moskorzew

Goleniowy

Wywła

850

550

670

680

751

800

 

Rajd Szkół Ponadgimnazjalnych




 

I

30.05.2003

Podzamcze

580

II

1.06.2004

Morsko

886

III

1.06.2005

Podlesice

950

IV

1.06.2004

Podzamcze

 

V

1.06.2007

Morsko

461

VI

VII

28.05.2010

3.06.2011

Podzamcze

Podlesice-zagroda

207

203

 

Spływy Kajakowe




 

Numer

Data

Miejsce mety

Liczba uczestników

I

15-22.08.1989

Rospuda

13

II

11-18.08.1990

Iława,Kanał,Drwęca

19

III

23-30.06.1991

J.Szeląg, j.Drwęckie

14

IV

15-22.08.1992

J.Dominieckie

10

V

15-22.08.1993

rz.Ełk, Biebrza,Jegrznia

25

VI

15-21.08.1994

Brda

18

VII

13-19.08.1995

J.Raduńskie

12

VIII

16-24.08.1996

Drawa

19

IX

9-17.08.1997

Jegrznia,Biebrza,Narew

24

X

13-22.08.1998

Krutynia,Pisa

27

XI

11-21.08.1999

Narew

28

XII

12-19.08.2000

Bug

32

XIII

11-18.08.2001

Omulew

26

XIV

9-17.08.2002

Kanał Elbl-Ostródz.

25

XV

7-16.08.2003

Cz.Hańcza,Biebrza,Narew

22

XVI

11-13.08.2004

Nida

6

XVII

7-11.08.2005

San

18

XVIII

13-18.08.2006

Wda

8

XIX

8-15.08.2007.

Biebrza, Narew

12

XX

3-9.08.2008

Piława, Drawa

8

XXI

XXII

XXIII

XXIV

XXV

XXVI

7-14.08.2009

5-9.07.2010

1-6.08.2011

29.07-5.08.2012

27.07-2.08.2013

2-6.08.2014

Drwęca

Górny San

Gwda i Rurzyca

Pilica

Nida i Wisła

Liswarta i Warta

13

4

6

10

13

12

 

 

Obóz narciarski Beskid Niski




 

I

1-6.02.1993

Radocyna

19

II

29.1-5.02.1994

Radocyna

24

III

28.1-4.02.1995

Radocyna

24

IV

27.1-3.02.1996

Radocyna

20

V

9-16.02.1997

Radocyna

20

VI

24-30.01.1998

Radocyna

17

VII

23-29.01.1999

Radocyna

19

VIII

22-28.01.2000

Huta Polańska

18

IX

9-17.02.2001

Jaśliska

20

X

3-11.02.2002

Jaśliska

10

XI

12-16.02.2003

Jaśliska

12

XII

16-21.02.2004

Jaśliska

8

XIII

9-13.02.2005

Jaśliska

3

 

 

Jurajski Idywidualny Rajd Kolarski




 

I

1.05-31.10.1968

-

17

II

1.05-31.10.1969

-

65

III

1.05-31.10.1970

-

56

IV

1.05-31.10.1971

-

72

V

1.05-31.10.1972

-

35

VI

1.05-31.10.1973

-

32

VII

1.05-31.10.1974

-

38

VIII

1.05-31.10.1975

-

26

IX

1.05-31.10.1976

-

19

X

1.05-31.10.1977

-

16

 

Oddziałowy Rajd Jurajski




 

XII

1992

Poręba

 

XIII

26.08.1993

 

 

XIV

1994

Skarżyce

 

XV

1.06.1995

Zawiercie

 

XVI

31.05.1996

Ogrodzieniec

 

XVII

24.05.1997

Mrzygłód

 

 

Poznajemy Historię Pilicy

I 20.06.2006 Pilica

II 14.06.2007 Pilica 200

III 11.06.2008 Pilica 297

IV 10.06.2009 Pilica 147

V 27.05.2010 Pilica 130

VI 27.05.2011 Pilica 150

VII 30.05.2012 Pilica 98

 

ROZDZIAŁ V

 

SZLAKI TURYSTYCZNE

 

Ten rozdział ma osobisty charakter, gdyż praktycznie od początku, czyli od 1965r kieruję pracami znakarskimi w naszym Oddziale PTTK. Stąd wszystkie zmiany i stan szlaków stały się moim udziałem.

Jednym z istotnych zadań Oddziału PTTK jest utrzymanie znakowanych szlaków turystycznych. Aktualnie Oddział ma pod opieką blisko 400km znakowanych szlaków pieszych (celowo nie podaję dokładnego kilometrażu, bo dość często, z różnych względów,następują zmiany przebiegu), 63 km rowerowych i 10 km narciarskich. Dotychczas regułą było odnawianie istniejących szlaków w cyklu 3 letnim, zgodnie z obowiązującą Instrukcją Znakarską, ale zdarzało się nam odnawiać główne szlaki (czerwony „Orlich Gniazd” i niebieski) nawet co 2 lata. Obecnie obowiązująca Instrukcja narzuca okres 4-letni, na który stopniowo przechodzimy. Od 1965r co roku wykonujemy wymagany zakres, chociaż zdarzały się lata, kiedy ilość odnawianych kilometrów była bardzo duża (np 254km w r.2003) i lata z małą ich ilością. Szczegółowo ilości te są ujęte w poniższej tabeli. Często ilość ta zależała od uzyskanych środków. Przez pewien czas fundusze na prace znakarskie pochodziły z Zarządu Głównego PTTK, później ZG był tylko pośrednikiem dla funduszy z Ministerstwa. Kilka lat pośrednikiem był Oddział Regionalny PTTK w Częstochowie, koordynujący znakowanie dla całej Jury. Przez ostatnie lata część środków uzyskujemy z funduszu Marszałka Województwa Śląskiego, część z Urzędu Miasta Zawiercie. Również Urząd Miasta i Gminy Łazy dotował szlaki na swoim terenie. Te środki to zazwyczaj tylko część potrzeb, resztę wykonuje się w ramach wolontariatu. Co istotne, prace wykonujemy wiosną, przed zasadniczym sezonem turystycznym, kończymy je zazwyczaj w czerwcu. Ponieważ informacja o przyznanych środkach przychodzi późno, każdorazowo informuję przed sezonem, że rozpoczynamy prace bez pewności otrzymania środków i może nie być za nie żadnego wynagrodzenia. Nawet jeśli jest, to np fundusze z Ministerstwa otrzymywaliśmy dopiero po zakończeniu i rozliczeniu prac, a więc w końcu grudnia, podczas gdy prace wykonano pół roku wcześniej. Instrukcja przewiduje wykonanie prac przez zespół dwuosobowy, u nas prace wykonuje się zazwyczaj w zespołach 5-6 osobowych: jedna osoba przygotowuje podłoże pod znak (wyrównuje korę drzew ośnikiem, czyści szczotką), dwie osoby malują paski białe (jedna trzyma szablon, druga maluje), kolejne dwie malują pasek koloru i ewentualnie farbą szarą korygują znak lub kasują zbędny, wreszcie szósta osoba wycina gałęzie zasłaniające znak. Obecnie wszystkie prace znakarskie wykonywane są szablonami, ale w latach sześćdziesiątych malowało się od ręki i znaki większe z paskami po 4x20cm. Zdarzało się, że malowałem sam.

Zakres prac znakarskich uzależniony był od zmian administracyjnych. Do roku 1975 nasz Oddział obejmował 2 powiaty: zawierciański i myszkowski więc prace znakarskie w zasadzie obejmowały te tereny wykraczając czasem poza nie, jak np. obejmując Złoty Potok z pow. częstochowskiego i rejon Pilicy z pow. olkuskiego. Po zmianach w 1975r rozszerzył się zakres na teren byłego powiatu olkuskiego, który wszedł w granice woj. katowickiego, natomiast odpadły obszary byłego powiatu myszkowskiego, który znalazł się w woj. częstochowskim. Kolejne zmiany administracyjne w 1998r znowu zmieniły zakres wykonywanych prac. Każdorazowo po zmianach administracyjnych dokonywaliśmy wspólnych uzgodnień dotyczących granic z sąsiednimi oddziałami wykonującymi prace znakarskie na Jurze tzn. częstochowskim i krakowskim.

Główny szlak jurajski w kolorze czerwonym - "Szlak Orlich Gniazd" został wyznakowany przez Kazimierza Sosnowskiego w r 1950. Przebiegi w kolejnych latach ulegały zmianom. Np. w przewodniku Sosnowskiego z 1955r szlak prowadzi z Klucz na Godawice i Ryczówek do Podzamcza, a w momencie przejmowania przez nas wiódł już przez Pilicę i Smoleń. Ciekawą informację znalazłem w czasopiśmie „Turysta” nr 22 z 15.XI.1957r. Jest tam artykuł:”Nowy szlak Jury Krakowsko-Częstochowskiej” dotyczący nowego szlaku niebieskiego dł. 28 km „łączącego wieś Klucze z doliną Białej Przemszy, Bydlinem, Smoleniem i ruinami ogrodzienieckiego zamku”. Z załączonego szkicu widać, że ten szlak przebiega dokładnie tak, jak w momencie przejmowania przez nas przebiegał szlak czerwony Orlich Gniazd, który na szkicu biegnie dokładnie na północ przez Ryczówek, Żelazko, Śrubarnię do Podzamcza. Wynika z tego, że wkrótce nowy szlak niebieski przemalowano na czerwony likwidując odcinek Klucze-Ryczówek-Podzamcze. Jego odnawianie przejęliśmy w 1966 na prośbę odpowiadającego za znakowane szlaki w woj. katowickim z ramienia Komisji Turystyki Pieszej Zarządu Wojewódzkiego PTTK Janusza Brandysa. Pierwszy odcinek odnowiłem (sam) 22 maja 1966 od Podzamcza do Karlina i jeszcze w tym samym roku do Pilicy i Okiennika. Pamiętam, że między Podzamczem a Pilicą w terenie znalazłem tylko jeden stary znak i nic więcej. Z kartotek prowadzonych przeze mnie wynika, że w 1968r dokonaliśmy konserwacji, a w 1969 odnowienia odcinka Pilica-Niegowa (bo pierwotnie taki był zakres naszego oddziału). Kolejne odnowienia w l. 1971 i 1973, a więc co 2 lata. W sumie do 2008r było 15-16 odnowień, a więc częściej, niż przewidywała Instrukcja, wychodziliśmy jednak z założenia, że o główny ( w kartotekach KTP ZG PTTK ma on numer 01)szlak trzeba szczególnie dbać. O tym, że ten szlak jest tak popularny świadczy przypadek związany z budową linii kolejowej CMK -ponieważ budowa ta zniszczyła znaki i zajęła dotychczasowe drogi trzeba było przełożyć szlak i „puściłem” go przez las bez żadnej ścieżki równolegle do budowy , a już po jednym sezonie została ona dokładnie wydeptana. Przebieg szlaku zmieniał się wielokrotnie z różnych względów. Pierwotny przebieg między Żerkowicami a Okiennikiem prowadził tylko kawałek po szosie, a następnie wchodził na wzgórze do przysiółka Zapole, skąd przez pola uprawne wiódł wprost do Okiennika i to tak, że ścieżka wydeptana była przez uprawy. Oczywiście nie można było utrzymywać dłużej takiej sytuacji. Dlatego zmieniłem jego przebieg w 1970r na szosę, a w 1973r kolejna zmiana omijająca Żerkowice - po wyjściu z lasu od strony Karlina szlak poprowadziłem grzbietem do przysiółka Dąbrowa, skąd przez las w kierunku Okiennika. Po pewnym czasie zniknęła jednak droga grzbietowa i trzeba było wrócić na szosę (1979r). W 1977r nastąpiła zmiana w Ryczowie Kolonii, do tego czasu szlak wprowadzał do tej miejscowości, koło kapliczki skręcając w drogę leśną do Kocikowej. W 1976r tracimy odcinek Niegowa -Morsko a przejmujemy odcinek Pilica-Smoleń, by w 1985r przedłużyć go aż za Kosmolów do granicy województwa. Z tego odcinka schodzimy w 1999r po zmianach administracyjnych oddając go do Krakowa a granicą staje się Jaroszowiec (do roku 2005, kiedy granicą stają się Góry Bydlińskie). Istotna zmiana dokonuje się w 1989r - do tego czasu szlak z Golczowic prowadził do Klucz a następnie na wzgórze Czubatka nad Pustynią Błędowską i przez Pomorzańskie Skałki i Bogucin doprowadzał do Rabsztyna. Ponieważ rozwinęła się komunikacja i ludzie z Golczowic przestali chodzić na piechotę do Klucz zniknęła kładka na Białej Przemszy i należałoby szlak prowadzić drogami asfaltowymi. Wówczas zdecydowałem o przeprowadzeniu szlaku czerwonego przez przyrodniczo cenny projektowany rezerwat Pazurek w miejsce dotychczasowego szlaku zielonego narażając się Dyrekcji ZJPK. W 1999r zmieniłem też przebieg szlaku na odcinku Bydlin-Cieślin zrzucając go z szosy prowadzącej przez Cieślin. Od strony północnej granicą w 1999r staje się Zdów a w 2003 Bobolice, chociaż w 2003r po uzgodnieniu z Częstochową zmieniam przebieg szlaku Mirów- Niegowa przenosząc go z szosy na Górę Mirowską. W 2013r ze względu na zagrodzenie terenu przedłużyłem szlak od Okiennika przez Piaseczno do Skały Cydzownik. Natomiast O/Krakowskize względu na budowę obwodnicy Olkusza zmienił przebieg szlaku od Jaroszowca do Rabsztyna, powracając kolor zielony rezerwatowi Pazurek.

Autorstwo szlaku niebieskiego "Warowni Jurajskich" ( w kartotekach ZG PTTK nr 02n ) jest mnie przypisywane. Jak to się stało? Wędrując po Jurze bez szlaków natknąłem się w lesie koło Przewodziszowic na ruiny obiektu obronnego. To mnie zaciekawiło, bo dotychczas rozpropagowany był szlak "Orlich Gniazd" i zamki znajduje się na jego trasie, natomiast o innych obiektach się nie wspominało. Zgłębiając literaturę dowiedziałem się że są jeszcze strażnice obronne (gdyż nie pełniły funkcji mieszkalnych). By je udostępnić postanowiłem wyznakować szlak, na którym by się te obiekty znalazły a zarazem szlak stanowiący alternatywę dla szlaku Orlich Gniazd. Ze względu na ważność powinien mieć kolor niebieski i patrząc na mapę okazało się, że trzon takiego szlaku istnieje, potrzeba tylko połączyć istniejące odcinki. Istniały już szlaki niebieskie: z Mstowa do Żarek, z Zawiercia do Kroczyc przez Skały Kroczyckie i z Podzamcza do Wolbromia z projektem jego przedłużenia do Rudawy.. Pozostało mi wykonanie odcinków szlaku z Podzamcza do Zawiercia i od Skał Kroczyckich do Przewodziszowic z korektami przebiegu. Te korekty to podprowadzenie szlaku po strażnicę w Przewodziszowicach i zmiana koloru od Przewodziszowic na żółty do Żarek ( ale przedłużyłem go do Koziegłów) oraz zmiana koloru z Skał Kroczyckich do Kroczyc na czarny (z przedłużeniem w drugą stronę do szlaku Orlich Gniazd). Pierwszy odcinek wykonałem w 1970r , drugi w 1971r uzyskując jednolity szlak niebieski. Nazwę "Warowni Jurajskich" nadał mu w swym przewodniku Julian Zinkow. Na szlaku tym znalazły się strażnice obronne: Suliszowice, Przewodziszowice, Łutowiec i Ryczów.Z biegiem lat następowały zmiany na tym szlaku. Odcinek z Zawiercia do Podzamcza powstał pierwotnie przez przemalowanie istniejącego od 1967r szlaku czarnego z Zawiercia przez Centurię na Krępę, przedłużonego w 1968r do Podzamcza. W 1974r nastąpiła zmiana na aktualny przebieg przez Ogrodzieniec a dotychczasowy do Centurii stał się odcinkiem czerwonego szlaku "Szwajcarii Zagłębiowskiej" a od Centurii do Podzamcza żółtego szlaku "Zamonitu". Początkowo granicą południową była Skała Biśnik a w 1984r Glanów. Już w 1985r zmieniłem dotychczasowy przebieg tego szlaku z Brzozówki koło Wolbromia przez Suchą do Glanowa na trasę przez Budzyń. W latach 1972-84 nasz odcinek szlaku był odnawiany systematycznie co 2 lata. Do 1976r szlak wiódł przez Ruskie Góry omijając zamek w Smoleniu. W 1980r zmiana dotyczy odcinka z Zawiercia do Skarżyc, dotychczas przez Rudniki a po zmianie przez Blanowice i Pomrożyce. W 1990r zmiana od strażnicy w Ryczowie do Kolonii Ryczów.Duża zmiana w 2002r - z powodu zaniku dróg polnych z dotychczasowego przebiegu od Ogorzelnika do Skał Kroczyckich przez Bliżyce, Dobrogoszczyce, zalew w Kostkowicach na aktualny przez Zdów. W 2013 dokonano zmiany przebiegu od Ryczowa do Brzuchackiej Skały, puszczając szlak doliną.

 

Szlak zielony "Tysiąclecia" został wyznakowany przez działacza Okręgowej KTP w Katowicach Zygmunta Kleszczyńskiego w 1966r z Bytomia przez Kopiec Wyzwolenia, Przeczyce, Siewierz, Łazy do Podzamcza. W 1976r przedłużyłem go przez Kromołów, Blanowice do Skarżyc, by w 1987 puścić go bezpośrednio z Kromołowa do Skarżyc z przemalowaniem odcinka Kromołów -Blanowice -Rudniki na czarny ( skasowany w 1996r). Kolejne zmiany: w 1981 w Siewierzu z ul. Krakowskiej na zamek i skrócenie z Podzamcza do Żelaska (bo dotychczasowy przechodził przez Ryczów Kolonię),w 1984 na odcinku Ciągowice - Łazy przeniesienie z szosy na okolice leśniczówki.

Szlak żółty "Zamonitu" pierwotnie wyznakowany był przez działaczy katowickiej Chorągwi ZHP (Witkowski, Dymarski) z Zawiercia przez Łośnice, Kromołów do Podzamcza dla celów harcerskiej wędrówki od stacji kolejowej do bazy harcerskiej akcji "Zamonit".Później powstało w ramach tej akcji dużo obozów harcerskich na Jurze i pomysł cyklicznej wędrówki drużyn po całej Jurze z noclegami w kolejnych obozach. Dlatego zaproponowałem nowy szlak "Zamonitu", który łączyłby te obozy. Były to Jastrząb koło Poraja, Złoty Potok, Kostkowice, Zefirek, Przyłubsko, Podzamcze, Centuria. Szlak ten wykonałem, wielokrotnie z pomocą harcerzy, w 1974r kończąc go w Błędowie. Ze względu na utworzenie stanicy Pogoria dla pomocy harcerzy przy budowie Huty Katowice w 1980 zmieniłem przebieg szlaku od Centurii przez Niegowonice, Łękę, Ząbkowice do stanicy w Antoniowie i dalej do Gołonoga PKP. Gdy zlikwidowano stanicę Pogoria a dostęp do lasu Pogoria zagrodziła droga szybkiego ruchu szlak kończyliśmy w Ząbkowicach, by wreszcie w 2001r skrócić go do Niegowonic. Obecnie utrzymujemy odcinek szlaku od Bobolic do Niegowonic.

Szlak o dużych zmianach to czarny "Partyzantów Ziemi Olkuskiej". W momencie gdy go przejmowałem w 1975r był on w kolorze czewono-biało-czerwonym. czyli tzw wolnościowym i miał w terenie tylko pewne odcinki np z Chechła do Rodak oraz koło Udorza. Przedłużyłem te odcinki z Chechła do Niegowonic i z Rodak do Ryczowa jednocześnie tworząc łącznikowy czarny z przystanku kolejowego Chruszczobród przez Niegowonice do Rodak przez Grabową. Ponieważ szlaki w kolorze "wolnościowym" zostały uznane za nieprawidłowe w 1976r przemalowałem ten szlak na czarny przedłużając go z Żarnowca do Kępia (skąd wyruszali partyzanci Ziemi Olkuskiej). Szlaki długie (ten miał ok.64km) nie powinny mieć koloru czarnego, zarezerwowanego dla "łącznikowych", ale w tym przypadku musiał być czarny bo przecinał w poprzek wszystkie pozostałe kolory. W związku z tym musiałem zlikwidować zaledwie po roku istnienia czarny łącznik z Niegowonic do Rodak. W 1979r szlak ten z Udorza poprowadziłem przez Chlinę Zamiechówkę i Staszyn do Kępia, natomiast z Żarnowca do Kępia przemalowałem na żółty. W 1994początek szlaku umiejscowiłem na przystanku kolejowym Wiesiółka ponieważ z Chruszczobrodu do Trzebyczki prowadził po asfaltowej szosie. Od 1997r szlak pieszy kończy się w Udorzu, natomiast dalej do Żarnowca wiedzie rowerowy. Odcinek pieszy od Udorza do Kepia i żółty od Żarnowca do Kępia zostały wówczas zlikwidowane.

Prócz szlaku Orlich Gniazd czerwony kolor ma szlak "Szwajcarii Zagłębiowskiej" prowadzący z Zawiercia do Sławkowa. W 1975r gdy Sławków został włączony do Dąbrowy Górniczej tamtejsi działacze wyznakowali w przełomie Białej Przemszy od Błędowa do Sławkowa szlak czerwony i nadali mu nazwę. Po kasacji szlaku "Zamonitu" na odcinku Centuria-Błędów został on przemalowany w 1980r z żółtego na czerwony i przedłużony do Zawiercia. Pamiętam, że odnawialiśmy krótko cały szlak do Sławkowa. Aktualnie utrzymujemy szlak do Chechła.

W latach siedemdziesiątych chciałem udostępnić Jurę od przystanków kolejowych, ponieważ była to najpopularniejsza forma komunikacji. Stąd pojawiły się znakowane szlaki piesze od przystanków kolejowych: Chruszczobród ( a po utworzeniu nowego przystanku - Wiesiółka), Łazy, Zawiercie, Z-cie Borowe Pole, Myszków Światowit, Żarki Letnisko, Masłońskie Natalin i Poraj oraz na linii Katowice-Sędziszów : Przymiarki, Bukowno, Jaroszowiec, Jeżówka i Wolbrom.

Z Myszkowa Światowita wyznakowałem w 1973r szlak zielony przez Górę Włodowską, Rzędkowice na Górę Zborów, przedłużając go w 1975r do Mrzygłodu. W 2000r zmieniłem przebieg opuszczając Światowit ze względu na przekraczanie linii CMK w miejscu niedozwolonym, a nie chcąc prowadzić całego odcinka aż do Góry Włodowskiej po asfaltowej szosie. Ponieważ ten nowy przebieg wiódł przez mokradła, które okresowo były nie do przejścia kolejna zmiana nastąpiła w 2009r, kiedy zamiast Góry Włodowskiej szlak poprowadziłem przez Włodowice. W drugą stronę szlak został przedłużony przez Skały Kroczyckie do Zdowa Młynów by w 2002r zmienić się kolorami z niebieskim i od tego momentu prowadzi po dawnym przebiegu niebieskiego po całym grzbiecie Skał Kroczyckich i kończy się nad zalewem w Kostkowicach.

Utrzymujemy kilka szlaków w kolorze żółtym. Szlak "Pustynny" ma najburzliwszą historię. Jeszcze w 1986r odnawialiśmy przejęty(od?) szlak zielony: Golczowice-Jaroszowiec- Zubowe Skały-Januszkowa Góra- Rabsztyn-Olkusz- Pustynia Starczynowska-Bukowno-Przymiarki PKP, by w 1989r gdy część tego szlaku z Golczowic do Rabsztyna została przemalowana na czerwony "Orlich Gniazd" a pozostała po dawnym czerwonym gałąź z Klucz do Rabsztyna przez Czubatkę nad Pustynią Błędowską i Pomorzańskie Skałki przemalowana na żółty to dla jednolitości szlaku prowadzącego przez pustynie. Resztę od Olkusza do Przymiarek przemalowano też na żółty. W 1989r wykonaliśmy też nowy szlak żółty Ryczów-Golczowice, przedłużony po dawnym zielonym do Jaroszowca a w 1992r do Klucz, gdzie łączył się ze szlakiem przez Pomorzańskie Skałki tworząc jednolity szlak Pustynny od Ryczowa po Przymiarki. W 1997r zaistniała wreszcie możliwość przeprowadzenia szlaku przez piaski Pustyni Błędowskiej po powołaniu na południowej części Pustyni „użytku ekologicznego”, więc zlikwidowaliśmy znaki z Klucz do Rabsztyna w zamian prowadząc szlak do Błędowa. Powstały więc 2 odrębne gałęzie tego szlaku, jedna przez Pustynię Błędowską, druga przez Starczynowską. Szlak na Błędowskiej wymagał już odnowienia w następnym 1998r. W 2014r ze względu na odlesienie Pustyni szlak trzeba było przerzucić na obrzeże terenu pozbawionego roślinności.

Kolejny szlak żółty wyznakowałem w 1979r od przystanku kolejowego Jeżówka do Smolenia przez Porębę Dzierżną i zamek Udórz. Pierwsza niewielka zmiana dokonana została w 1988r, gdyż do tego czasu znaki po wyjściu z lasu w Kolonii Syber prowadziły przez podwórko, co było uciążliwe dla gospodarzy. Większa zmiana w tym rejonie została dokonana w 2009r, gdy szlak przerzuciłem z bezdroży na leśne stokówki. Wcześniej, bo w 2000r zlikwidowałem odcinek z Jeżówki do Poręby Dzierżnej, a w roku 2013 odcinek z Poręby Dzierżnej do zamku Udórz, zewzględu na zastrzeżenia Nadleśnictwa.

Wyznakowany w 1980r szlak żółty z stacji kolejowej Zawiercie Borowe Pole do Okiennika Skarżyckiego i Piaseczna został w 2007r przedłużony do Mrzygłodu dla potrzeb powstającego szlaku Pielgrzymkowego Jasna Góa – Mariazell.

W 2002r po zmianach administracyjnych przejęliśmy żółty szlak „Kosynierów” ze Szczekocin do Moskorzewa, praktycznie znakując go od nowa, bo z poprzedniego znakowania niewiele zostało. Ten szlak został uzupełniony w 2008r czarnym łącznikiem ze Szczekocin do Chałupek. Szlak żółty prowadzi także z Zawiercia do Poręby.

Szlaki czarne to zazwyczaj krótki łączniki z wyjątkiem opisanego wcześniej „Szlaku Partyzantów”. Są to szlaki: Mrzygłód- Poręba – Zazdrość wyznakowany w 1988r (11 km ), Kroczyce – Zamek Morsko (wyznakowany w 1971r jako część dłuższego szlaku prowadzącego z Kroczyc w Skały Kroczyckie do szlaków "Orlich Gniazd" i "Warowni Jurajskich" w celu doprowadzenia turystów do stacji turystycznej w Kroczycach) przedłużony w 1977r do Rzędkowic, Józefów -Krępa (1974r), łącznik z parkingu na przełęcz pod Górą Zborów, łącznik ze szlaku niebieskiego do zamku Smoleń oraz wyznakowany w 2005 z przystanku komunikacji miejskiej w Kalinówce do kąpieliska Siamoszyce. Wyznakowaliśmy również czarny szlak z Masłońskich Natalina do Zaborza i Suliszowic w 1973r, przekazany po 1975r do Częstochowy.

W 2005r powstały też szlaki lokalne: niebieski Łazy-Grabowa-Błojec i zielony Karlin-Siamoszyce.

W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych prowadziliśmy prace znakarskie w dawnym powiecie olkuskim jako konsekwencja mianowania mnie Pełnomocnikiem Prezesa ZW PTTK w Katowicach do spraw Zagospodarowania Jury. Poza głównymi szlakami czyli Orlich Gniazd i Warowni Jurajskich były to szlaki: zielony (później żółty) Golczowice-Przymiarki i zielony "Doliny Racławki" z Kosmolowa do Racławic odnawiany w l. 1988, 1994 i 1997. Że nasze prace zostały zauważone warto tu zacytować przewodnik Zinkowa wyd.IV z 1988r: "Po okresie wieloletniego zaniedbania a nawet dewastacji szlaków zwanych poprzednio Szlakami Ziemi Olkuskiej ..zostały one odnowione, a przebiegi ich skorygowane, dostosowane do aktualnego stanu zagospodarowania terenu".

W 1990r odnawialiśmy "gościnnie" dla Krakowa szlaki w Dolinkach, natomiast w l. 1977-79 wykonywaliśmy nowe szlaki w Leśnym Pasie Ochronnym GOP.

Prócz szlaków pieszych opracowaliśmy wspólnie z oddziałami w Częstochowie i Krakowie projekt Jurajskiego Szlaku Rowerowego Orlich Gniazd i wykonaliśmy swój odcinek z Morska do Rabsztyna w 1999r (Częstochowa swoją część otwarła uroczyście z udziałem Wojewody już w 1998r). Naszym pomysłem był szlak rowerowy z Łaz na Pustynię Błędowską. Zgodnie z propozycją ówczesnego Dyrektora "Gościńca Jurajskiego" w Podlesicach Józefa Pabiana zaprojektowaliśmy i wykonali w 2003r szlak narciarsko-rowerowy (zimą narciarski, w pozostałych porach rowerowy) w Skałach Kroczyckich z umiejscowieniem na nim znaków ostrzegawczych.

Warto jeszcze wspomnieć o tablicach informacyjnych i drogowskazach na szlakach. O ile drogowskazy staramy się uzupełniać na bieżąco w miarę otrzymywanych środków finansowych to na tablice środków tych brak. Udaje się je wykonać u ustawić dzięki pomocy innych inwestorów. W terenie można jeszcze spotkać stare tablice, które fundowały: Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, Związek Gmin Jurajskich i jednorazowo Starostwo Powiatowe w Zawierciu.

Przez 50 lat mojego prowadzenia prac znakarskich zdarzały się różne przygody. Pewnego razu gdy wyciągałem materiały do malowania okazało się, że nie wziąłem pędzli. Próby załatwienia u gospodarzy skończyły się niepowodzeniem, ale jeden z nich dał nam pędzle do golenia i takimi malowaliśmy szlak. Innym razem zaraz po starcie okazało się, że za mało jest farby kolorowej, po ok. kilometrze musieliśmy zakończyć malowanie. Ostatnio natomiast po otwarciu puszek okazało się, że zamiast farby białej wziąłem jasnożółtą (przygotowując wieczorem przy sztucznym świetle nie zauważyłem różnicy) - ale to już czasy współczesne kiedy prawie każdy ma telefon komórkowy i dysponuje samochodem - zadzwoniłem do brata by mi przywiózł, bo w tej miejscowości nie było sklepu z farbami. Najgorsza była strata całego dnia, gdy zamierzaliśmy malować szlak niebieski od Glanowa do Wolbromia. Wyszukaliśmy połączenia i do Glanowa udało się w miarę sprawnie dojechać, ledwo jednak zaczęliśmy malować zaczęło coraz mocniej padać i po kilometrze już nie było mowy o kontynuowaniu malowania, mokre podłoże nie przyjmowało farby. Nie było się jak wydostać z Glanowa, pieszo dotarliśmy do Trzyciąża, skąd był (oczywiście po jakimś czasie) autobus do Olkusza. Z Olkusza brak było autobusu do Zawiercia, pojechaliśmy więc miejskim do Rodak, skąd pieszo do Ogrodzieńca i dopiero autobusem do Zawiercia. Zajęło to cały dzień praktycznie bez efektu "malarskiego".

W roku 2012 wykonano w porozumieniu z Nadleśnictwem Olkusz nowy szlak dojściowy do grobów z Powstania Styczniowego w Godawicy dł. 1.5 km, oraz jesienią na zlecenie Nadleśnictwa szlaki konne ( w naszej wersji) w rejonie Pomorzan (15.5km) i Udorza (2.5km) oraz odnowili ścieżkę dydaktyczną w Smoleniu.

Szlaki turystyczne nowe i odnowione przez Oddział (KT „Ostańce”) w poszczególnych latach

 



 

Rok

Ilość km

Uwagi

1965

1966

27

39

 

1967

45

 

1968

23

 

1969

27

 

1970

34

 

1971

60

 

1972

51

 

1973

142

W tym 46 km to szlaki nowe

1974

208

W tym aż 92 km to szlaki nowe

1975

101

 

1976

112

 

1977

97

W tym 33 km w Leśnym Pasie Ochronnym GOP

1978

115

W tym 10,5 LPO GOP

1979

201

W tym 70 LPO GOP

1980

95

 

1981

99

 

1982

133

 

1983

74

W ciągu 2 tygodni

1984

136

 

1985

125

 

1986

107

 

1987

191

 

1988

123

 

1989

132

 

1990

200

W tym 66 km w rejonie Krakowa

1991

96

 

1992

80

 

1993

174

 

1994

107

 

1995

80

 

1996

167

 

1997

98

W tym nowy „Pustynny” udostępniający Pustynię Błędowską, ponadto likwidacja 29 km szlaków do Kępia.

1998

117

 

1999

215

Piesze + 53 km nowe szlaki rowerowe, w tym rowerowy Szlak Orlich Gniazd

2000

89+25 rowerowych

 

2001

128 +36 rowerowych

 

2002

133

 

2003

254

W tym 66 km szlaków rowerowych + 10 km nowego szlaku narciarsko - rowerowego

2004

138

 

2005

120

 

2006

176

 

2007

205

 

2008

110

 

2009

178

 

2010

97

 

Razem

5517

 

2011 87

2012 154 + 24 (końskie i śc.dyd. dla Nadleśnictwa Olkusz)

2013 168, w tym 42km szlak „Przylaszczkowy” dla gm. Klucze

2014 98 km pieszych i 13 km rowerowych

razem 6061

ROZDZIAŁ VI

 

Weryfikacja odznak

 

W Oddziale działa kilka Terenowych Referatów Weryfikacyjnych. Najstarszym jest TRW Odznak Turystyki Pieszej, działający już w latach sześćdziesiątych (prawdopodobnie od 1966r, ale brak książki weryfikacyjnej z tego okresu). W wykazie znalazły się te odznaki, których weryfikuje się więcej, natomiast nie umieszczono tych referatów odznak, w których roczna weryfikacja jest znikoma. Aktualnie działają TRW następujących odznak: Turystyki Pieszej, Turystyki Górskiej, Narciarskich, Turystyki Kolarskiej, Imprez na Orientację, Turysta Przyrodnik, oraz krajoznawczych Regionalnych i Województwa Śląskiego oraz Miłośnika Jury, Znam Zawiercie i Okolice a także odznak okolicznościowych jak np. Aleksandra Janowskiego, Chopina, 50-lecia PTTK i innych.

 







 

Rok

OTP

GOT

Narciarska

OMJ

ZZiO

Turysta przyrodnik

/krajoznaw.

1967

1968

1969

1970

1971

143

100

204

301

362

-

 

 

 

 

1972

286

-

 

 

 

 

1973

182

86

 

 

 

 

1974

183

104

 

 

 

 

1975

155

147

 

20

 

 

1976

118

92

 

16

 

 

1977

220

312

 

11

 

 

1978

225

151

 

21

 

 

1979

112

168

 

58

 

 

1980

66

52

 

8

 

 

1981

42

104

 

222

 

 

1982

121

49

 

25

 

 

1983

21

172

 

4

 

 

1984

31

68

 

5

 

 

1985

19

117

 

29

 

 

1986

21

134

 

8

 

 

1987

84

72

 

9

 

 

1988

20

87

 

6

 

 

1989

55

112

 

19

 

 

1990

5

58

2

1

 

 

1991

3

109

13

5

 

 

1992

15

105

-

-

 

 

1993

38

15

23

96

 

 

1994

9

27

20

-

 

 

1995

17

51

23

-

 

/ 8

1996

17

56

21

1

 

7 / 10

1997

44

23

33

1

75

16

1998

9

75

14

38

153

16

1999

53

43

9

72

59

36 / 5

2000

43

18

14

184

54

14 / 12

2001

49

60

20

793

121

35 / 2

2002

41

25

2

421

38

15 / 9

2003

43

20

24

76

66

110 / 2

2004

52

27

28

39

102

51 / 2

2005

65

19

18

53

68

15 / 10

2006

57

29

36

90

156

29 / 32

2007

53

34

19

194

343

20 / 1

2008

31

33

6

69

21

63 / 12

2009

41

25

44

772

389

24 / 9

2010                         30                              57                                 34                           180                        91                          23 / 2

2011                          20                             30                                 40                           189                        79                          14 /13

2012                         17                              34                                 41                           151                        155                        12 / 9

2013                        24+2SB                      57                                 53+21Jubil.              94                         16                           7 / 8

2014                         15+83                        22                                  5                            194                        156                        18 / 10

ROZDZIAŁ VII

Czterdziestopięciolecie Klubu Alpinizmu i Turystyki Górskiej

 

W 1969 r. działała w Zawierciu „Niezależna grupa Speo-69” zajmująca się eksploracją jaskiń. Członkowie tej grupy po nawiązaniu współpracy z PTTK, 28.10.1970 r. oficjalnie założyli Speleoklub Zawiercie.

Zarząd klubu wybrano w następującym składzie: Włodzimierz Solecki-prezes, Jerzy Zrębny-wiceprezes, Jan Macioł-gospodarz sprzętu. Po ukończeniu podstawowego kursu w Częstochowie Zawiercianie brali udział w akcjach w najtrudniejszych jaskiniach tatrzańskich: Czarnej, Zimnej, Litworowej i w Bańdziochu Kominiarskim. Po kilku latach działalność klubu na tyle osłabła, że w 1976 r. trzeba było go właściwie reaktywować. Prezesem wybrano Włodzimierza Szewczyka, a kierownikiem szkolenia został Lesław Romanek. Nawiązano ścisłą współpracę ze Speleoklubem Dąbrowa Górnicza. Klub się rozrastał. Zmieniono nazwę na Klub Taternictwa Jaskiniowego, gdyż już od dawna stosowano w jaskiniach techniki alpinizmu powierzchownego. Członkowie klubu zaczęli pokonywać tatrzańskie ściany. Lata osiemdziesiąte to znaczny rozwój działalności i wzrost popularności klubu. Klub jako czwarta sekcja wszedł w skład Zagłębiowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego, skupiającego speleokluby Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec oraz Akademicki Klub Speleologiczny U.Śl. Zaczęto organizować wyprawy zagraniczne. Wspólnie z kolegami z Dąbrowy Górniczej odniesiono spore sukcesy eksploracyjne w jaskiniach rumuńskich. Pokonano najgłębszą jaskinię Czechosłowacji Barasdalaš. Eksplorowano także w Alpach Julijskich, a o wyprawie, wspólnej ze Speleoklubem Dąbrowa Górnicza, pisała wtedy lokalna prasa włoska, wprawdzie na stronie z nekrologami, ale jednak. W 1984 r. zdobyliśmy najwyższe szczyty Karpat Południowych – dwa wejścia taternickie w rumuńskich Fogaraszach – Lesław Romanek i Waldemar Wojtala, filarkiem w pn.-wsch. grani Tarity i północną ścianą Tarity 2419 m. n.p.m., a Wanda Zaręba weszła na Kilimandżaro-5895 m n.p.m. W następnych latach klubowe wyprawy zdobyły Mont Blanc, najwyższe szczyty Dolomitów Marmoladę-3342 m i Civettę-3220 m. Byliśmy obecni w Pirenejach – wejścia taternickie na Pico de Tempestades 3290 m, Pico de Margalida 3241 m Marian Helwing i Lesław Romanek oraz Pico de Vallibierna 3067 m Waldemar Wojtala, Czarnohorze i Gorganach. Wzbogaciliśmy działalność o imprezy narciarskie. Wielokrotnie braliśmy udział m.i. w „Wędrówkach Północy”. Potem przyszła kolej na turystykę kajakową. W latach osiemdziesiątych klubem kierowali: Włodzimierz Rok, Lesław Romanek i Waldemar Wojtala. Zmieniono nazwę na Klub Alpinizmu i Turystyki Górskiej.

Mimo trudności finansowych równie dobre okazały się dla klubu lata dziewięćdziesiąte. Zwiedzano Litwę, Łotwę, Estonię i Krym. Byliśmy także na Zakaukaziu docierając, aż do Baku. Ponownie nasza wyprawa stanęła na Mont Blanc i Marmoladzie. Dwie ekspedycje działały w Turcji zdobywając wulkan Erciyes Dagi 3916 m. Odwiedziliśmy też Maroko by wejść na najwyższy szczyt Atlasu Wysokiego Mont Toubkal 4167m. Sukcesem zakończyła się wyprawa na Sycylię. Udało nam się zajrzeć do czynnego krateru Etny 3323 m i „po drodze” zdobyć najwyższy wierzchołek Apeninów, Corno Grande 2912 m, na który wszedł także dziewięcioletni wówczas Michał Romanek. Były także i porażki. Dwa razy nie udało się osiągnąć szczytu Matterhornu. Nie weszliśmy także na Monte Cinto na Korsyce, a na Sardynii przez pomyłkę osiągnęliśmy tylko drugi co do wielkości wierzchołek wyspy.

XXI wiek zaowocował nowymi wyprawami i wejściami na wysokie szczyty także w egzotycznych górach. W 2004 r. poznaliśmy góry Albanii i Czarnogóry oraz Alpy Rodniańskie i Góry Marmaroskie w Rumunii. W 2005 r. owocna była wyprawa do Iranu. Leszek Kurek i Bartek Matysik zdobyli wtedy Demawend 5654 m w Górach Elburs. Dotarli także nad Zatokę Perską. W następnym roku Wioletta i Leszek Kurkowie przebywając na zaproszenie rodziny w Stanach Zjednoczonych weszli na Mont Whitney 4420m w Sierra Nevada w Kalifornii. Zaliczyli też Kanion Colorado. W 2007 r. kolejny sukces pary Kurek-Matysik. W rekordowym tempie 11 godzin wchodzą i schodzą na Kaukazie z Elbrusa 5642, by następnie przemieścić się na Ural i zaliczyć Taganai 1176 m. W 2009 roku odnotowaliśmy już wejście na Mont Blanc 4810 m i Grossglockner 3798 m. Zimą 2010 r. wyprawa Klubu Alpinizmu i Turystyki Górskiej PTTK Zawiercie do Chile odniosła sukces. Nevado Ojos del Salado 6893 m n.p.m., drugi co do wysokości szczyt Ameryki Południowej, jeden z celów II polskiej andyjskiej wyprawy z 1937 r. został zdobyty. Z pięcioosobowego składu trzy osiągnęły koronę krateru Ojos del Salado, a Wioletta i Leszek Kurkowie po półtoragodzinnej wspinaczce w skalnym terenie osiągnęli jego najwyższy punkt.

Przez te wszystkie lata nigdy nie zapominaliśmy o Tatrach. Członkowie klubu działali w takich jaskiniach tatrzańskich jak Śnieżna, Pod wantą, Wysoka, Za siedmioma progami, Czarna, Zimna, Litworowa, Lodowa w Ciemniaku, Bańdzioch Kominiarski, Szczelina Chochołowska. Przebyto też wiele dróg taternickich m.i. północną ścianę Zamarłej Turni – droga Motyki i tzw. lewych Wrześniaków ( Waldemar Wojtala i Zbigniew Duraj ), filar Koziego Wierchu, filarem Świnicy i jej północno – zachodnią ścianą, Walentkową Granią, grań od Gładkiej Przełęczy do Szpiglasowego Wierchu, północną ścianą Orlej Baszty, drogą Głazków na Buczynową Turniczkę, grzędami Granatów, Żółtą Igłę, na zadni Kościelec, zachodnią granią Cubryny, Czternaście Progów w Tatrach Zachodnich. Wiele z tych przejść odbyło się zimą.

Od kilkunastu lat klub organizuje wyjazdy w różne góry Polski, Słowacji, Czech i Ukrainy w tzw. długie weekendy majowe. Popularne są także górskie wędrówki narciarskie.

W ramach turystyki kajakowej przepłynęliśmy prawie wszystkie większe rzeki ( m.i. Ina, Tywa, Płonia, Rega, Drawa, Obra, Gwda, Ełk, Jegrznia, Piława, Krutynia, Pisa, Wda, Biebrza ) północnej Polski, w sumie ponad 1500 km w kajaku.

Przez całe czterdziestolecie klub prowadził też działalność kulturalno-oświatową organizując prelekcje i wystawy oraz propagując turystykę w prasie. Przez poprzednie lata we władzach klubu zasiadali, Maria Gierzkiewicz, Teresa Krupa, Lesław Romanek, Leszek Kurek i Zbigniew Słota.

 

Lesław Romanek

Koła i kluby

  • Klub Alpinizmu i Turystyki Górskiej
  • Klub Turystyczny Ostańce
  • Koło w Pilicy
  • Klub Kolarski
  • Koło Poręba
  • Koło Przewodników
  • Koło Turystyczne "Tramp"
  • Koło Łazy
  • Klub Turystyki Jeździeckiej

Formularz zapytaniowy

Ciekawostki

  • 4 czerwca 2010 r. była 100-tna rocznica powołania w Zawierciu oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.dalej 

Kontakt

Oddział PTTK im. Aleksandra Janowskiego Zawiercie
42-400 Zawiercie, ​ul. Sikorskiego 6 

Bank Śląski 11 1050 1591 1000 0008 0065 2075

Biuro czynne:

wtorek i piątek godz. 12.00 -14.00

środa godz. 15.00 - 17.00

poniedziałek i czwartek NIECZYNNE

 

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI

 

tel./fax.: 32 67 218 41
e-mail: pttk.zawiercie@o2.pl 

 

czytaj dalej 

Oddział PTTK Zawiercie
ul. Sikorskiego 6, 42-400 Zawiercie

tel.: 32 67 218 41
e-mail: pttk.zawiercie@o2.pl

  • DSC04346_1
  • DSC04356
  • IMG_20220716_040650
  • 20221111_124508_1
  • 20221112_133827_1
Oddział PTTK im. Aleksandra Janowskiego Zawiercie
Poleć stronę
Wypełnij formularz kontaktowy
Formularz zapytaniowy
Wypełnij formularz kontaktowy
Wersja mobilna